Ο «Ρ» επί πολλά χρόνια χρησιμοποιούσε τα βιβλία του ως «πηγή» για τα χριστουγεννιάτικα και πασχαλιάτικα λαογραφικά αφιερώματά του. Ετσι η λύπη μας για την απώλεια αυτού του ανθρώπου είναι μεγάλη. Αναφερόμαστε στο θάνατο του κορυφαίου και πολυγραφότατου λαογράφου Δημήτρη Σ. Λουκάτου, στις 22 Οκτώβρη. Ο Δ. Λουκάτος γεννήθηκε στο Αργοστόλι το 1908. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το 1931 δίδαξε στη Μέση Εκπαίδευση.

Μετεκπαιδεύτηκε στα εθνολογικά κέντρα της Γαλλίας και το 1950 πήρε διδακτορικό δίπλωμα από τη Σορβόννη. Το 1964 έγινε καθηγητής της Λαογραφίας στη νεοσύστατη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, από το 1979 έως 1981 στη Φιλοσοφική Σχολή Ρεθύμνου του Πανεπιστημίου Κρήτης και έπειτα στο Παιδαγωγικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Πάτρας. Παράλληλα, από το 1978 και επί πολλά χρόνια διατέλεσε πρόεδρος της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρείας, αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Επιστημών του Παλέρμο και το 1981 τιμήθηκε, από το Πανεπιστήμιο και την Ακαδημία της Βιέννης, με το Διεθνές Βραβείο Λαογραφίας «Gottfried Heder» του Herder. Επίσης τιμήθηκε από την Ελλάδα με τον τίτλο του «Ταξιάρχη του Φοίνικος», ενώ τιμητικούς τόμους τού αφιέρωσαν τα Πανεπιστήμια Κύπρου και Ιωαννίνων και το διεθνές λαογραφικό περιοδικό «Proverbium» (1985).

Να σημειώσουμε, επίσης, ότι λόγω των πρωτοποριακών επιδόσεών του στη λαογραφική έρευνα, το 1938 - μετά από εισήγηση του καθηγητή και ακαδημαϊκού Γεωργίου Μέγα - του ανατέθηκε η σύνταξη των εκδόσεων του Λαογραφικού Αρχείου της Ακαδημίας Αθηνών, έργο που επιτέλεσε επί είκοσι τρία χρόνια.

Στο Αλβανικό Μέτωπο πολέμησε ως οπλίτης και αυτά τα βιώματά του από το μέτωπο τα κατέγραφε σε ημερολόγιο, το οποίο εξέδωσε το 2001, με τίτλο «Οπλίτης στο Αλβανικό Μέτωπο». Στα χρόνια της κατοχής, ο Δ. Λουκάτος ενταγμένος στο ΕΑΜ, έδρασε και ως μέλος μιας ΕΑμίτικης ομάδας στην Ακαδημία Αθηνών, ενώ σαν συνεργάτης των ΕΑΜικών «Ελεύθερων Γραμμάτων», που εξέδιδε μετά την απελευθέρωση ο Δημήτρης Φωτιάδης, δημοσίευε στο περίφημο αυτό περιοδικό λογοτεχνίας και τέχνης λαογραφικά άρθρα.

Ο «πατέρας της ελληνικής λαογραφίας», όπως είχε χαρακτηριστεί, ήταν παντρεμένος με την αδελφή της καθηγήτριας Ελένης Μπιμπίκου και απέκτησε ένα γιο, τον Σωτήρη Λουκάτο, ο οποίος διδάσκει Φυσική σε γαλλικό πανεπιστήμιο.

Παθιασμένος με τη γενέτειρά του Κεφαλονιά - «πρώτα απ' όλα είμαι Κεφαλονίτης», όπως έλεγε, ο Δ. Λουκάτος πρόσφερε στην ιδιαίτερη πατρίδα του μεγάλος μέρος του τεράστιου συγγραφικού έργου του. Εκτός από τις εκατοντάδες επιμέρους λαογραφικές μελέτες του - για περιοδικά, αυτοτελείς εκδόσεις, συνέδρια, κ.ά. - έγραψε τα βιβλία: «Κεφαλονίτικη Λατρεία», «Κεφαλονίτικα γνωμικά», «Νεοελληνικά Λαογραφικά Κείμενα», «Σύγχρονα Λαογραφικά», «Νεοελληνικοί παροιμιόμυθοι», «Εισαγωγή στην ελληνική λαογραφία», «Χριστουγεννιάτικα και των Γιορτών», «Πασχαλινά και της Ανοιξης», «Τα καλοκαιρινά», «Τα φθινοπωρινά».