Η συνομιλία των Προέδρων των ΗΠΑ και της Ρωσίας την περασμένη Τετάρτη και τα όσα ακολούθησαν τις επόμενες μέρες εντείνουν διεργασίες προς την έναρξη διαπραγματεύσεων για μια «διευθέτηση» του πολέμου στην Ουκρανία, οξύνοντας αντιθέσεις μέσα στο ευρωατλαντικό μπλοκ, την ίδια ώρα που όλα τα ιμπεριαλιστικά στρατόπεδα «ακονίζουν μαχαίρια»...

Και μόνο το γεγονός ότι οι διαπραγματεύσεις για μια ενδεχόμενη συμφωνία γύρω από την ιμπεριαλιστική σύγκρουση ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και Ρωσίας στην Ουκρανία περιλαμβάνουν κατακόρυφη αύξηση στρατιωτικών δαπανών, εντατικές πολεμικές προετοιμασίες για γενικευμένο πόλεμο τα επόμενα χρόνια και ανάπτυξη «δυτικών» στρατευμάτων σε ουκρανικό έδαφος, είναι αποκαλυπτικό του τι είδους συμβιβασμός επιχειρείται, πόσο εύθραυστος θα είναι, αλλά και πόσο αβέβαιο είναι ότι τελικά θα υπάρξει οποιαδήποτε συμφωνία.

Πόσο μάλλον που το κίνητρο των ΗΠΑ για την έναρξη διαπραγματεύσεων πηγάζει από τη «με νύχια και με δόντια» προσπάθεια της Ουάσιγκτον να διατηρηθεί με κάθε τρόπο στην κορυφή του παγκόσμιου ιμπεριαλιστικού συστήματος, με την Κίνα να διεκδικεί την πρωτοκαθεδρία και τη Ρωσία να δηλώνει απερίφραστα ότι «η μονοκρατορία των ΗΠΑ έχει τελειώσει».

Σε ένα τέτοιο πλαίσιο οξύνονται οι αντιθέσεις στο ευρωατλαντικό στρατόπεδο, καθώς οι ΗΠΑ απαιτούν να αλλάξει ο καταμερισμός δυνάμεων μέσα στο ΝΑΤΟ, προς όφελος αποκλειστικά των αμερικανικών συμφερόντων. Απαιτούν να αναλάβουν οι Ευρωπαίοι «σύμμαχοι» το κυριότερο βάρος της «ασφάλειας» στην ήπειρο απέναντι στη Ρωσία (με δικό τους στρατό και αμερικανικά όπλα) και οι ΗΠΑ να αναδιατάξουν τις δυνάμεις τους, με έμφαση στην περιοχή Ασίας - Ειρηνικού.

Το παζάρι εξάλλου αφορά «καυτά» μέτωπα και αντικρουόμενα συμφέροντα σε όλο τον χάρτη: Οι ηγέτες των ΗΠΑ, Ντ. Τραμπ, και της Ρωσίας, Βλ. Πούτιν, στην 90λεπτη τηλεφωνική συνομιλία τους δεν έθιξαν μόνο το θέμα της Ουκρανίας αλλά και αυτά της Μέσης Ανατολής, της Ενέργειας, της Τεχνητής Νοημοσύνης και της «αποδολαριοποίησης» των διεθνών συναλλαγών την οποία προωθούν Ρωσία, Κίνα και «εταίροι» τους στους BRICS.

Η δε Ρωσία δήλωσε ότι επιδιώκει μια συνολική συμφωνία με την Ουάσιγκτον για τον γεωπολιτικό συσχετισμό δυνάμεων στην Ευρώπη.

Τραμπ και Πούτιν συζήτησαν την παγκόσμια ατζέντα που σηματοδοτεί την «πρόθεσή τους να αναδιαμορφώσουν τον πλανήτη», όπως σχολίασε η ιταλική «La Repubblica», αναδεικνύοντας ότι πρόκειται για μια πολύ επικίνδυνη φάση της ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης.

Οσα είπε δημόσια ο νέος υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ, Πιτ Χέγκσεθ, μιλώντας στους ομολόγους του στο ΝΑΤΟ κατά το πρώτο του ταξίδι στις Βρυξέλλες, συμπυκνώνουν τη συνεχιζόμενη γεωπολιτική στροφή των ΗΠΑ προς την περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού, για την αντιμετώπιση της Κίνας.

