Επισκεπτόμενος το αλλοτινό βιομηχανικό κέντρο του Ζογκουλντάκ την Παρασκευή, στα προεόρτια της προεκλογικής καμπάνιας για τις δημοτικές εκλογές, που αρχίζει επίσημα στις 11 του Οκτώβρη, ο βουλευτής του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚ) Κοκσάλ Τοπτάν δήλωσε ότι, αν το ανώτατο δικαστήριο και η ανώτατη εκλογική επιτροπή ακυρώσουν στα τέλη Σεπτέμβρη τις εκλογές της 3ης του Νοέμβρη 2002, «θα πάμε στις κάλπες, ευχαρίστως». Ο Τοπτάν επανέλαβε, έτσι, την προειδοποίηση στις αρχές της βδομάδας από τον ΥπΕξ της κυβέρνησης και επιλεγόμενο «ιθύνοντα νου» του Λευκού κόμματος, Αμπντουλά Γκιούλ, περί της πιθανότητας πρόωρων γενικών εκλογών στην Τουρκία εντός του 2003.

Ο πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε δηλώσεις του στην Αγκυρα μια μέρα πριν είχε εμφανιστεί πεπεισμένος ότι ακόμη και εάν η εκλογική επιτροπή, με πρόσχημα την «παραποίηση εγγράφων» για την οποία κατηγορεί το συνασπισμό DEHAP, κηρύξει άκυρες τις εκλογές και η διαδικασία επαναληφθεί, το ΑΚ «θα πάρει το 44% των ψήφων» και θα επιστρέψει με ακόμη ευρύτερη κοινοβουλευτική πλειοψηφία. «Αυξήσαμε τη διαφορά μας» από το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα, εξήγησε ο Ερντογάν, επικαλούμενος δημοσκοπήσεις. Πάντως, ο Τοπτάν προέβλεψε ότι η πιθανότητα πρόωρων εκλογών «είναι 1%», και το υπόλοιπο 99% των πιθανοτήτων είναι ότι δε θα υπάρξει ακύρωση των εκλογών.

Το θέμα που έχει ανακύψει μπορεί να μοιάζει νομικίστικο, αλλά κάθε άλλο παρά τέτοιο είναι στην πραγματικότητα: Αφορά στη δυνατότητα αλλαγής του τουρκικού Συντάγματος. Το κυβερνών κόμμα θα προσφύγει στις κάλπες για να αποφύγει - αν η συμμετοχή του DEHAP κηρυχτεί παράνομη - την είσοδο του κόμματος Ορθού Δρόμου στη Βουλή διότι αυτό το σενάριο θα του αφαιρούσε δεκάδες έδρες (από τις 363) και θα το εμπόδιζε να προχωρήσει αυτόνομα σε μια δυνητική μεταρρύθμιση του Συντάγματος - προϊόντος της χούντας του Κενάν Εβρέν το 1983.

Είναι βέβαια ένα μεγάλο ερώτημα τι είδους «μεταρρύθμιση» θέλει - και, κυρίως, είναι σε θέση - να προωθήσει το «ισλαμοδημοκρατικό» κόμμα. Το επιτελείο σημείωσε με προφανή ικανοποίηση τις πρόσφατες δηλώσεις του Προέδρου της χώρας, Νετζντέτ Αχμέντ Σεζέρ, περί «προστασίας της χώρας από διαμελισμό» και προστασίας των «κεμαλικών αρχών». Οι στρατηγοί εννοούν μ' αυτό τον «γεωπολιτικό κίνδυνο» δημιουργίας κουρδικής ημιαυτόνομης κρατικής οντότητας στο Ιράκ, που θα προκαλούσε, κατά την άποψή τους, αλυσιδωτή αντίδραση και στο εσωτερικό της Τουρκίας. Τονίζουν - και το επανέλαβαν στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας την Παρασκευή - ότι «η εθνική ενότητα και η εδαφική ακεραιότητα του Ιράκ συνάδουν με τα τουρκικά εθνικά συμφέροντα», και συναρτούν με αυτά τα «συμφέροντα» την αποστολή τουρκικών στρατευμάτων στο Ιράκ, που ζητούν οι ΗΠΑ.

Θεσμικά αυτές οι αποφάσεις ανήκουν στην πολιτική δικαιοδοσία της κυβέρνησης Ερντογάν, όμως, όπως ξέρουν και οι πέτρες στη γείτονα, οι στρατηγοί είναι αυτοί που τις υπαγορεύουν.

Αυτός είναι και ο λόγος που η λεγόμενη ευρωμεταρρύθμιση έχει περάσει από τη Βουλή αλλά παραμένει στα χαρτιά, χάρη σε διφορούμενες ερμηνείες των νόμων και του Συντάγματος. Η καταστολή των Κούρδων και της Αριστεράς συνεχίζεται - όχι μόνο με τη δίωξη του συνασπισμού του κουρδικού ΧΑΝΤΕΠ και του Κόμματος Εργασίας, αλλά και με τη συνέχιση και την πλήρη αποδοχή από πλευράς ΑΚ της βάρβαρης καταστολής στις φυλακές, όπου συνεχίζουν να σαπίζουν χιλιάδες πολιτικοί κρατούμενοι.

Θα τραβήξει το σχοινί η κυβέρνηση Ερντογάν, τα συμφέροντα της οποίας αποκλίνουν από αυτά της γραφειοκρατίας, επιχειρώντας να καταρτίσει ένα νέο Σύνταγμα που θα μειώνει πραγματικά την ισχύ του στρατού στην τουρκική πολιτική; Απίθανο. Οπως πλέον έχει αντιληφθεί το κυβερνών κόμμα, η ΕΕ απλώς τηρεί προσχήματα μιλώντας περί «εκδημοκρατισμού». Και οι ΗΠΑ συνεχίζουν - παρά τις φραστικές δεσμεύσεις τους ότι θα «εξοντώσουν» από κοινού με τους Τούρκους το ΡΚΚ/KADEK - το διπλό παιγνίδι.