Η ΔΗΠΑΚ, η συνδικαλιστική κίνηση των πανεπιστημιακών μέσα από την οποία εκφράζονται οι δυνάμεις του ΚΚΕ, από την αρχή είχε σημειώσει την αντίθεσή της πάνω στον τρόπο που τοποθετήθηκε το οικονομικό πρόβλημα και κατά συνέπεια οι κινητοποιήσεις. Αναλύοντας τη σημερινή πραγματικότητα στην ανώτατη εκπαίδευση, κατέληγε στο συμπέρασμα ότι οργανικά δεμένο με το οικονομικό πρόβλημα είναι το βασικό πρόβλημα της ανώτατης εκπαίδευσης, η πορεία της επιχειρηματικής της μετάλλαξης και της προσαρμογής της στις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις. Συνεπώς το σκεπτικό της διεκδίκησης των οικονομικών προβλημάτων δεν μπορεί παρά να γίνεται με όρους ρήξης με αυτή την πολιτική, διεκδίκησης μιας ανώτατης εκπαίδευσης που θα υπερασπίζεται τα λαϊκά συμφέροντα. Ο ίδιος ο αγώνας δεν μπορεί παρά να απευθύνεται πρώτα - πρώτα στην εργατική τάξη της χώρας μας, στη νεολαία και ιδιαίτερα στους φοιτητές.

Ενώ φυσικά οι βδομάδες περνούσαν, απέδειχναν σε όλο τους το μεγαλείο τον τυχοδιωκτισμό τους. Από τη μια απέναντι στο υπουργείο έκαναν συνεχείς υποχωρήσεις, κουτσουρεύοντας διαρκώς το ήδη περιορισμένο πλαίσιο. Από την άλλη απέναντι στους συναδέλφους τους σήκωναν τη σημαία του νέου ανένδοτου. Απέναντι στην κοινωνία έκαναν αναλύσεις για το πώς η κινητοποίηση υπερασπίζεται το δημόσιο πανεπιστήμιο, αλλά απέναντι στην κυβέρνηση έπαιρναν όρκο ότι σκοπός του αγώνα είναι η εξασφάλιση των όρων της εκπαιδευτικής σύγκλισης (βλ. ανακοίνωση ΕΓ ΠΟΣΔΕΠ 25/5/2002). Ετσι οι μεγαλοστομίες περί δημόσιου πανεπιστημίου (που και αυτές καθυστερημένα ακούστηκαν) δεν εκφράστηκαν ούτε με ένα αίτημα, παρά τις αποφάσεις αρκετών γενικών συνελεύσεων (Πάτρα, ΕΜΠ, ΤΕΦΑΑ κ.α.), αλλά και άλλων συνδικαλιστών, που απαιτούσαν τη διεύρυνση του διεκδικητικού πλαισίου.

Εξηγούμαστε, γιατί ισχυριζόμαστε ότι η πορεία ήταν προδιαγεγραμμένη:

α. Η ίδια η ενότητα του κλάδου των πανεπιστημιακών δεν είναι δυνατό να επιτευχθεί, παρά τους ευσεβείς πόθους. Στους πανεπιστημιακούς ανήκουν τμήματα της αστικής τάξης, ιδεολογικοί και πολιτικοί της εκφραστές, μέχρι και τμήματα που ανήκουν στην εργατική τάξη, όπως οι κακοπληρωμένοι συμβασιούχοι του ΠΔ 407. Ανάμεσα στον συνειδητό προπαγανδιστή του νεοφιλελευθερισμού, στον καθηγητή - μάνατζερ (που ο μισθός του είναι χαρτζιλίκι μπροστά στα εισοδήματα που βγάζει από την επιχειρηματική του δραστηριότητα και τα προγράμματα), και στον πανεπιστημιακό που ζει αποκλειστικά από το μισθό του, υπάρχει αγεφύρωτο χάσμα και η επίκληση της όποιας ενότητας δεν είναι τίποτα άλλο παρά το συνειδητό θάψιμο των συμφερόντων της δεύτερης κατηγορίας του ΔΕΠ και η υπόκλιση στο τμήμα αυτό του ΔΕΠ που σήμερα αποτελεί το πιο σκληρό και ανήθικο κατεστημένο που υπήρχε ποτέ στα πανεπιστήμια. Ετσι το αίτημα της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης, που θα μπορούσε να γίνει βασικός κρίκος σύνδεσης με την κοινωνία, αποκλείστηκε μετά πολλών επαίνων.

