Ανάμεσα στα σχήματα λόγου, με τα οποία διανθίζεται ο λόγος των πρακτόρων της «Νέας Αλλαγής», είναι και το νέο επικοινωνιακό σχήμα «πολιτικός πολιτισμός»! Λένε, δηλαδή, οι εν λόγω «πράκτορες» ότι η «πρωτοβουλία» του κυρίου Σημίτη να παραιτηθεί από πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και να δώσει τη θέση του σε έναν υποψήφιο πρόεδρο, ο οποίος ενώ είναι «υποψήφιος» ταυτόχρονα είναι και «πρόεδρος», όπως λέμε το «ψευδοκράτος του Ντενκτάς», γιατί ενώ ο κύριος Ντενκτάς δεν είναι κανονικός «πρόεδρος», συμπεριφέρεται ως πρόεδρος. Λένε, λοιπόν, ότι αυτή η «πρωτοβουλία» σηματοδοτεί έναν νέο «πολιτικό πολιτισμό». Και, φυσικά, αυτοί μπορεί να το λένε, όπως μπορεί να λένε όλα όσα λένε, χωρίς να λένε τίποτε, εμείς όμως που τους ακούμε, και τους ακούμε αναγκαστικά, γιατί τίποτε άλλο δε λέγεται στις τηλεοράσεις και στα ραδιόφωνα, τι απαντάμε; Με ποιον «πολιτισμό» θα απαντήσουμε εμείς; Εγώ, παραδείγματος χάριν, έχω μερικές απαντήσεις και θα σας τις πω, όχι, γιατί είμαι βέβαιος ότι θα τις βρείτε σωστές, αλλά δεν μπορώ να τις κρατώ μέσα μου. Και επειδή ντρέπομαι να βγω στο μπαλκόνι μου να τις φωνάξω στη γειτονιά μου, προτιμώ να τις γράψω σε τούτη εδώ τη γωνιά που ξέρω ότι πολλοί σύντροφοι καταφεύγουν κάθε Κυριακή, έτσι, για να επικοινωνήσουν μαζί μου, άσχετο εάν εγώ δεν τους ξέρω και δεν πρόκειται ποτέ να τους συναντήσω.

Απάντηση πρώτη, λοιπόν: Πολιτισμοί δεν υπάρχουν πολλοί, ένας μόνο, και μέσα σ' αυτόν αναπτύσσεται ως επιμέρους δομικό του στοιχείο η πολιτική. Πολιτικές ιδεολογίες υπάρχουν, όπως υπάρχουν και πολιτικοί λόγοι πολλοί και πολιτικά κόμματα. Εκτός εάν λέγοντας «πολιτικό πολιτισμό» υπονοούμε τα στοιχεία που συνιστούν μια συγκεκριμένη πολιτική και στην περίπτωση αυτή πρέπει να τα διατυπώνουμε τα στοιχεία αυτά. Πρέπει να τα αναλύουμε. Με το σχήμα «πολιτικός πολιτισμός» ούτε αναλύουμε τίποτε ούτε περιγράφουμε. Απλώς παίζουμε με τις λέξεις και τότε θα πρέπει να μιλούμε καλύτερα για ένα «πολιτικό παιχνίδι». Κι αυτό ακριβώς έκανε ο κύριος Σημίτης: έπαιξε. Επαιξε κι έχασε.

Αν δε θέλουμε, λοιπόν, κι εμείς να παίξουμε «εν ου παικτοίς», που λένε και οι καθαρευουσιάνοι, ας δώσουμε μια άλλη απάντηση σ' αυτά που μας λένε. Μας λένε ότι «αλλάξανε». Λένε πάνω - κάτω, πως έτσι είναι αυτοί στο ΠΑΣΟΚ... Είναι για να αλλάζουνε. Να αλλάζουν τι όμως; Ονομα; Αρχηγό; Συνθήματα; Κασκόλ; Λέξεις; Γιατί πολιτική δε φαίνεται, για την ώρα, ότι σκέφτονται να αλλάξουν. Εκτός εάν με τη λέξη «αλλαγή» σκέφτονται να αντικαταστήσουν τη λέξη «εκσυγχρονισμός», οπότε ναι, έχουμε να κάνουμε με μια αλλαγή, τη σημασία της οποίας δεν την έχουμε ακόμα συνειδητοποιήσει, παρά μόνο ως ποσοστό διαφοράς, όπως δείχνουν τα δημοσκοπίσματα. Εκείνο, δηλαδή, που έχει αλλάξει είναι οι αριθμοί. Γι' αυτούς μιλούν και οι μεν και οι δε, λες και η «αλλαγή» είναι μια απροσδιόριστη ποσότητα και ψάχνουμε να βρούμε το μέγεθός της. Κι αντί να μετρήσουμε τη φτώχεια και τις αγωνίες του λαού μας, την τιμή του ψωμιού και της πατάτας, του βιβλίου και της δουλιάς μετράμε την «αλλαγή»! Και πότε ανεβάζουμε τον έναν και πότε τον άλλον. Και τη μια φορά θεωρούμε τον έναν κατάλληλο και την άλλη τον άλλον.

Να, λοιπόν, και μια τρίτη απάντηση: Αφού λένε πως αρχίζει ένας νέος «πολιτικός πολιτισμός» πρέπει να διαβάσουν και να μάθουν πως οι πολιτισμοί θεμελιώνονται πάνω σε νέα εργαλεία, σε νέες ιδέες, σε νέες σχέσεις φύσης και ανθρώπου. Νέοι πολιτισμοί γεννιούνται, όταν οι άνθρωποι αρχίζουν νέες πορείες, παίρνουν νέες κατευθύνσεις και στήνουν στους δρόμους και στις πλατείες νέους αγώνες για νέα οράματα. Και μέχρι τώρα δεν είδαμε τίποτε. Είδαμε μόνο νέα, ανούσια, υποκριτικά χαμόγελα!