Συνεχίζοντας τη συζήτηση που έχει ανοίξει ο «Ριζοσπάστης» με πρωτοπόρους εργάτες και εργάτριες αλβανικής καταγωγής ενόψει των εκλογών στην Αλβανία στις 11 Μάη, μιλάμε με τον Σοκόλ Ντέντε, μέλος του ΔΣ του Συνδικάτου Οικοδόμων Αθήνας και του ΔΣ του Παραρτήματος Αγίων Αναργύρων - Καματερού - Ιλίου - Πετρούπολης του Συνδικάτου.

-- Αρχικά μίλησέ μας για τις δυσκολίες που αντιμετώπισε η οικογένειά σου όταν ήρθατε. Επίσης, ποια είναι η κατάσταση σήμερα για τους εργαζόμενους αλβανικής καταγωγής;

-- Οταν ήρθα στην Ελλάδα για πρώτη φορά δεν ήξερα κανέναν. Χωρίς να ξέρω ούτε μία λέξη Ελληνικά, με έπιασαν και με έστειλαν πίσω στην Αλβανία. Μετά από 2-3 μήνες πήρα την απόφαση να έρθω πάλι, και συνάντησα στην Αθήνα κάποιους συγγενείς. Μέναμε σε ένα σπίτι παλιό, «οχτώ νομά σε ένα δωμά» που λέει και το τραγούδι. Δυσκολίες πάρα πολλές, δεν υπήρχαν χρήματα, για δουλειά ήταν δύσκολα χωρίς να ξέρεις έστω και τα βασικά να συνεννοηθείς. Δεν είχαμε χαρτιά, και μέχρι να μας βγάλουν φοβόμασταν. Πηγαίναμε δυο - δυο, για να μη μας συμβεί κάτι. Πηγαίναμε να πάρουμε τηλέφωνο τους δικούς μας, να μάθουν ότι είμαστε καλά, να πάμε για δουλειά, να ψωνίσουμε για να φάμε, πάντα με τον φόβο μη γίνει κάτι. Πολλούς πατριώτες μου τους χτύπησαν, τους πήραν τα χρήματα, δεν τους πλήρωναν εκεί που δούλευαν, τους καρφώνανε στην αστυνομία και τους έδιωχναν. Είχαμε μεγάλη ταλαιπωρία για να βγάλουμε άδεια εργασίας. Πολλές φορές την παίρναμε αφού πληρώναμε δικηγόρους και μεσάζοντες.

Η κατάσταση σήμερα για τους συμπατριώτες μου είναι σχεδόν ίδια όσον αφορά τα θέματα εργασίας. Ακόμα υπάρχει εκμετάλλευση, σε όλους τους χώρους δουλειάς. Σήμερα, μετά από 30 χρόνια, συζητάμε για άδειες εργασίας που τις καθυστερούν 2-3 χρόνια και τις περισσότερες φορές τις παραλαμβάνεις ληγμένες. Τα παιδιά κάποιων από εμάς δεν έχουν αποκτήσει την ιθαγένεια, παρόλο που έχουν γεννηθεί εδώ. Θα έπρεπε και οι γονείς τους και όλοι οι μετανάστες που ζουν πολλά χρόνια στην Ελλάδα να έχουμε το δικαίωμα να αποκτήσουμε την ελληνική ιθαγένεια, γιατί τώρα χρειάζονται πολλά χρήματα για τα παράβολα, να δώσεις εξετάσεις στην ελληνική γλώσσα και Ιστορία, που είναι πολλές φορές δύσκολες ακόμα και για έναν Ελληνα.

-- Πώς έγινε το βήμα της επαφής σου με το οργανωμένο κίνημα και τους κομμουνιστές;

-- Η πρώτη επαφή έγινε - πού αλλού; - στον χώρο δουλειάς, στην οικοδομή όπου είχα αρχίσει να δουλεύω. Την πρώτη μέρα οι συνάδελφοι Ελληνες μου είπαν να πάω στο ΙΚΑ στην Πειραιώς, να πάρω αριθμό μητρώου ασφάλισης, και στην Κάνιγγος για να γραφτώ μέλος στο Συνδικάτο Οικοδόμων Αθήνας. Το ίδιο προσπαθώ και εγώ σήμερα μετά από χρόνια με τους νέους συναδέλφους. Πρώτη προτεραιότητα η ασφάλιση και η εγγραφή στο Συνδικάτο μας. Ολοι οι εργαζόμενοι, Ελληνες, Σύροι, Αλβανοί κ.λπ., είμαστε ίδιοι. Παλεύουμε για το μεροκάματο, το ωράριο και τα ένσημα, για όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στην καθημερινότητά μας. Στο σωματείο μου βρήκα ανθρώπους που μας αγκάλιασαν, όλους τους μετανάστες, και πολλοί από αυτούς ήταν κομμουνιστές, πρωτοπόροι στους αγώνες που δίναμε και δίνουμε.

