Στη δική του ομιλία ο Δ. Κιβωτίδης σημείωσε μεταξύ άλλων πως «η ιδεολογική διαπάλη για τον σοσιαλισμό ως μόνη εναλλακτική στην καπιταλιστική δυστοπία σκοντάφτει σε ένα καλοδουλεμένο και πολυφορεμένο επιχείρημα της καπιταλιστικής ιδεολογίας. Στην ιδέα, δηλαδή, ότι ο κεντρικός σχεδιασμός, η βασική σχέση παραγωγής στον σοσιαλισμό, αποτελεί απειλή για την ελευθερία και οδηγεί στην άνοδο ενός αυταρχικού συστήματος όπου τα πάντα καθορίζονται από μια γραφειοκρατική ελίτ.

Η αντιμετώπιση της κριτικής αυτής είναι καθήκον των μαρξιστών επιστημόνων. Κλειδί προς αυτό είναι να κατανοήσουμε τη σημασία της σοσιαλιστικής δημοκρατίας. Από τη σκοπιά του μαρξισμού - λενινισμού, και κατ' επέκταση του σοσιαλιστικού συνταγματισμού, η σοσιαλιστική δημοκρατία αποτελεί μια διαδικασία.

Η καταστροφή του αστικού κρατικού μηχανισμού είναι το πρώτο βήμα σε αυτή τη διαδικασία. Αποτελεί το πέρασμα από την περιορισμένη αστική δημοκρατία στην πλήρη σοσιαλιστική δημοκρατία. Στο έργο των κλασικών του μαρξισμού, διαπιστώνουμε ότι η μορφή του εργατικού κράτους χαρακτηρίζεται από προωθημένες δημοκρατικές αρχές, όπως: Η άμεση ή έμμεση εκλογή όλων των αντιπροσώπων και αξιωμάτων, συμπεριλαμβανομένου του δικαστικού σώματος, το δικαίωμα ανάκλησης αντιπροσώπων, η κατάργηση των προνομίων και η θέσπιση μισθού εργαζομένων για όλους τους κρατικούς λειτουργούς, η αντικατάσταση των γεωγραφικά κατατμημένων εκλογικών περιφερειών από εκλογικές περιφέρειες που βασίζονται σε μονάδες παραγωγής, η άσκηση εργατικού και λαϊκού ελέγχου.

Ωστόσο, η διαδικασία «συντριβής» του παλιού κράτους και δημιουργίας των νέων θεσμών της εργατικής εξουσίας είναι μια μακρά και επίπονη ιστορική διαδικασία, που περιλαμβάνει επίσης τη δημιουργία των υλικών συνθηκών για τη σωστή λειτουργία αυτών των θεσμών. Υλικών συνθηκών που θα επιτρέψουν την ολόπλευρη ανάπτυξη τόσο των σωματικών όσο και των πνευματικών ικανοτήτων του κοινωνικού συνόλου, καθώς και τη διαμόρφωση της απαραίτητης κοινωνικής συνείδησης. Μιλάμε για μια κοινωνία όπου οι αρχές της αλληλεγγύης, του αλτρουισμού, της άμιλλας, του κοινωνικού συμφέροντος, της ολόπλευρης ανάπτυξης της προσωπικότητας, θα αντικαταστήσουν αρχές όπως ο ατομικισμός, ο ανταγωνισμός και η δίψα για κέρδος, στη βάση των νέων κοινωνικών σχέσεων παραγωγής.

Λαμβάνοντας υπόψη αυτούς τους παράγοντες, βλέπουμε ότι η ανάπτυξη της σοσιαλιστικής δημοκρατίας δεν είναι μια αυθόρμητη διαδικασία. Αντίθετα, απαιτεί την ύπαρξη θεσμών που δρουν μεσολαβητικά στη διαδικασία μετάβασης από την ψευδή συνείδηση που αναπαράγει η αστική δημοκρατία στη σοσιαλιστική συνείδηση. Η οικοδόμηση της σοσιαλιστικής δημοκρατίας απαιτεί συνειδητή εφαρμογή των αρχών της, φροντίδα και καλλιέργεια των θεσμών της. Αυτό με τη σειρά του απαιτεί την ιδεολογική παρέμβαση μιας πρωτοπόρας θεσμικής μορφής, του Κομμουνιστικού Κόμματος. Το κόμμα είναι κομβικής σημασίας θεσμός στη διαδικασία της οικοδόμησης του σοσιαλισμού και της σοσιαλιστικής δημοκρατίας, στον ρόλο του να καθοδηγεί, να πείθει, να παρουσιάζει επιχειρήματα, να οργανώνει και να παρακινεί, χωρίς ωστόσο να υποκαθιστά τους εργάτες και τον λαό.

