H χρονιά όμως που φεύγει ξεκίνησε με κινητοποιήσεις στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Τη σκυτάλη πήρε πρώτα το εκπαιδευτικό προσωπικό των ΤΕΙ, οι καθηγητές δηλαδή των ιδρυμάτων που βρέθηκαν στο σύνολό τους σε «προσωποπαγείς θέσεις», χωρίς δικαιώματα, όμηροι του νόμου 2916/2001, της περίφημης «ανωτατοποίησης». Βέβαια, παρά τις επιμέρους διαφωνίες που εξέφρασαν οι πλειοψηφίες των συνδικαλιστικών οργάνων των εκπαιδευτικών ΤΕΙ, κατά την ψήφιση αυτού του νόμου, ήταν οι βασικοί στυλοβάτες του υπουργείου στην προσπάθειά του να τον προωθήσει. Στις αρχές του 2002, όμως, η κατάσταση που παρουσίαζαν τα «ανώτατα» πλέον ΤΕΙ απείχε πολύ από ό,τι είχε υποσχεθεί το υπουργείο, πράγμα που οδήγησε τους εκπαιδευτικούς να βάλουν λουκέτο στα περισσότερα ιδρύματα της χώρας για τέσσερις βδομάδες (21/1-16/2).

Κατά τη διάρκεια της κινητοποίησης η Ομοσπονδία τους (ΟΣΕΠ) είχε αλλεπάλληλες συναντήσεις με την ηγεσία του ΥΠΕΠΘ, ο υπουργός όμως στάθηκε αμετακίνητος και δε δίστασε να διαστρεβλώσει τα αιτήματά τους, λέγοντας ότι οι εκπαιδευτικοί θέλουν να βάλουν φρένο στην αναβάθμιση των ιδρυμάτων. Μια ματιά στα ΤΕΙ σήμερα, ένα χρόνο μετά, μπορεί να πείσει τον καθένα ότι καμιά ουσιαστική αναβάθμιση δεν έχει επέλθει, ενώ στα αιτήματα των εκπαιδευτικών αποσπάστηκαν κάποιες μικροβελτιώσεις.

Το Γενάρη του 2002 κάνει λόγο για κινητοποιήσεις και η Ομοσπονδία των Πανεπιστημιακών (ΠΟΣΔΕΠ), που πραγματοποιεί την πρώτη διήμερη απεργία στις αρχές Μάρτη. Τα αιτήματα των πανεπιστημιακών περιλάμβαναν μισθολογικές, συνταξιοδοτικές αυξήσεις και δευτερευόντως τα οικονομικά των πανεπιστημίων. Με ευθύνη της πλειοψηφίας, που ελέγχεται από δυνάμεις του ΣΥΝ, ο αγώνας δεν προσανατολίστηκε καθόλου στην ουσία των αντιδραστικών αναδιαρθρώσεων που προωθούν από κοινού κυβέρνηση και ΕΕ και οδηγούν στο επιχειρηματικό πανεπιστήμιο. Το υπουργείο εξέφρασε αρχικά τη συμπάθειά του απέναντι στον κλάδο και τις διεκδικήσεις του. Η συμπάθεια όμως δεν αρκούσε και οι πανεπιστημιακοί ξεκίνησαν πενθήμερες επαναλαμβανόμενες αποχές από το διδακτικό και εξεταστικό έργο από την 1η Μάη. Το υπουργείο δέχτηκε τελικά να συζητήσει μόνο για το συνταξιοδοτικό, αλλά οι πανεπιστημιακοί συνέχισαν τις κινητοποιήσεις για έξι σχεδόν μήνες, ζητώντας... κάτι ακόμα. Ενώ χάθηκαν δυο εξεταστικές για τα περισσότερα ιδρύματα της χώρας, οι κινητοποιήσεις έληξαν τελικά στο τέλος Σεπτέμβρη, καθώς κατατέθηκε η ρύθμιση για το συνταξιοδοτικό και στήθηκε μια επιτροπή διαλόγου που θα συζητήσει το μισθολογικό μέσα στο 2003 και οι όποιες αλλαγές θα εφαρμοστούν το 2004 (!), όπως ήταν η αρχική πρόταση του υπουργείου.

Αυτό ήταν το αποτέλεσμα ενός αγώνα που με ευθύνη της πλειοψηφίας στην Ομοσπονδία των Πανεπιστημιακών, που ελέγχουν οι δυνάμεις του ΣΥΝ, δε σηματοδότησε τη συνολική ρήξη με τις αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις που προωθεί η κυβερνητική πολιτική, εφαρμόζοντας τις αποφάσεις της Μπολόνια και της Πράγας, τις κατευθύνσεις της ΕΕ. Μόνο η Δημοκρατική Πανεπιστημονική Κίνηση ανέδειξε ότι οι αλλαγές που προωθούνται στην ανώτατη εκπαίδευση είναι μέρος των αντιδραστικών αναδιαρθρώσεων στην οικονομία και την κοινωνία, απόρροια της επίθεσης του κεφαλαίου. Ταυτόχρονα ότι η αντίσταση πρέπει να εκφραστεί μέσα από τη συμμαχία και κοινή δράση του πανεπιστημιακού κινήματος με τους φοιτητές και το ευρύτερο λαϊκό κίνημα για τη διεκδίκηση του πανεπιστημίου των λαϊκών αναγκών.

Οι φοιτητές και σπουδαστές εξέφρασαν σε πολλές περιπτώσεις, εκτός από την αγανάκτησή τους για τις χαμένες εξεταστικές, την αγωνία τους για γενικότερα ζητήματα, για τη συνεχιζόμενη υποβάθμιση των ιδρυμάτων, των σπουδών και των πτυχίων τους. Με πρωτοπόρα την Πανσπουδαστική Κίνηση Συνεργασίας καταδείχτηκε ο αναχρονιστικός διαχωρισμός της επιστημονικής γνώσης σε πανεπιστημιακή και τεχνολογική, που αναπαράγει η ανισοτιμία ΑΕΙ - ΤΕΙ και ο αντιεπιστημονικός ταξικός διαχωρισμός των προπτυχιακών σπουδών σε δύο κύκλους, που μετατρέπει την πανεπιστημιακή εκπαίδευση σε τεταρτοβάθμια για λίγους. Η ΠΚΣ μπόλιασε επίσης περισσότερες νεανικές συνειδήσεις μέσα από τη διεκδίκηση της Ενιαίας Ανώτατης Εκπαίδευσης, δημόσιας και δωρεάν, με την ανάγκη συμπόρευσης με το λαϊκό κίνημα ώστε να υπάρξουν ουσιαστικές αλλαγές. Η χρονιά που έρχεται, όπου οι αντιλαϊκές, αντιεκπαιδευτικές αναδιαρθρώσεις θα ενταθούν, θα κρίνει πολλά και για το κίνημα στα πανεπιστήμια και τις σχολές.