β. Η σκληρή στάση που ακολούθησε η κυβέρνηση εκφράζει το γεγονός ότι ακόμα και τα οικονομικά αιτήματα της ΠΟΣΔΕΠ έρχονταν σε ρήξη με ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ της επιλογές και μάλιστα διπλά: Το επιδοματικό μισθολόγιο και η εξάρτηση του εισοδήματος από την αξιολόγηση από τη μια πλευρά και η επιδίωξη να στραφεί το ΔΕΠ στην επιχειρηματική δραστηριότητα, από την άλλη. Ετσι μετατρέπονται οι ίδιοι οι πανεπιστημιακοί σε συνένοχους και ενεργούς παράγοντες υλοποίησης των κατευθύνσεων της εμπορευματοποίησης των πανεπιστημίων, της υποταγής τους στο κεφάλαιο, της εκπαιδευτικής σύγκλισης δηλαδή.

Αυτό το στοιχείο οδηγεί στο συμπέρασμα ότι αποτελεί εξαπάτηση η αποσύνδεση του οικονομικού προβλήματος από το πολιτικό (δηλαδή από την ανάδειξη του αντιδραστικού χαρακτήρα της πολιτικής κυβέρνησης - ΕΕ για την ανώτατη εκπαίδευση).

γ. Στα μεγάλα ζητήματα όπως της εισοδηματικής πολιτικής και της παιδείας, εκεί δηλαδή που συγκρούονται με τον πιο οξύ τρόπο τα συμφέροντα της αστικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων, ο καλύτερος όρος για την προοπτική και τον εξαναγκασμό της κυβέρνησης σε αναδίπλωση είναι η κοινωνική συμμαχία. Η κοινή δράση, το Μέτωπο. Η ηγεσία της ΠΟΣΔΕΠ όχι μόνο δεν επιδίωξε κάτι τέτοιο, αλλά μάλλον έδρασε στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση, διαμορφώνοντας αρνητικές προϋποθέσεις για τον αγώνα. Πρώτο παράδειγμα, ενώ στις 29/5 η εργατική τάξη της χώρας έδινε το δικό της ραντεβού στη μάχη για το ασφαλιστικό, η ΠΟΣΔΕΠ όχι μόνο δε συμμετείχε στην κινητοποίηση, αλλά προκλητικά εξάγγειλε κινητοποίηση με βασικά συνταξιοδοτικά ζητήματα για τις 30/5 (μήπως ήθελαν να στείλουν συγκεκριμένο μήνυμα στην κυβέρνηση;). Δεύτερο παράδειγμα, αν και η κινητοποίηση διαρκεί επτά περίπου μήνες, δεν μπήκαν στον κόπο να καλέσουν τα σωματεία των εργαζομένων στα ΑΕΙ να τους εξηγήσουν έστω τα αιτήματά τους. Τρίτο παράδειγμα, η μορφή πάλης που ακολούθησαν έδιωξε μακριά από τα ΑΕΙ τους φοιτητές και γενικά εμπόδισε το συντονισμό και την κοινή δράση του κινήματος των πανεπιστημιακών με το φοιτητικό κίνημα.

Συμπέρασμα: Η πολιτική γραμμή ενός αγώνα είναι το πιο βασικό στοιχείο για την έκβασή του. Είναι αναποτελεσματικός ο οποιοσδήποτε αγώνας, είναι αποσπασματικός, επειδή είναι αγώνας που μπορεί εύκολα να χειραγωγηθεί.

Το αποτέλεσμα λοιπόν των επτάμηνων κινητοποιήσεων ήταν αναμενόμενο και από όλη αυτήν την εξέλιξη ο μόνος ικανοποιημένος παράγοντας είναι το υπουργείο Παιδείας. Η στάση της ηγεσίας της ΠΟΣΔΕΠ δεν είναι αποτέλεσμα αφέλειας και ελλιπούς ανάλυσης της πραγματικότητας. Είναι απόρροια του γεγονότος ότι οι πολιτικές δυνάμεις που ηγεμονεύουν στην ΠΟΣΔΕΠ είναι απολύτως σύμφωνες με τις πολιτικές επιλογές της κυβέρνησης, με τις οδηγίες της ΕΕ και εν γένει με το «ευρωπαϊκό ιδεώδες». Είναι και δικός τους στόχος η «σύγκλιση».