Κυριακή 22 Φλεβάρη 2004
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 6
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Τέχνη και «τέχνη» στη Μαδρίτη

Μέρος του χειροποίητου, σαν δαντελένιου ριντό, λεπτουργήματος του Νίκου Αλεξίου, που θυμίζει το συμπαντικό στερέωμα και είναι δουλεμένο με λευκό χαρτί, φάρδους δύο - τριών χιλιοστών κολλημένο σε λευκή κλωστή
Μέρος του χειροποίητου, σαν δαντελένιου ριντό, λεπτουργήματος του Νίκου Αλεξίου, που θυμίζει το συμπαντικό στερέωμα και είναι δουλεμένο με λευκό χαρτί, φάρδους δύο - τριών χιλιοστών κολλημένο σε λευκή κλωστή
«Προσπαθήσατε να συντονιστείτε με ό,τι γίνεται, σήμερα, παγκοσμίως. Δείξατε, κυρίως, ό,τι θέλαμε να δούμε». «Η Ελλάδα πρέπει να ξεφύγει από τα στερεότυπα του κλασικού παρελθόντος της. Να στραφεί στις τάσεις της παγκοσμιοποιημένης εποχής μας. Να επαναπροσδιορίσει τη σύγχρονη τέχνη της». «Η Αθήνα πρέπει να κάνει πολλές εκθέσεις τύπου "Outlook"» και «να αποκτήσει ένα διεθνή "σταρ" από τις νεότερες γενιές, ώστε να συμπαρασύρει και άλλους καλλιτέχνες και να προβληθεί».

Οι φράσεις αυτές λένε πολλά για το ποιος ήταν ο κύριος ειδολογικός και ιδεολογο-αισθητικός προσανατολισμός της έκθεσης Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης, την οποία, στα πλαίσια της «Πολιτιστικής Ολυμπιάδας», έστειλε το ΥΠΠΟ στη Μαδρίτη, με αφορμή την εμπορικού χαρακτήρα Διεθνή Εκθεση Εικαστικών Τεχνών της Μαδρίτης (ARCO). Και λένε πολλά αποκαλυπτικά για τις έξωθεν «συστάσεις» για προσαρμογή της Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης στη «λογική» και «αισθητική» της εμπορευματικής τέχνης, καθώς ειπώθηκαν από Ισπανούς, οι οποίοι παίζουν καθοριστικό ρόλο στην «αγορά» έργων τέχνης στην Ισπανία, αν όχι και διεθνώς. Και συγκεκριμένα από τη διευθύντρια της ARCO, την εκδότρια του περιοδικού της ARCO και έναν ισχυρό στο εμπορικό κύκλωμα -«ανεξάρτητο» τον λένε- επιμελητή εκθέσεων.

Στη διεθνή έκθεση της Μαδρίτης, αν και επρόκειτο για την πρώτη στα χρονικά παρουσία της Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης σε διεθνή έκθεση, παρουσία που οργάνωσε το ΥΠΠΟ, στα πλαίσια της «Πολιτιστικής Ολυμπιάδας», ερήμην του συλλογικού φορέα των Ελλήνων εικαστικών καλλιτεχνών, η Σύγχρονη Ελληνική Τέχνη εκπροσωπήθηκε όχι με όσα έργα και όσους καλλιτέχνες συνθέτουν μια πλήρη -χρονολογικά, μορφολογικά, θεματολογικά- «εικόνα» της, αλλά με «ό,τι θέλανε» (από τα έργα της νεότερης και μόνο γενιάς των Ελλήνων καλλιτεχνών) οι Ισπανοί παράγοντες του εμπόριου τέχνης. Με αρκετούς καλλιτέχνες μεταμοντέρνα «μαϊμουδίζοντες» και με «αγγλόφωνη» τιτλοφόρηση κάποιων έργων, όπως έγραψε ένας Ισπανός καθηγητής της Ιστορίας της Τέχνης. Με «απουσία των ιστορικών ελληνικών γκαλερί», όπως είπε γνωστή Ελληνίδα ιστορικός Τέχνης. Με αρκετά έργα «που αποτυπώνουν τη βαθιά κρίση της σύγχρονης Τέχνης και στην Ελλάδα και διεθνώς, όπως φάνηκε και με την έκθεση «Outlook» στην Αθήνα. Κρίση μορφής και περιεχομένου. Κρίση, που εκφράζεται με θέματα τάχα «απολίτικα», «ομφαλοσκοπικά». Κρίση που εκφράζεται με αδυναμία των εκφραστικών μέσων, με την αδυναμία διατύπωσης, από τους καλλιτέχνες, ενός πραγματικά νεοτερικού αισθητικά και ουσιαστικού θεματολογικά μηνύματος. Κρίση, που, κυρίως, εκφράζεται, «με τις ελλιπείς γνώσεις και την απουσία κριτηρίων από τους ιστορικούς - επιμελητές εκθέσεων», όπως υπογράμμισε, σε κατ' ιδία κουβέντα μας, διακεκριμένος Ελληνας ιστορικός Τέχνης (σεβόμενοι την ευνόητη επιθυμία του δεν τον ονομάζουμε).

