Ετοιμοι να συμβάλλουν στη μετεξέλιξη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε μηχανισμό υλοποίησης των κυβερνητικών αποφάσεων - όπως αυτή απωτυπώνεται στο νέο Κώδικα Αυτοδιοίκησης που ετοιμάζει το υπουργείο Εσωτερικών - είναι οι νομάρχες της χώρας. Η μόνη ανησυχία τους - όπως διεφάνη στο χτεσινό 7ο τακτικό συνέδριο της Ενωσης Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων Ελλάδας (ΕΝΑΕ) - είναι η ισότιμη συμμετοχή τους στη διαμόρφωση του νέου Κώδικα. Οι όποιες διαμαρτυρίες εκφράστηκαν για απαξίωση του θεσμού της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης (ΝΑ) και οι όποιες αντιρρήσεις για τη σχεδιαζόμενη κατάργησή της με τον τρόπο που λειτουργεί σήμερα, δεν αλλάζουν την ουσία της στάσης των νομαρχών, δηλαδή τη συναίνεσή τους στην πολιτική ουσία των αλλαγών που σχεδιάζονται.

Αυτό επιβεβαιώνει άλλωστε η μέχρι τώρα δράση τους, καθώς ανέχτηκαν την οικονομική μιζέρια του θεσμού, τον διεκπεραιωτικό ρόλο των νομαρχιών, την απαξίωσή τους. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως σε κύριο αίτημα του χθεσινού συνεδρίου αναδείχτηκε η ανάγκη να είναι η ΕΝΑΕ ισότιμος συνομιλητής του υπουργείου Εσωτερικών και της Κεντρικής Ενωσης Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδας στη διαμόρφωση του νέου κώδικα.

Θυμίζουμε πως με βάση τις εξαγγελίες, η ΝΑ θα ασκείται σε επίπεδο περιφέρειας, ενώ θεσμοθετείται η αιρετή Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση με αιρετό Περιφερειακό Συμβούλιο (ΠΣ), το οποίο θα εγγυάται την άσκηση της κυβερνητικής πολιτικής σε επίπεδο περιφέρειας. Ο υφυπουργός Εσωτερικών, Λ. Παπαδήμας, κατέθεσε χτες ορισμένες σκέψεις του υπουργείου για το πώς θα προκύψει το ΠΣ. Σύμφωνα με τον ίδιο, σε επίπεδο Περιφέρειας θα εκλέγονται νομάρχες και νομαρχιακά συμβούλια σε κάθε νομό, οι οποίοι θα εκπροσωπούνται στο ΠΣ με βάση το πληθυσμιακό κριτήριο. Υπάρχει η σκέψη για ενιαίο ψηφοδέλτιο στο πρότυπο της διευρυμένης ΝΑ (με υποψήφιους νομαρχιακούς συμβούλους - αριθμός ανάλογα με τον πληθυσμό - νομάρχες και περιφερειάρχες), στην περίπτωση όμως αυτή θα πρέπει να διασφαλιστεί η αναλογική εκπροσώπηση των παρατάξεων στο ΠΣ. Για παράδειγμα αν η παράταξη που στηρίζεται από το ΠΑΣΟΚ, κερδίσει και τους τέσσερις νομούς της Περιφέρειας Ηπείρου, υπάρχει έλλειμμα εκπροσώπησης των υπόλοιπων παρατάξεων στο ΠΣ. Την «προσήλωση» πάντως στο γράμμα της κυβερνητικής πολιτικής σε επίπεδο περιφέρειας, εγγυάται κυβερνητικός υπάλληλος που θα τοποθετηθεί σε κάθε περίπτωση.

Εκ μέρους της Νομαρχιακής Αγωνιστικής Συνεργασίας (ΝΑΣ), η Ελπίδα Παντελάκη χαρακτήρισε προσχηματικό το «διάλογο» που εξήγγειλε η κυβέρνηση για τη διαμόρφωση του νέου Κώδικα, σημειώνοντας πως στο πλαίσιο αυτού δε συζητείται η ουσία των σχεδιασμών, αλλά το πώς οι αιρετοί θα συμβάλλουν στην προώθησή τους. Η ίδια πρόσθεσε πως στα οχτώ χρόνια που υπάρχει η αιρετή ΝΑ, λειτούργησε σαν εκτελεστικός μηχανισμός του κράτους.

Να σημειώσουμε ότι το ΔΣ της ΕΝΑΕ απέφυγε να πάρει θέση στην πρόταση της ΝΑΣ να καταδικάσει το συνέδριο τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς για απαγόρευση των διαδηλώσεων, με πρόσχημα την Ολυμπιάδα.

Από την πλευρά του ο Σπ. Χαλβατζής, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, που χαιρέτισε στο συνέδριο, σημείωσε: «Ο ρόλος, το περιεχόμενο, η λειτουργία της Νομαρχιακής και γενικότερα της ΤΑ που καθορίζει η ΕΕ και προωθούν η κυβέρνηση και όλοι οι υπερασπιστές της, είναι όλα εκείνα που βοηθούν τη συντήρηση, τη λειτουργία και τον εκσυγχρονισμό του συστήματος. Αυτή την κατεύθυνση εξυπηρέτησαν και οι προηγούμενες διοικητικές αλλαγές και δεν έφεραν θετικά αποτελέσματα, δεν αναίρεσαν τις οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες. Γιατί αυτά τα φαινόμενα δεν μπορούν να αμβλυνθούν με τεχνοκρατικές λύσεις, είναι σύμφυτα με το καπιταλιστικό σύστημα, με την πολιτική που εφαρμόζεται στα πλαίσια της εξάρτησης της χώρας και σήμερα από την ΕΕ». Ο ίδιος, κάνοντας μια σύντομη αναφορά στα οχτώ χρόνια δράσης της ΝΑ, είπε πως «δεν πρόκειται για αυτοδιοίκηση, αλλά για ένα ακόμη διοικητικό μηχανισμό στην υπηρεσία εξυπηρέτησης της κυρίαρχης πολιτικής. Οι ρυθμίσεις που αφορούσαν τη ΝΑ δεν ήταν τίποτα άλλο παρά η προσαρμογή της στα μέτρα και τις ανάγκες του συστήματος, δηλαδή: η ενσωμάτωση του θεσμού στους νόμους της αγοράς. Η εφαρμογή του ανταγωνισμού σε αυτή. Η μετατροπή της σε επιχείρηση». Ο Σπ. Χαλβατζής κάλεσε, τέλος, τους αιρετούς να αντισταθούν στις κατευθύνσεις αυτές.