Ξεκαθάρισε ότι η «ευρωπαϊκή ασφάλεια» δεν αποτελεί πλέον «κορυφαία προτεραιότητα» για τις ΗΠΑ, τονίζοντας πως «η σκληρή στρατηγική πραγματικότητα εμποδίζει τις ΗΠΑ να επικεντρωθούν κυρίως στην Ευρώπη» και τις αναγκάζει να αντιμετωπίσουν «απειλές για την πατρίδα μας», συμπεριλαμβανομένης της Κίνας.

Ερωτηθείς αν οι ΗΠΑ θα αποσύρουν τα στρατεύματά τους από την Ευρώπη, ο Χέγκσεθ απάντησε ότι «δεν έχει ληφθεί απόφαση για τα επίπεδα στρατευμάτων στην Ευρώπη» στο πλαίσιο μιας προγραμματισμένης αναθεώρησης της παγκόσμιας στρατιωτικής ανάπτυξης των ΗΠΑ.

«Αλλά αναγνωρίζεται ότι οι φιλοδοξίες των κομμουνιστών Κινέζων αποτελούν απειλή για τους ελεύθερους ανθρώπους παντού», ανέφερε - χρησιμοποιώντας και τη γνωστή επίκληση του ...«κομμουνιστικού κινδύνου», παρότι αναφέρεται στην αντιπαράθεση των δύο ισχυρότερων καπιταλιστικών κρατών του κόσμου - και πρόσθεσε ότι «είναι πολύ λογικό (...) να χρησιμοποιούμε τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα: Οι ευρωπαϊκές χώρες δαπανούν για την υπεράσπιση της ηπείρου ενάντια σε έναν επιτιθέμενο σε αυτήν την ήπειρο».

«Αυτό που θα συμβεί σε 5 ή 10 ή 15 χρόνια είναι μέρος μιας ευρύτερης συζήτησης ανάλογα με το επίπεδο απειλής, τη στάση της Αμερικής, τις ανάγκες μας σε όλο τον κόσμο, αλλά και την ικανότητα των ευρωπαϊκών χωρών να επιταχύνουν. Γι' αυτό και το μήνυμά μας είναι τόσο έντονο προς τους Ευρωπαίους συμμάχους μας: Τώρα είναι η ώρα να επενδύσετε, γιατί δεν μπορείτε να υποθέσετε ότι η παρουσία της Αμερικής (σ.σ. στην Ευρώπη) θα διαρκέσει για πάντα», υπογράμμισε ο Χέγκσεθ.

Απευθυνόμενος στους ΝΑΤΟικούς ομολόγους του ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας ξεκαθάρισε ότι:

• Στο εξής τα ευρωπαϊκά κράτη του ΝΑΤΟ θα πρέπει «να παρέχουν το συντριπτικό μερίδιο» της βοήθειας στο Κίεβο και να προετοιμάσουν τους πολίτες τους «για την απειλή που αντιμετωπίζει η Ευρώπη».

Να σημειωθεί ότι το «σχέδιο» των ΗΠΑ για την Ευρώπη περιλαμβάνει περισσότερες πωλήσεις αμερικανικών όπλων, τόσο για τη στρατιωτική στήριξη της Ουκρανίας όσο και για τον εξοπλισμό των ευρωπαϊκών Ενόπλων Δυνάμεων, κόντρα στα σχέδια ΕΕ και Βρετανίας για ενίσχυση της ευρωπαϊκής πολεμικής βιομηχανίας.

Τον περασμένο μήνα η ΕΕ ανακοίνωσε ότι από την έναρξη του πολέμου έχει διαθέσει σχεδόν 145 δισ. δολάρια σε οικονομική, στρατιωτική και ανθρωπιστική βοήθεια στην Ουκρανία.

