Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης ανακοινώθηκε χθες από την κυβέρνηση ότι τέθηκε ο δήμος Θήρας, όπου συνεχίζονται οι σεισμικές δονήσεις αλλά και η προσπάθεια εφησυχασμού από τον κρατικό μηχανισμό, ενώ όλες οι υπηρεσίες Πολιτικής Προστασίας είναι με τεράστιες ελλείψεις.

Τις τελευταίες μέρες γίνεται προσπάθεια να εμφανιστεί μια εικόνα «ετοιμότητας», με μεταφορά πυροσβεστών, τεχνικών, ηλεκτρολόγων και μηχανημάτων στο νησί της Σαντορίνης. Στήνεται έτσι το «ντεκόρ» για τη σημερινή επίσκεψη στο νησί του πρωθυπουργού Κυρ. Μητσοτάκη και του αρμόδιου υπουργού Πολιτικής Προστασίας Β. Κικίλια.

Είναι μια κατάσταση που την έχουμε δει σε περιόδους καταστροφών και σε άλλες περιοχές της χώρας, όπου η ασφάλεια και η ζωή του λαού εκτίθενται σε μεγάλο κίνδυνο από την επιλεκτική «ανικανότητα» του κράτους να τον προστατεύσει.

Και χθες συνεχίστηκε η σεισμική δραστηριότητα, με δονήσεις μέχρι και 4,6 Ρίχτερ, ενώ οι επιστήμονες αφήνουν όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά για μεγαλύτερο σεισμό.

Οπως σημείωνε και η Διεπιστημονική Επιτροπή του ΕΚΠΑ, με τα μέχρι τώρα δεδομένα δεν μπορεί να προσδιοριστεί αν έχει σημειωθεί ο κύριος σεισμός - μέχρι στιγμής το ανώτερο μέγεθος ήταν την Τετάρτη το βράδυ, με 5,2 Ρίχτερ. Τα επίκεντρα των σεισμικών δονήσεων βρίσκονται γύρω από τη βραχονησίδα Ανυδρη, ανάμεσα σε Σαντορίνη και Αμοργό, ενώ παρακολουθείται και η σεισμικότητα στα δύο ηφαίστεια, στο νησί Καμμένη και του υποθαλάσσιου Κολούμπο.

Ο διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, Βασίλης Καραστάθης, σε δηλώσεις του ανέφερε: «Ακόμα δεν είμαστε σε θέση να πούμε ότι βλέπουμε κάποιο στοιχείο που θα οδηγεί στο ότι ολοκληρώνεται σιγά σιγά η ακολουθία. Είμαστε ακόμα στη μέση του δρόμου. Δεν έχουμε δει κάποια αραίωση, κάποιο σημάδι ότι βαίνει προς αποδρομή».

Ο Κώστας Συνολάκης, καθηγητής Φυσικών Καταστροφών, μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, σε δηλώσεις του σε τηλεοπτικούς σταθμούς σημείωσε ότι «βρισκόμαστε σε ένα ιδιαίτερα αβέβαιο στάδιο, όπου δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε με ακρίβεια τη διάρκεια του σεισμικού σμήνους, ούτε και την ακριβή προέλευσή του, και είναι απαραίτητο να παραμείνουμε προετοιμασμένοι τόσο για την πιθανότητα ενός μεγαλύτερου σεισμού, όσο και για την εκδήλωση μιας ηφαιστειακής κρίσης, όπως αυτή της Σαντορίνης».

Σύμφωνα με τον καθηγητή, όλα τα επίκεντρα των σεισμών στις Κυκλάδες έως τώρα καταγράφονται κοντά στην Ανυδρη. Και, όπως επεσήμανε, οι ηφαιστειολόγοι - ιδίως στο εξωτερικό - ανησυχούν ότι το μάγμα από την περιοχή της Σαντορίνης ίσως κινείται προς τα ανατολικά, κάτι που δεν αποκλείει την πιθανότητα μελλοντικής έκρηξης.