Είναι σαφές ότι αυτή η προσέγγιση αμφισβητεί την απόλυτη αντίθεση μεταξύ δημοκρατίας και γραφειοκρατικής λειτουργίας. Η αστική ιδεολογία (σε κάθε έκφανσή της, φιλελεύθερη, σοσιαλδημοκρατική, ευρωκομμουνιστική) θεωρεί το σοβιετικό κράτος ως γραφειοκρατικό και απολυταρχικό. Αντίθετα, από μαρξιστική σκοπιά, βλέπουμε ότι ο γραφειοκρατισμός όχι μόνο δεν είναι απότοκο της σοσιαλιστικής κοινωνίας, ή απαραίτητο συστατικό της, αλλά υπήρξε και συνεχίζει να αποτελεί συστατικό στοιχείο των αστικών κρατών. Αρκεί μια ματιά στις δαιδαλώδεις γραφειοκρατικές δομές της εγχώριας δημόσιας διοίκησης ή στις υπερεθνικές γραφειοκρατικές δομές της Ευρωπαϊκής Ενωσης, όπου τα λόμπι διαπλέκονται με εθνικούς και υπερεθνικούς θεσμούς υπό τον μανδύα της αστικής νομιμότητας.

Η αφηρημένη κριτική περί γραφειοκρατίας συσκοτίζει την ταξική λειτουργία θεσμών απαραίτητων για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού. Για τον Λένιν, το κόμμα, καθώς και κεντρικοί θεσμοί υπεύθυνοι για την ανάπτυξη του κεντρικού σχεδιασμού (όπως το Ανώτατο Σοβιέτ της Εθνικής Οικονομίας στην ΕΣΣΔ), είναι θεσμοί απαραίτητοι για την οικοδόμηση και λειτουργία της σοσιαλιστικής δημοκρατίας, μαζί με τα εργατικά συμβούλια, τα συνδικάτα και άλλες θεσμικές μορφές που μπορεί να εμφανιστούν. Αυτό εννοεί ο Λένιν όταν λέει ότι η δικτατορία του προλεταριάτου αποτελεί ένα «σύστημα από γρανάζια». Ο σοσιαλιστικός συνταγματισμός μελετά τη λειτουργία και αλληλεπίδραση των γραναζιών αυτών, που είναι απαραίτητα για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού και της σοσιαλιστικής δημοκρατίας.

Από τα παραπάνω προκύπτει ότι η σχέση μεταξύ σοσιαλιστικής δημοκρατίας και κεντρικού σχεδιασμού δεν είναι σχέση απόλυτης αντίθεσης, αλλά συμπληρωματικότητας και αμοιβαίας ενίσχυσης. Επιπλέον, η ανάπτυξη των κοινωνικών δυνάμεων παραγωγής έχει δημιουργήσει τώρα μια μεσολαβητική δύναμη ικανή να διασφαλίσει τη βέλτιστη λειτουργία, επικοινωνία και συντονισμό των θεσμικών αυτών οργάνων. Η ψηφιακή υποδομή δεν είναι επαρκής συνθήκη για τον σοσιαλισμό και τη σοσιαλιστική δημοκρατία, αλλά είναι απαραίτητη, και είναι ένας κρίσιμος παράγοντας που μπορεί να διευκολύνει την υπέρβαση εμποδίων που σε προηγούμενες προσπάθειες οικοδόμησης του σοσιαλισμού εμφανίζονταν ως ανυπέρβλητα.