• Η επιστροφή στα προ του 2014 σύνορα της Ουκρανίας είναι ένας «μη ρεαλιστικός στόχος», εννοώντας την Κριμαία και μεγάλο τμήμα του Ντονμπάς.
• Η Ουάσιγκτον δεν βλέπει την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ ως μέρος ενός σχεδίου για «τερματισμό» του πολέμου.
• «Οποιαδήποτε εγγύηση ασφάλειας στην Ουκρανία πρέπει να υποστηρίζεται από ικανά ευρωπαϊκά και μη ευρωπαϊκά στρατεύματα». Αν τα στρατεύματα αναπτυχθούν σε ουκρανικό έδαφος, δεν θα αποτελούν μέρος μιας αποστολής του ΝΑΤΟ και «δεν θα πρέπει να καλύπτονται από το άρθρο 5». Οι ΗΠΑ δεν προτίθενται σε αυτήν τη φάση να στείλουν στρατεύματα στην Ουκρανία.

Το ...«ειρηνευτικό» σχέδιο για την Ουκρανία και την Ευρώπη θα κοστίσει στους Ευρωπαίους γύρω στα 3,1 τρισ. δολάρια την επόμενη δεκαετία, κυρίως σε νέους εξοπλισμούς και ανάπτυξη στρατευμάτων, υπολογίζει το «Bloomberg Economics».

Τα ευρωπαϊκά κράτη, σύμφωνα με το σχέδιο Τραμπ, θα κληθούν να δαπανήσουν 175 δισ. δολάρια για την ανοικοδόμηση του ουκρανικού στρατού, ανάλογα με την κατάστασή του αλλά και με την έκταση της περιοχής που θα χρειαστεί να υπερασπιστεί.

Σημειωτέον, την Παρασκευή ο Β. Ζελένσκι δήλωσε ότι η Ουκρανία θα χρειαστεί να διπλασιάσει το μέγεθος του στρατού της σε 1,5 εκατ. άτομα, αν δεν ενταχθεί στο ΝΑΤΟ...

Μια ευρωπαϊκή στρατιωτική αποστολή 40.000 στρατιωτών σε ουκρανικό έδαφος θα κόστιζε περίπου 30 δισ. δολάρια στο ίδιο χρονικό διάστημα, αν και ο Ουκρανός Πρόεδρος υποστηρίζει ότι θα χρειαστούν 100.000 με 150.000 στρατιώτες.

Το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων αναμένεται να διατεθεί για την ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων των μελών της ΕΕ και τη δραστική αύξηση των στρατιωτικών δαπανών των ευρωπαϊκών χωρών κοντά στο 3,5% του ΑΕΠ, από 2% που ισχύει σήμερα ως βάση στο ΝΑΤΟ.

Η πρόσθετη χρηματοδότηση θα μπορούσε να διατεθεί για αποθέματα πυροβολικού, αεράμυνες και πυραυλικά συστήματα. Θα ενίσχυε τα ανατολικά σύνορα της ΕΕ, προετοιμάζοντας τις δυνάμεις της ΕΕ για γρήγορη ανάπτυξη.

Μάλιστα, αν υπάρξει χρηματοδότηση από χρέος, θα προσθέσει επιπλέον 2,7 τρισ. δολάρια στις δανειακές ανάγκες των 5 μεγαλύτερων ευρωπαϊκών χωρών - μελών του ΝΑΤΟ.

Την ίδια στιγμή ο Ντ. Τραμπ υπενθύμισε ότι «η διαπραγμάτευση δεν έχει ξεκινήσει» και ότι είναι «πολύ νωρίς να πούμε» τι θα συμβεί. «Ισως η Ρωσία να εγκαταλείψει πολλά. Ισως δεν θα το κάνουν. Και όλα εξαρτώνται από το τι θα γίνει».

Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζ. Ντ. Βανς δεν απέκλεισε εντελώς την επιλογή της αποστολής στρατευμάτων στην Ουκρανία και την επιβολή κυρώσεων αν η Μόσχα δεν διαπραγματευτεί «με καλή πίστη».

«Υπάρχουν οικονομικά εργαλεία πίεσης, υπάρχουν και στρατιωτικά εργαλεία» που οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν, είπε στη «Wall Street Journal». Διευκρίνισε ότι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ θα μπορούσε να αλλάξει τη θέση του για την Ουκρανία, ανάλογα με την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων.

Σημαντικό μέρος μιας ενδεχόμενης συμφωνίας είναι και ο φυσικός πλούτος της Ουκρανίας, με την Ουάσιγκτον να ζητά πρόσβαση σε ουκρανικές σπάνιες γαίες και κρίσιμες πρώτες ύλες αξίας 500 δισ. δολαρίων.

