Η διάσημη Κουβανή τραγουδίστρια, μοναδική γυναίκα του «Buena Vista Social Club», ήρθε στην Αθήνα, όπου την Πέμπτη 15 του Ιούλη παρουσίασε στο Θέατρο Βράχων το τελευταίο της άλμπουμ «Flor de amor» («Λουλούδι του έρωτα»).

Η Ομάρα Πορτουότο γεννήθηκε τον Οκτώβρη του 1930 σε μια συνοικία της Αβάνας. Προέρχεται από μια οικογένεια σχετικά εύπορη. Ο πατέρας της ήταν νέγρος ποδοσφαιριστής και η μητέρα της λευκή, κόρη Ισπανού. «Αγαπήθηκαν πολύ, λέει σε μια συνέντευξή της η Ομάρα. Οι φυλετικές προκαταλήψεις εκείνο τον καιρό ήταν μεγάλες. Ομως, στο σπίτι είχαν το καταφύγιό τους και απολάμβαναν αυτό που η κοινωνία τους αρνιόταν. Οι δυο τους τραγουδούσαν πολύ καλά. Κοντά τους έμαθα να τραγουδώ».

Ξεκίνησε το 1945 ως χορεύτρια, παρέμεινε για 15 χρόνια στο γυναικείο κουαρτέτο «Las D' Aida», γνώρισε τον Νατ Κινγκ Κόουλ, ενώ στη δεκαετία του 1970 ταξίδεψε σ' όλο τον κόσμο με την ορχήστρα Αραγκόν. Το 1977 την ανακάλυψε ο Βιμ Βέντερς μαζί με άλλους φημισμένους Κουβανούς σονέρος. Η φήμη της απλώνεται σ' όλο τον κόσμο, θεωρούμενη ως η πρέσβειρα της παραδοσιακής μουσικής της Κούβας.

Ακούγοντας το «Flor de amor» κάποιος αρχίζει να πετάει. Να πετάει μέχρι το παρελθόν και να το ανακαλεί. Ξαναβρίσκει αξέχαστες μελωδίες των Zafiτος. Θυμάται το filin (μουσικό είδος που στηρίζεται στο αίσθημα). Πιάνο, κιθάρα, bolero, guajiras, όλα τα είδη της μουσικής παράδοσης του νησιού εκφράζονται σ' αυτό το άλμπουμ. Μια παράδοση που στηρίζεται στους νέγρους και στους αγροτικούς πληθυσμούς.

Η αξία αυτής της παράδοσης διατυπώθηκε από τον Fernando Otris (Φερνάντο Οτρις) το 1934, που από την επιθεώρηση «Diario de la marina» στη σελίδα «ιδανικά μιας ράτσας» μαζί με άλλους διανοούμενους αγωνιζόταν ενάντια στον πολιτιστικό ιμπεριαλισμό. Γράφει ο Otris: «Σ' αυτούς τους δύσκολους χρόνους των εθνικών θλίψεων και της βαθιάς τραγικότητας, όταν ο Κουβανός πρέπει, για να επιβιώσει, ν' αρχίσει να ξαναβρίσκει τον εαυτό του ενάντια στις καταστροφικές πιέσεις των ξένων ιμπεριαλιστών, στην οικονομία όπως και στην πολιτική, είναι απαραίτητο να διατηρηθούν όλες οι εκδηλώσεις του κουβανέζικου πνεύματος. Ο οικονομικός ιμπεριαλισμός μάς ρουφάει το αίμα. Μας αφαιρεί την οικονομική ανεξαρτησία. Ο ιδεολογικός μάς καταστρέφει την ηθική ζωή. Μας αφαιρεί την ψυχή. Αςπροσπαθήσουμε λοιπόν να γνωρίσουμε τους ίδιους μας τους εαυτούς. Να αποστάξουμε τις ουσίες μας, να τις διατηρήσουμε αγνές απομακρύνοντας εκείνες, δικές μας ή ξένες, που είναι σαπισμένες ή φέρνουν στη ζωή μας ένα θανάσιμο δηλητήριο. Και ας μην ξεχνάμε πως η τοπική μουσική είναι μια από τις δυνατές εκφράσεις ενός έθνους και πως η κουβανέζικη μουσική δίνει στον κόσμο ήχους που φτάνουν σ' όλους τους λαούς».

Η μουσική στην Κούβα συνδυάζεται με το χορό και τη λαϊκή ποίηση. Ο Νικολάς Γκιγιέν στην πρώτη του ποιητική συλλογή «Motives de son» ακολουθεί τους ήχους και τους ρυθμούς της λαϊκής μουσικής. «Ποιος είναι ο προσανατολισμός της ποίησής μου; Πιστεύω ότι το έχω βρει. Με γοητεύει η σπουδή του λαού, η αναζήτηση των βαθιών του σπλάχνων. Η ερμηνεία του πόνου του και των απολαύσεών του».

Η Ομάρα δίνει ζωή σ' ένα μυθικό μουσικό θησαυρό. Αυτός είναι ένας δίσκος για να απολαμβάνεις, για να αφήνεσαι, να ξεχνιέσαι. Ο δίσκος είναι πολύ γλυκός, πολύ τρυφερός. Είναι κουβανέζικη μουσική, όμως περιεκτική, χωρίς στενότητες. Στηρίζεται στις κιθάρες. «Η κιθάρα είναι ένας σύντροφος ιδανικός γι' αυτή τη μουσική. Της δίνει ένα χαρακτήρα πολύ οικείο», διαβεβαιώνει σε μια συνέντευξή της η αγέραστη Κουβανή τραγουδίστρια.

Τα θέματα του ρεπερτορίου της τα είχαν κάνει γνωστά προγενέστεροι φημισμένοι ερμηνευτές (Pedro Vargas - Πέδρο Βάργκας, Elena Burke - Ελενα Μπούρκε, Calina Conzalez - Γκαλίνα Γκονζάλες και οι Los Zafitos - Λος Ζαφίτο). Σ' αυτούς είναι αφιερωμένα το «Flor de amor». Ολοι, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, βρίσκονται σ' αυτό τον δίσκο.

Η Ομάρα Πορτουότο είναι μια παραδοσιακή τραγουδίστρια. Είναι υπερήφανη γι' αυτό. Λατρεύει τη χώρα της. Σ' ερώτηση, αν σκέφτηκε ποτέ να την εγκαταλείψει, απαντά: «Οχι, απολύτως όχι. Είμαι Κουβανή 100%. Αγαπώ τα πάντα στη χώρα μου. Από το ρύζι και τα φασόλια μέχρι τον ήλιο, το σπίτι μου, τη θάλασσα και τον κόσμο. Κάθε φορά που ταξιδεύω, πεθαίνω να γυρίσω κοντά της».