Η έλλειψη μέτρων υγιεινής και ασφάλειας στους χώρους δουλιάς έχει οδηγήσει στη ραγδαία αύξηση των θανατηφόρων εργατικών «ατυχημάτων» και σε προκλητικά «άγνωστο» αριθμό επαγγελματικών νοσημάτων. Το 2001 η εργατική τάξη θρήνησε 188 νεκρούς (50% αύξηση συγκριτικά με το έτος 2000 οπότε σημειώθηκαν 127 θανατηφόρα εργατικά «ατυχήματα»), ενώ μέχρι τον Αύγουστο του έτους 2002 είχαν σημειωθεί πάνω από 100 θανατηφόρα εργατικά «ατυχήματα».

Ομως, ακόμα και αυτά τα στοιχεία για τα έτη 2000 και 2001, που προέρχονται από τις υπηρεσίες του υπουργείου Εργασίας, υπολείπονται της πραγματικότητας. Σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου η Ελληνική Εταιρεία Ιατρικής της Εργασίας και του Περιβάλλοντος ανέφερε ότι, σύμφωνα με στοιχεία της EUROSTAT, στην Ελλάδα δηλώνονται μόνον το 39% των εργατικών ατυχημάτων. Στοιχείο που φανερώνει ότι η κυβέρνηση αποκρύπτει το σύνολο των βάρβαρων συνθηκών εργασίας που βιώνουν καθημερινά οι εργαζόμενοι, θέτοντας σε κίνδυνο ακόμα και τη ζωή τους.

Ενας από τους λόγους αυτής της απόκρυψης είναι το οικονομικό κόστος που προκύπτει από τον επαγγελματικό κίνδυνο και που, όπως αναφέρθηκε στην ίδια συνέντευξη Τύπου, ανέρχεται κατ' εκτίμηση στο ποσό των 3 δισεκατομμυρίων ευρώ ανά έτος (1 τρισεκατομμύριο δραχμές) στη χώρα μας!!! Αυτό καταβάλλεται από τα ασφαλιστικά ταμεία, δηλαδή από τους ίδιους τους εργαζόμενους, και όχι από την εργοδοσία που σύμφωνα με το νόμο έχει την ευθύνη του επαγγελματικού κινδύνου.

Μόνιμη επιδίωξη των εργοδοτών είναι η μείωση της αξίας της εργατικής δύναμης που τους επιφέρει αντίστοιχη αύξηση στα κέρδη τους. Η μη καταβολή ασφαλίστρου για τον επαγγελματικό κίνδυνο και η μη εφαρμογή των απαραίτητων μέτρων ασφάλειας και υγιεινής στους χώρους εργασίας είναι μία από τις μεθόδους που χρησιμοποιούν για την απαξίωση της εργατικής δύναμης.

Παράλληλα, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με τη στήριξη της ΝΔ (και των διάφορων άλλων πολιτικών συμμάχων και υποστηρικτών της αστικής τάξης) ενισχύει την εργοδοτική ασυδοσία μέσω της αποδιάρθρωσης των εργασιακών σχέσεων (ελαστικό ωράριο, μερική απασχόληση κ.ά.), της ανατροπής της Κοινωνικής Ασφάλισης (συντάξεις, Υγεία, Πρόνοια), της ουσιαστικής ακύρωσης του θεσμού του ασφαλίστρου για τον επαγγελματικό κίνδυνο.

Η προώθηση των ελαστικών μορφών εργασίας, που ειδικά το τελευταίο διάστημα αποτελεί την κύρια φροντίδα της κυβέρνησης (ο υπουργός Εργασίας μιλά γι' αυτές συνεχώς όπου σταθεί και όπου βρεθεί) σημαίνει για τον εργαζόμενο μεγαλύτερη εκμετάλλευση και εξαθλίωση των συνθηκών εργασίας και των όρων ζωής τους. Μερική απασχόληση, προσωρινή απασχόληση, ελαστικό ωράριο, «δανεισμός» εργαζομένων, πολυειδικότητα συντελούν στη δημιουργία και εξάπλωση ενός καθεστώτος από το οποίο απουσιάζει πλήρως κάθε νομοθετικό πλαίσιο προστασίας των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων του εργαζόμενου. Ενώ, δυσκολεύουν τη συμμετοχή των εργαζομένων στα συνδικάτα και κατ' επέκταση στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους. Ταυτόχρονα, οι άθλιες συνθήκες εργασίας δημιουργούν εκείνες τις προϋποθέσεις που οδηγούν στην υπερεντατικοποίηση της εργασίας και, κατά συνέπεια, στην εξάντληση των εργαζομένων.

Ομως, η κυβέρνηση προχωρά ακόμα πιο πέρα. Δίνει στο μεγάλο κεφάλαιο τη δυνατότητα να δρα με μεγαλύτερη ασυδοσία καθώς με συστηματικό και μεθοδικό τρόπο φροντίζει να υποβαθμίζει τους αρμόδιους κρατικούς μηχανισμούς για την αντιμετώπιση του επαγγελματικού κινδύνου, παρά τις όποιες φιλότιμες προσπάθειες των εργαζομένων σε αυτές τις υπηρεσίες. Εκ του αποτελέσματος το έργο τους είναι ανύπαρκτο.

Στα πλαίσια μιας διαρκούς έρευνας που διεξάγει ο «Ρ» για τις συνθήκες καταστροφής της εργατικής δύναμης στους σύγχρονους τόπους δουλιάς, σήμερα παρουσιάζουμε ορισμένα στοιχεία σχετικά με τον επαγγελματικό κίνδυνο. Η σχετική έρευνα εξετάζει και καταδεικνύει την κατάσταση υπολειτουργίας και αναποτελεσματικότητας στην οποία έχουν περιέλθει οι αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες. Οι εν λόγω υπηρεσίες έχουν ως αντικείμενο τον έλεγχο για την εφαρμογή των μέτρων ασφάλειας και υγιεινής στους χώρους εργασίας αλλά και τη διερεύνηση των παραγόντων που μπορεί να μετατρέψουν ένα χώρο εργασίας σε ακατάλληλο για την υγεία του εργαζόμενου.

Τα συμπεράσματα που διατυπώνονται εδώ στηρίζονται σε συγκεκριμένα στοιχεία αλλά υπήρξαν και ορισμένες φορές που η αναφορά των αρμοδίων στο πρόβλημα ήταν γενικόλογη και ασαφής κατά τρόπο που να συσκοτίζει την έρευνα. Παρ' όλα αυτά, τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν είναι αρκετά για να καταδείξουν ακριβώς τούτο: Η κυβέρνηση είναι συστηματικά παρούσα με τη σχεδιασμένη και «προγραμματισμένη» απουσία της από την όποια προσπάθεια για την προστασία της ζωής των εργαζομένων και της σωματικής ακεραιότητάς τους.