Κυριακή 4 Μάη 2003
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 7
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΙΚΙΛΗΣ ΥΛΗΣ - ΕΠΙΣΤΗΜΗ
Ρομπότ για μελέτη της συμπεριφοράς βιολογικών ειδών

Μέχρι πρόσφατα, οι επιστήμονες είχαν περιορισμένα εργαλεία, όπως οι βιντεοκάμερες παρακολούθησης και οι κούκλες που μοιάζουν με ζώα, για να διερευνήσουν τη συμπεριφορά των ζώων και να βρουν τι τους προκαλεί μεγάλο ενδιαφέρον και με βάση ποια χαρακτηριστικά αντιλαμβάνονται ένα άλλο άτομο σαν ζώο του είδους τους. Ακόμα πιο δύσκολα ήταν τα πράγματα γύρω από τη μελέτη των σκυλιών, που λόγω του ότι συντροφεύουν την ανθρωπότητα τα τελευταία 14.000 χρόνια, έχουν επηρεαστεί εξελικτικά σε μεγάλο βαθμό από τη σχέση τους αυτή με τον άνθρωπο, αλλά και οι άνθρωποι δύσκολα μπορούν να αποβάλλουν τις προκαταλήψεις και τις καθιερωμένες αντιλήψεις γύρω από τη συμπεριφορά των σκυλιών. Στη φαρέτρα των επιστημόνων προστέθηκαν τώρα τα ρομποτικά ζώα, που μιμούνται άλλοτε με περισσότερη και άλλοτε με λιγότερη επιτυχία τα βιολογικά αντίστοιχα.

Μια σειρά από πειράματα έγιναν με τον AIBO, το σκυλάκι - ρομπότ, που μπορεί να αγοράσει κανείς (με αρκετά χρήματα) από τα καταστήματα παιχνιδιών. Οι ερευνητές ήθελαν να δουν αν τα κανονικά σκυλιά θα το θεωρούσαν κι αυτό σκυλί και αν όχι πόσο γρήγορα θα καταλάβαιναν ότι πρόκειται για κάτι άλλο. Στα πειράματα, τα σκυλιά εκτέθηκαν διαδοχικά στην παρουσία του AIBO, του AIBO με γούνα που μύριζε κουτάβι, ενός κανονικού κουταβιού κι ενός τηλεκατευθυνόμενου αυτοκινήτου. Η ίδια ακολουθία πειραμάτων έγινε και με κουτάβια στη θέση των ενήλικων σκυλιών. Επιπλέον, οι συνδυασμοί αυτοί δοκιμάστηκαν με ύπαρξη φαγητού στο δωμάτιο και χωρίς.

Τα ενήλικα σκυλιά έδειξαν για το ρομπότ μεγαλύτερο ενδιαφέρον απ' ό,τι για το τηλεκατευθυνόμενο αυτοκίνητο και ακόμη περισσότερο όταν το ρομπότ φορούσε γούνα. Σύντομα, όμως, καταλάβαιναν ότι δεν πρόκειται για σκύλο και το παρατούσαν, σε αντίθεση με το κουτάβι. Τα κουτάβια έδειξαν την ίδια συμπάθεια για το ρομπότ με τη γούνα, αλλά έπαιξαν γενικά περισσότερο με το ρομπότ γυμνό ή ντυμένο απ' ό,τι τα ενήλικα σκυλιά. Οταν υπήρχε στη μέση φαγητό, η εχθρική στάση τόσο των ενήλικων σκυλιών όσο και των κουταβιών ήταν πιο έντονη απέναντι στα αληθινά κουτάβια και κατά δεύτερο λόγο στο ρομπότ που ήταν ντυμένο με γούνα που μύριζε σκύλο. Προφανώς ήταν πιο επιθετικά σε πράγματα που φαίνονταν να είναι πιο ανταγωνιστικά σχετικά με την τροφή. Το τηλεκατευθυνόμενο αυτοκίνητο κίνησε ελάχιστα το ενδιαφέρον των σκυλιών.

Από τα πειράματα αυτά βγήκε το συμπέρασμα ότι η αναγνώριση των ειδών δεν είναι εντελώς ενστικτώδης, αλλά κάτι που αποκτιέται με την εμπειρία. Τα κουτάβια ξεγελάστηκαν περισσότερο από το ρομπότ απ' ό,τι τα ενήλικα σκυλιά. Ο κρίσιμος παράγοντας που έκανε τα σκυλιά να χάνουν το ενδιαφέρον τους για το ρομπότ ήταν η αργή αντίδρασή του στις προκλήσεις για παιχνίδι που του έκαναν. Οταν τελικά το ρομπότ ξανακινούνταν, τα σκυλιά έδειχναν και πάλι ενδιαφέρον μέχρι να το ξαναχάσουν περιμένοντας ανταπόκριση. Με άλλα λόγια, αν θέλεις να περάσεις για σκυλί, πρέπει να κινείσαι με ταχύτητα σκυλιού και να αντιδράς στις κινήσεις που κάνουν οι σκύλοι.

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι τα σκυλιά δε χρησιμοποιούν μόνο την όσφρηση για την αναγνώριση, αλλά και τις άλλες αισθήσεις τους, μεταξύ αυτών την όραση και την ακοή. Πλησιάζουν το ένα το άλλο με συγκεκριμένο τρόπο και χρησιμοποιούν τις αισθήσεις τους διαδοχικά. Αρχικά το σχήμα και η κίνηση προκαλούν το ενδιαφέρον τους, μετά αρχίζει το μύρισμα κ.ο.κ. Μάλιστα, η όραση φαίνεται να παίζει μεγαλύτερο ρόλο απ' ό,τι θα φανταζόταν κανείς, γνωρίζοντας την εξαιρετική όσφρηση των σκυλιών. Αυτός ο κατά ένα μέρος περιορισμός της βαρύτητας της εξαιρετικής αίσθησης που κληρονόμησαν από το λύκο, ίσως είναι μια από τις συνέπειες της εξέλιξής τους κοντά στον άνθρωπο. Είναι πιο χρήσιμο να μπορεί ένα σκυλί στο χωριό ή την πόλη να παρατηρεί τα σημάδια επικοινωνίας των ανθρώπων (χειρονομίες, εκφράσεις, τόνος της φωνής), από το να τους μυρίζει.


Επιμέλεια:
Σταύρος Ξενικουδάκης
Πηγή: «Discover»


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