Σάββατο 26 Απρίλη 2025 - Κυριακή 27 Απρίλη 2025
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 37
ΠΟΙΚΙΛΗΣ ΥΛΗΣ - ΕΠΙΣΤΗΜΗ
Αμφισβητήσιμη η βιολογική προέλευση διμεθυλοσουλφιδίου σε εξωπλανήτη

Καλλιτεχνική απεικόνιση του πλανήτη K2-18 b με το άστρο του, έναν ερυθρό νάνο στο βάθος
Καλλιτεχνική απεικόνιση του πλανήτη K2-18 b με το άστρο του, έναν ερυθρό νάνο στο βάθος
Μεγάλος ντόρος έγινε τις προηγούμενες μέρες για ανακάλυψη ενδείξεων ζωής σε άλλον πλανήτη και συγκεκριμένα στον εξωπλανήτη K2-18, έναν πλανήτη μεγέθους μεγαλύτερου από της Γης και μικρότερου από του Ποσειδώνα, που βρίσκεται σε απόσταση 124 έτη φωτός από τη Γη. Μια ομάδα αστρονόμων του πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο «Τζέιμς Γουέμπ», ανακάλυψε με δύο διαφορετικά όργανα του τηλεσκοπίου ίχνη διμεθυλοσουλφιδίου στην ατμόσφαιρα αυτού του εξωπλανήτη και μάλιστα σε συγκέντρωση μεγαλύτερη απ' ό,τι στην ατμόσφαιρα της Γης, θεωρώντας το «βιοϋπογραφή», δηλαδή ουσία που μπορεί να προέρχεται από βιολογική δραστηριότητα.

Οι επιστήμονες εντόπισαν τα μόρια διμεθυλοσουλφιδίου αναλύοντας το φως του άστρου καθώς αυτό περνάει και φιλτράρεται μέσα από την ατμόσφαιρα του εξωπλανήτη, με δεδομένο ότι κάθε χημική ουσία χαρακτηρίζεται από συγκεκριμένες γραμμές απορρόφησης στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα (αποχρώσεις που λείπουν επειδή απορροφήθηκαν από τα μόριά της). Τα δεδομένα για τον K2-18 δείχνουν την παρουσία του συγγενούς μορίου του διμεθυλοδισουλφιδίου, είτε μόνο του, είτε σε συνδυασμό με διμεθυλοσουλφίδιο.

Αφήνοντας κατά μέρος το εκπληκτικό γεγονός ότι το «Γουέμπ» επιτρέπει τον εντοπισμό ιχνών χημικών ενώσεων στην ατμόσφαιρα πλανήτη ενός μακρινού άστρου, αξίζει κανείς να εξετάσει κατά πόσο είναι βάσιμη η ερμηνεία της ανακάλυψης. Το διμεθυλοσουλφίδιο και το διμεθυλοδισουλφίδιο είναι οργανικές ενώσεις του θείου με έντονη άσχημη οσμή, οι οποίες στη Γη παράγονται από το θαλάσσιο φυτοπλαγκτόν. Το διμεθυλοσουλφίδιο αποτελείται από ένα άτομο θείου ενωμένο με δύο μεθυλομάδες, η κάθε μία από τις οποίες αποτελείται από ένα άτομο άνθρακα και τρία άτομα υδρογόνου. Από τον ωκεανό το αέριο αυτό ανεβαίνει στην ατμόσφαιρα, στην οποία συναντάται με συγκέντρωση ένα μέρος στο δισεκατομμύριο. Εκεί παραμένει μόνο μερικές ώρες, ή το πολύ για μια μέρα, πριν καταστραφεί από αντιδράσεις που πυροδοτούνται από την έκθεση στο ηλιακό φως και διάφορες ενώσεις στην ατμόσφαιρα.

Επειδή στη Γη όλο το ανιχνεύσιμο διμεθυλοσουλφίδιο παράγεται από μικρόβια και στην ατμόσφαιρα διασπάται τόσο γρήγορα, οι επιστήμονες εύλογα το αξιολόγησαν ως ενδεχόμενη βιοϋπογραφή. Αν είναι βιολογική η αιτία παραγωγής του και στον Κ2-18, τότε αυτό πράγματι θα σήμαινε μια τεραστίων διαστάσεων ανακάλυψη, όπως η ανακάλυψη ζωής και αλλού πέρα από τη Γη, έστω και αν πρόκειται για πρωτόγονη ζωή, όπως τα βακτήρια.

Καταρχάς δεν είναι σαφές αν ο Κ2-18 έχει νερό, ή έστω επιφάνεια όπου κάτι θα μπορούσε να ζήσει. Βρίσκεται σε απόσταση από το άστρο του, που αν διαθέτει νερό αυτό θα μπορούσε να είναι σε υγρή μορφή, αλλά απόδειξη ύπαρξης νερού δεν υπάρχει. Αλλοι επιστήμονες αμφισβητούν την ίδια την ανακάλυψη διμεθυλοσουλφιδίου, καθώς η ομάδα του Κέιμπριτζ πήγε το τηλεσκόπιο στα όριά του και ίσως πέρα απ' αυτά, δίνοντας αμφίβολης πιστότητας αποτελέσματα. Ερευνητές του πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς της Βαλτιμόρης δεν βρήκαν στα δεδομένα του Κέιμπριτζ αποδείξεις μορίων που αποτελούν βιοϋπογραφή.

Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι σε εργαστηριακά πειράματα έχει δειχθεί πως το διμεθυλοσουλφίδιο μπορεί να παρασκευαστεί και μέσω αβιοτικών διαδικασιών, δηλαδή διαδικασιών που δεν σχετίζονται με ζωντανούς οργανισμούς. Αλλοι επιστήμονες επισημαίνουν ότι διμεθυλοσουλφίδιο εντοπίστηκε και στον κομήτη 67P/Churyumov-Gerasimenko, που εξερεύνησε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA), στον οποίο κομήτη σίγουρα δεν υπήρχε ζωή. Επίσης δεν γνωρίζουμε αν το διμεθυλοσουλφίδιο σε ατμόσφαιρα πλούσια σε διοξείδιο του άνθρακα, όπως εκείνη του Κ2-18, διασπάται γρήγορα όπως συμβαίνει σε ατμόσφαιρα πλούσια σε άζωτο, όπως της Γης. Αν στον Κ2-18 το διμεθυλοσουλφίδιο διασπόταν, τότε θα έπρεπε να ανιχνεύονται και τα προϊόντα της διάσπασής του, όπως το υδρόθειο, πράγμα που δεν συμβαίνει. Οπως επισημαίνουν ειδικοί, το τι αποτελεί βιοϋπογραφή στη Γη, δεν αποτελεί κατ' ανάγκη βιοϋπογραφή σε οποιονδήποτε πλανήτη.


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