Το Κίεβο φέρεται να ολοκλήρωσε το προσχέδιο συμφωνίας για τα ορυκτά και να το παρέδωσε στις ΗΠΑ, δήλωσαν στο «Reuters» πηγές από την ουκρανική αποστολή στη Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια. Εκεί συναντήθηκαν το απόγευμα της Παρασκευής ο Ζελένσκι και ο Βανς.

Ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ ταξίδεψε την Τετάρτη στο Κίεβο και παρέδωσε στην Ουκρανία προσχέδιο συμφωνίας που κατάρτισαν οι ΗΠΑ.

Ο Ζελένσκι δήλωσε από το Μόναχο ότι οι προηγούμενες συνομιλίες που είχε με τον Τραμπ «σίγουρα δεν αρκούν για να διαμορφώσουν ένα σχέδιο».

«Δεν θα αναγνωρίσουμε ποτέ κατεχόμενες περιοχές ως ρωσικά εδάφη (...) Θέλουμε να είμαστε στο ΝΑΤΟ. Αυτή θα είναι η πιο φτηνή λύση για όλους», είπε.

Εντονη ήταν η αντίδραση της ΕΕ και της Βρετανίας, που κινδυνεύουν να αποκλειστούν από τις διαπραγματεύσεις και να παρακαμφθούν τα συμφέροντά τους. Γερμανία και Βρετανία είναι οι μεγαλύτεροι χορηγοί της Ουκρανίας στον πόλεμο, μετά τις ΗΠΑ.

Η Ευρώπη πρέπει να εμπλακεί στις διαπραγματεύσεις, ιδιαίτερα αν ο Τραμπ αναμένει από τους Ευρωπαίους να διαδραματίσουν «ειρηνευτικό» ρόλο σε οποιαδήποτε μελλοντική ρύθμιση, τόνισε ο Γερμανός υπουργός Αμυνας Μπ. Πιστόριους.

Η Ρωσία θα παραμείνει απειλή για την ασφάλεια της Ευρώπης «ακόμα και μετά από οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία, όποτε υλοποιηθεί», και γι' αυτό «οφείλουμε να επενδύσουμε ταχύτερα στις αμυντικές μας ικανότητες», συμπλήρωσε.

«Η διεθνής κοινότητα πρέπει να συζητήσει τις εγγυήσεις ασφάλειας και, ευρύτερα, το πλαίσιο ασφάλειας για ολόκληρη την περιοχή (...) Εκεί έχουμε έναν ρόλο να παίξουμε», τόνισε ο Γάλλος Πρόεδρος Εμ. Μακρόν στους «Financial Times».

«Θα εργαστούμε για να επιταχύνουμε τις διαδικασίες» ένταξης της Ουκρανίας στην ΕΕ, είπε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

«Οι ευρωπαϊκές χώρες θα πρέπει να καταρτίσουν συγκεκριμένα σχέδια για την Ουκρανία αν θέλουν να έχουν λόγο», δήλωσε ο γγ του ΝΑΤΟ M. Ρούτε.

Ο Τραμπ υποστήριξε εξάλλου τη διεξαγωγή μιας συνόδου με τη Ρωσία και την Κίνα για να συζητηθεί η μείωση των στρατιωτικών δαπανών και των πυρηνικών οπλοστασίων.

Η Ρωσία επιμένει ότι πρέπει να ενταχθούν και οι Βρετανία και Γαλλία.

Ο Αμερικανός Πρόεδρος είπε ότι στηρίζει τις κινήσεις προς την αποπυρηνικοποίηση, καθώς «δεν υπάρχει λόγος» να κατασκευάζονται πυρηνικά όπλα.

«Εφόσον οι ΗΠΑ λένε "Πρώτα η Αμερική", πρέπει να πάρουν την πρωτοβουλία, δίνοντας το παράδειγμα, και να μειώσουν τις αμυντικές δαπάνες τους», απάντησε ο εκπρόσωπος του κινεζικού ΥΠΕΞ.

Αλλωστε, συμπλήρωσε, Ουάσιγκτον και Μόσχα έχουν «ειδική και κύρια ευθύνη στο πεδίο του πυρηνικού αφοπλισμού», ως οι χώρες που κατέχουν τα μεγαλύτερα πυρηνικά οπλοστάσια.