Από τότε που εμφανίστηκε η ζωή στη Γη, έχει βιώσει πολλαπλές μαζικές εξαφανίσεις ειδών. Οι επιστήμονες έχουν εντοπίσει αποδείξεις για τουλάχιστον 5 μεγάλα επεισόδια που εξάλειψαν ζωντανά όντα μεγάλου ή μικρού μεγέθους. Ορισμένοι, μάλιστα, θεωρούν ότι η Ανθρωπόκαινος Εποχή - όπως ονομάζουν την τρέχουσα γεωλογική περίοδο επίδρασης του ανθρώπινου πολιτισμού στον πλανήτη - δημιουργεί ένα έκτο επεισόδιο εξαφάνισης ειδών.

Οι παλαιοντολόγοι ανιχνεύουν τις μαζικές εξαφανίσεις συλλέγοντας δείγματα πετρωμάτων από διάφορες γεωλογικές εποχές. Οταν φτάνουν σε ένα όριο όπου μεγάλος αριθμός ειδών, τα οποία υπήρχαν σε πληθώρα σε παλαιότερα απολιθώματα, γίνονται ξαφνικά σπάνια, τότε έχουν βρει ένα επεισόδιο εξαφάνισης ειδών. Οι 5 μεγαλύτερες εξαφανίσεις εξάλειψαν περισσότερο από το 70% της ζωής η οποία υπήρχε στη Γη τη δεδομένη περίοδο και η πιο θανατηφόρα απ' αυτές, η εξαφάνιση της Πέρμιας - Τριαδικής Περιόδου πριν από 252 εκατομμύρια χρόνια, εξαφάνισε πάνω από το 90%.

Οι αιτίες αυτών των εξαφανίσεων είναι ακόμα υπό συζήτηση, αλλά οι επιστήμονες θεωρούν ότι οι περισσότερες σχετίζονται με εξάρσεις έντονης ηφαιστειακής δραστηριότητας, γιγαντιαία ρήγματα στον φλοιό της Γης, από τα οποία αναδύθηκε λάβα για περιόδους χιλιάδων ή ακόμα και εκατομμυρίων ετών. Αυτή η δραστηριότητα πυροδότησε πολλές άλλες αλλαγές που οδήγησαν στην εξαφάνιση ζωής, όπως η ανοξία (έλλειψη οξυγόνου) στους ωκεανούς, αποτέλεσμα της υπερθέρμανσης του νερού, η μείωση του όζοντος εξαιτίας των ηφαιστειακών αερίων, οι πυρκαγιές που προκλήθηκαν από ένα θερμότερο κλίμα.

Αρκετές από τις αιτίες του πίνακα - συμπεριλαμβανομένων της ηφαιστειακής δραστηριότητας και της αλλαγής της στάθμης της θάλασσας - δεν είναι κατ' ανάγκη απευθείας θανατηφόροι μηχανισμοί. Για παράδειγμα, η πρόσκρουση ενός αστεροειδούς αυτή καθαυτή δεν ευθύνεται για θανάτους ζώων και φυτών πέρα από εκείνα που χτυπήθηκαν απευθείας. Πυροδοτεί όμως θανατηφόρες συνθήκες, όπως η ανοξία και η οξέωση. Στον πίνακα αναγράφονται 19 αιτίες εξαφάνισης που σχετίζονται με τις 5 μεγαλύτερες εξαφανίσεις ειδών. Κάθε επεισόδιο σχετίζεται με περισσότερες από μία αιτίες. Η ηφαιστειακή δραστηριότητα, τα τοξικά μέταλλα και η αλλαγή της στάθμης της θάλασσας σχετίζονται και με τις 5.