Μιλώντας για το ενδεχόμενο εμφάνισης ενός τσουνάμι, δήλωσε: «Δεν θα είναι σαν το τσουνάμι που είχαμε δει στην Ινδονησία. Σίγουρα δεν θα είναι σαν το τσουνάμι που είχαμε δει στην Ιαπωνία. Δεν περιμένουμε με κανέναν τρόπο κάτι τόσο καταστροφικό. Από την άλλη πλευρά, αν τύχει και είναι άνθρωποι στην παραλία και δεν απομακρυνθούν, μπορεί να παρασυρθούν».

Τέλος, σχετικά με την εξέλιξη της κατάστασης ο Κ. Συνολάκης εξέφρασε συγκρατημένη αισιοδοξία.

Τα σχολεία παραμένουν κλειστά μέχρι αύριο σε Σαντορίνη, Ιο, Ανάφη και Αμοργό, κάτι που θα επαναξιολογηθεί στην αυριανή προγραμματισμένη συνεδρίαση των Επιτροπών Εκτίμησης Ηφαιστειακού και Σεισμικού Κινδύνου.

Το φαινόμενο των κατολισθήσεων απασχολεί κατά κύριο λόγο τη χθεσινή ανακοίνωση της Διεπιστημονικής Επιτροπής Διαχείρισης Κινδύνων και Κρίσεων του ΕΚΠΑ, που επισημαίνει: «Εκτός από τον σεισμικό κίνδυνο, η ευρύτερη περιοχή αλλά κυρίως η Σαντορίνη καταγράφει πιθανότητα για εκδήλωση συνοδών των σεισμών γεωκινδύνων, όπως οι κατολισθήσεις. Οι κατολισθήσεις που έχουν εκδηλωθεί κατά καιρούς στη Σαντορίνη, η οποία είναι ιδιαίτερα επιδεκτική στα φαινόμενα αυτά, ποικίλλουν στον τύπο και τον όγκο των ασταθών υλικών που κινητοποιούνται. Περιλαμβάνουν καταπτώσεις και ανατροπές βραχωδών τεμαχών, και ολισθήσεις εδαφών».

Από τις 27 Γενάρη μέχρι σήμερα έχουν ήδη καταγραφεί περιορισμένες κατολισθήσεις σε διάφορες τοποθεσίες, όπως Κόκκινη Παραλία, Παραλία Βλυχάδας, Ορμος Αθηνιού, περίπου 1,5 χλμ. βόρεια του λιμανιού στην περιοχή Ακρα Αλωνάκι, ο Ορμος Αθηνιού στην περιοχή του λιμανιού, το Παλιό Λιμάνι Φηρών, η περιοχή του Ημεροβιγλίου (θέση Σκάρος) και άλλες θέσεις κατά μήκος των πρανών της Καλντέρας.

Οι κατολισθήσεις που προαναφέρθηκαν αποδίδονται στον συνδυασμό και τη συνέργεια πολλών παραγόντων και διεργασιών που σχετίζονται με τη γεωμορφολογία, τη γεωλογία, την τεκτονική και την ηφαιστειότητα στον χώρο αυτόν των Κυκλάδων και στα πετρώματα.

«Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω στοιχεία, εξάγεται το συμπέρασμα ότι η εξελισσόμενη σεισμική δραστηριότητα ενδέχεται να οδηγήσει σε εντονότερα κατολισθητικά φαινόμενα, ειδικότερα στην περίπτωση εκδήλωσης ισχυρότερου σεισμού», αναφέρει η Διεπιστημονική Επιτροπή. Ειδικά επισημαίνει τις περιοχές στον παλαιό λιμένα Φηρών και τα ανάντη πρανή της διαδρομής του τελεφερίκ, όπου διέρχονται πάνω από 1,5 εκατ. επισκέπτες ετησίως, την περιοχή του οικισμού Κόρφου στη Θηρασιά και το ανάντη μονοπάτι, το λιμάνι του Αθηνιού και τα πρανή του Ορμου Αθηνιού, τις περιοχές Αρμένης και Αμμούδι στη βάση των πρανών κάτω από την Οία.

Υπάρχει όμως και το ζήτημα της άναρχης δόμησης, με τα πολυτελή οικήματα να κρέμονται στον γκρεμό και να είναι αμφίβολο αν σε έναν μεγάλο σεισμό υπάρχει περίπτωση να μην καταρρεύσουν.