Επειδή, όμως, όπως η αλήθεια δύσκολα κρύβεται, έτσι και το καλό δύσκολα κρύβεται, αντίθετα από τα κυρίαρχα αισθητικά και θεματολογικά «γούστα» των τριών Ελλήνων ιστορικών Τέχνης, οι οποίοι επέλεξαν τα έργα της έκθεσής μας και στην ARCO και σε άλλα έξι εκθεσιακά κέντρα της Μαδρίτης, η προτίμηση ξένων ειδικών, Ισπανών διευθυντών μουσείων και εμπόρων στράφηκε σε έργα που κάτι ενδιαφέρον αισθητικά και ουσιαστικό θεματολογικά είχαν να «πουν». Γιατί, βέβαια, υπήρχαν και τέτοια έργα. Δυστυχώς, όμως, ήταν ελάχιστη μειοψηφία. Κι όμως, παρότι μειοψηφία, με την καθαρή εικαστική μορφή τους -πρωτίστως- αλλά και με το θέμα τους ξεχώρισαν μέσα από την υπερπληθώρα τάχα «εικαστικών» έργων, που ουσιαστικά «ζωγράφισαν», «σμίλεψαν», «κινηματογράφησαν», «φωτογράφισαν» υπολογιστές και άλλα πολυμέσα με τις τεχνικές δυνατότητές τους και όχι ένα πραγματικά πεπαιδευμένο εικαστικά, πνευματικά, αισθητικά -αν όχι και κοινωνικά- ανθρώπινο μυαλό, μάτι και χέρι.

Είναι, λοιπόν, ελπιδοφόρο το γεγονός, ότι -κόντρα στους «ειδικούς» και τους εμπόρους έργων τέχνης, που χαρακτηρίζουν «σύγχρονη τέχνη» κατασκευάσματα τα οποία ουσιαστικά απαξιώνουν την έννοια, τα εκφραστικά μέσα, το ρόλο των εικαστικών τεχνών και ωθούν τους καλλιτέχνες να «απαλλοτριώσουν» την τέχνη τους- το καλλιτεχνικό ενδιαφέρον ιστορικών Τέχνης και διευθυντών μουσείων και πολλών φιλότεχνων επισκεπτών στράφηκε στα πραγματικά γλυπτικά και ζωγραφικά έργα, που κάτι είχαν να πουν. Αλλά και το αγοραστικό ενδιαφέρον στράφηκε σε πραγματικά εικαστικά έργα. Συγκεκριμένα στα εξής: Στη μεγάλης έκτασης και πολύπτυχης (γλυπτική, ζωγραφική, κατασκευή χώρου, ηχητική), αντιπολεμικού περιεχομένου, δημιουργία της Μαρίας Παπαδημητρίου «Θα ξανασυναντηθούμε», η οποία φιλοξενήθηκε στο ισόγειο του Μουσείου «Βασίλισσα Σοφία», όπου στεγάζονται έργα κορυφαίων Ισπανών και άλλων ξένων δημιουργών, μεταξύ των οποίων και η περίφημη «Γκουέρνικα» του Πικάσο. Από τα εκθέματά μας στην ARCO, πουλήθηκε το δίπτυχο γλυπτό του Αγγελου Παπαδημητρίου «Οι δάφνες μου» (γκαλερί «Νέες Μορφές»). «Ανάρπαστη» έγινε η εξαιρετική, αλληγορική δημιουργία (σειρά σχεδίων) του Νοτιοαφρικανού καλλιτέχνη Ουίλιαμ Κέντριτς (γκαλερί «Καππάτος»). Μεγάλη εντύπωση, αλλά και συγκίνηση προκάλεσε, με το επίκαιρο αντιπολεμικό - αντινεοταξικό της περιεχόμενο, μια βιντεοταινία εικονικής πραγματικότητας, που καυτηριάζει τα ΝΑΤΟικά επεκτατικά «παιχνίδια» στα Βαλκάνια και τον εθισμό στη βιαιότητα που καλλιεργούν τα video games. Η ταινία, που τιτλοφορείται «The making of Balkan wars: The game» και δημιουργήθηκε από μια ομάδα καλλιτεχνών, συζητείται να προβληθεί και σε άλλες ισπανικές πόλεις, ίσως και σε άλλες χώρες.


Α. Ε.


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