Και έτσι συνεχίζουμε να παλεύουμε όλοι μαζί, ενωμένοι, μια γροθιά. Γιατί μόνο ενωμένοι έχουμε αποτελέσματα, και έχουμε πολλά τέτοια παραδείγματα. Υπογραφή Συλλογικής Σύμβασης με αυξήσεις στα μεροκάματα σε όλες τις ειδικότητες, καλύτερες συνθήκες δουλειάς και μέτρα προστασίας. Εγώ τώρα δουλεύω σε ένα από τα μεγαλύτερα εργοτάξια στην Ελλάδα, στα έργα της ανάπλασης του Ελληνικού. Ως μέλος του Συνδικάτου και ως κομμουνιστής παλεύω καθημερινά με τους συντρόφους μου για να έχουμε όλοι ίσα δικαιώματα, να γυρίζουμε ασφαλείς στα σπίτια μας και να συμβάλλουμε στον συλλογικό αγώνα των εργατών για την οριστική κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Εν έτει 2025 μετράμε σε δύο χρόνια 300 ψυχές που χάθηκαν σε χώρους εργασίας, βιώνουμε Τέμπη, Μάνδρες κ.ά. Γι' αυτό δεν σταματάμε τον αγώνα για τη ζωή που αξίζουμε και θα την επιβάλουμε.

-- Μπροστά στις εκλογές στην πατρίδα σου τι κουβεντιάζετε με τους συμπατριώτες σου; Γνωρίζουμε ότι αυτήν την περίοδο στην Αλβανία υπάρχουν δύο βασικά κόμματα της αστικής τάξης, που προσπαθούν να χειραγωγήσουν τα λαϊκά στρώματα.

-- Ναι, σωστά, στις 11 Μάη γίνονται εκλογές στην Αλβανία και για πρώτη φορά δίνεται η δυνατότητα να ψηφίσουν οι Αλβανοί μετανάστες σε άλλες χώρες. Γίνεται κουβέντα σε χώρους δουλειάς και στέκια για τις συγκεντρώσεις του Ράμα ή του Μπερίσα, των δύο μεγάλων αστικών κομμάτων, αλλά και για καινούργια μικρότερα, όπως λέμε «μίας χρήσης». Λένε χαρακτηριστικά «τώρα μας θυμήθηκαν; Τόσα χρόνια πού ήταν;». Ο ένας τάζει μισθούς 1.000 - 1.500 ευρώ τον μήνα και ο άλλος να επιστρέψουμε πίσω και να μας βολέψει. Η πολιτική που πρεσβεύουν δεν διαφέρει ουσιαστικά σε ό,τι αφορά εμάς τους εργαζόμενους. Ακρίβεια παντού, στη διατροφή, στην Υγεία, στην Παιδεία. Δουλειά 40 χρόνια και τελικά συντάξεις πείνας.

Πριν, στην περίοδο του σοσιαλισμού, παρά τις αδυναμίες ο λαός είχε τα πιο βασικά εξασφαλισμένα για όλους. Και αυτά δεν μπορεί να τα αναιρέσει κανείς. Στα πιο απομακρυσμένα χωριά υπήρχε Κέντρο Υγείας, όλοι είχαν δωρεάν στέγη, η Παιδεία ήταν δωρεάν και όποιος το επιθυμούσε μπορούσε να σπουδάσει χωρίς να βασανίζεται η οικογένεια, και μετά υπήρχε δουλειά στην ειδικότητα που επέλεγε. Δεν χρειαζόταν οι νέοι να μεταναστεύουν, γιατί όλοι είχαν δουλειά.

Τώρα με τις εκλογές τα δύο κόμματα δημιουργούν τεχνητή πόλωση. Μας βάζουν να τσακωνόμαστε συγγενείς, φίλοι για τον κάθε πολιτικάντη υποψήφιο. Αλλά εμείς οι εργάτες που ζούμε χρόνια το εκμεταλλευτικό σύστημα στην Ελλάδα δεν πρέπει να πέσουμε σε αυτήν την παγίδα. Εχουμε πείρα και ξέρουμε καλά τι σημαίνει καπιταλισμός, δεν εξανθρωπίζεται, όσο και να πασχίζουν σοσιαλδημοκράτες και νεοφιλελεύθεροι. Γι' αυτό πρέπει να τους «μαυρίσουμε», με άκυρο ή αποχή. Αυτό που χρειάζεται τώρα είναι όσοι είμαστε στην Ελλάδα να οργανωθούμε στα συνδικάτα, να συμπορευτούμε με το Κόμμα μας, το ΚΚΕ, και πίσω στην πατρίδα μας να παλέψουμε για να ξαναδημιουργηθεί Κομμουνιστικό Κόμμα με επαναστατική στρατηγική, που θα οδηγήσει τα λαϊκά στρώματα στη μόνη διέξοδο, στον αγώνα για τον σοσιαλισμό - κομμουνισμό.