Sportidea

Αυτή η κίνηση, ανεξάρτητα από τη μορφή που εκδηλώνεται, είναι σήμερα επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι είναι επωφελής για τον άνθρωπο, για την καλλιέργεια της υγείας του και την καλλιέργεια της προσωπικότητάς του.

Η κίνηση είναι μέσο για να βοηθηθεί ο άνθρωπος να γίνει καλύτερος, πιο ολοκληρωμένος. Είναι μέσο παιδείας, αγωγής. Φυσικά από μόνη της δεν μπορεί να τα πετύχει αυτά, απαιτείται σύστημα ολοκληρωμένης παιδείας.

Εύστοχα ο Ισοκράτης σημείωνε: «Ρώμη μεν μετά φρονήσεως ωφέλησεν, άνευ δε ταύτης πλείω τους έχοντας έβλαψε».

Η κίνηση ως μέσο για να είναι επωφελής για τον άνθρωπο πρέπει να καθοδηγείται από τα επιστημονικά δεδομένα της ανατομίας, της φυσιολογίας, της αθλητιατρικής, της εργοφυσιολογίας, της βιοκινητικής, κ.ά.

Η κίνηση-άσκηση για να επιφέρει θετικές βελτιώσεις στην ανθρώπινη λειτουργία πρέπει να έχει διάρκεια, ένταση, ανάπαυλα, επανάληψη. Οι παραπάνω επιστήμες τα προσδιορίζουν αυτά σε πολύ καλό βαθμό. Αυτών των δεδομένων κάτοχος καλός πρέπει να είναι ο ειδικός που έχει την ευθύνη να γυμνάζει ανθρώπους.

Sportidea

Η ενεργητική απασχόληση επιφέρει σημαντικά οφέλη και στο άτομο αλλά και στο κοινωνικό σύνολο. Για παράδειγμα:

Η άσκηση κάτω από σωστή καθοδήγηση αυξάνει τα τριχοειδή αγγεία περιφερειακά και στον καρδιακό μυ. Αυτός ο εμπλουτισμός μπορεί να προλάβει μια καρδιοπάθεια. Σκεφτείτε το όφελος σε κλίμακα κοινωνική από μια τέτοια συμβολή.

`Η μια καλά καθοδηγούμενη ισχυροποίηση των κοιλιακών μυών, των ραχιαίων, βοηθάει στη σωστή θέση της σπονδυλικής στήλης. Ετσι, πολλές επώδυνες κακώσεις θα μπορούσαν να αποφευχθούν, των οποίων η αποκατάσταση είναι πολύ χρηματοβόρα.

Των ωφελειών ουκ έστιν αριθμός. Αυτά τα οφέλη μόνο με την ενεργητική συμμετοχή των ανθρώπων αποκτώνται. Μια χώρα λογίζεται ως αθλητική όταν δημιουργεί τις προϋποθέσεις οι πολίτες της να συμμετέχουν μαζικά σε τέτοιες δραστηριότητες.

Η προβολή αυτών των ωφελειών συστηματικά είναι το κίνητρο που πρέπει να σπρώχνει τη νεολαία στην άσκηση και όχι το «ασχολήσου με τον αθλητισμό να γίνεις σαν αυτόν», όχι δηλαδή η προβολή των ειδώλων.

Οταν η κίνηση - άσκηση από μέσο μετατρέπεται σε αυτοσκοπό, τότε αρχίζουν οι παρενέργειες.

Sportidea

Ετσι, πέρα από μια στιγμή ευτυχίας - αν κερδίζει η ομάδα ή το είδωλο - ή στεναχώριας - αν χάνουν - τίποτα δεν κερδίζει ο ίδιος. Η μετατροπή του μέσου σε αυτοσκοπό-θέαμα είναι επωφελής για τους θιασάρχες, το θίασο επί του γηπέδου (πριμ, εταιρίες, πολυεθνικές, παραγωγοί). Αυτοί, μάλιστα, κερδίζουν.

Ο αυτοσκοπός μετέτρεψε την κίνηση- άσκηση σε εμπόρευμα, άνοιξε το δρόμο στη χρήση ουσιών, για τις οποίες τόσος θόρυβος γίνεται εσχάτως.

Στο κοινωνικοπολιτικό σύστημα που ζούμε - καπιταλισμός - μας αναλογεί ο αθλητισμός που αντιστοιχίζεται σ' αυτό. Δε θα μπορούσε να είναι δηλαδή και διαφορετικά. Και δε θα είναι διαφορετικά όσο αυτό το κοινωνικοπολιτικό σύστημα θα βρίσκεται στο προσκήνιο της ιστορίας.

Αυτό που λέμε γυμναστική, αθλητισμός, σπορ, φυσική αγωγή, αγώνες, έχουν ιστορικό, κοινωνικό περιεχόμενο. Αποτελούν στοιχεία του εποικοδομήματος, του κάθε κοινωνικού-πολιτικού σχηματισμού. Από την άποψη, δηλαδή, το τι σκοπό έρχονται κάθε φορά να εξυπηρετήσουν στη μακρόχρονη ιστορία της ανθρωπότητας. Στους διάφορους κοινωνικοπολιτικούς σχηματισμούς (δουλοκτητικό, φεουδαρχικό, καπιταλιστικό, σοσιαλιστικό) ακόμα και ανάμεσα στον πρώιμο καπιταλισμό (καπιταλισμός των ελεύθερων εμπορευματοπαραγωγών) και στον καπιταλισμό στο ιμπεριαλιστικό του στάδιο, μπορεί να διακρίνουμε διαφορές στο αθλητικό εποικοδόμημα.

Τι σχέση έχουν η γυμναστική, οι αγώνες της κλασικής αρχαιοελληνικής περιόδου με τις σημερινές εμποροπανηγύρεις; Καμιά. Και είναι φυσικό. Δε θα μπορούσε να είναι αλλιώς. Η αλληλοσχέση βάσης-εποικοδομήματος είναι αμείλικτη.

ICON

Μα για να ασχολούνται οι άνθρωποι μ' αυτό το μέσο, πρέπει πρώτα απ' όλα να έχουν ελεύθερο χρόνο. Το οργανωμένο σύνολο να τους απαλλάσσει όσο γίνεται απ' τις ανάγκες της καθημερινότητας, δουλιά όσο απαιτεί ο κοινωνικά αναγκαίος χρόνος εργασίας για να παράγουμε τα απαιτούμενα προς το ζην, μικρά σταθερά ωράρια εργασίας, δωρεάν Παιδεία, Υγεία, Πρόνοια, και γύρω γύρω στις γειτονιές χώροι ελεύθεροι, υποδομές, γυμναστήρια, κολυμβητήρια, διάδρομοι, υπεύθυνοι καθοδηγητές, σχολειά Ολυμπιακά, ευρύχωροι ελεύθεροι χώροι, κλειστά-ανοιχτά γυμναστήρια, κολυμβητήρια, αποδυτήρια. Να μαθαίνουν, να αποκτούν συνήθεια για να συνεχίσουν την επωφελή ενασχόληση.

Ο αγώνας με μέσο την κίνηση είναι κατά πρώτο αγώνας με τον εαυτό μας, και αυτό δε μετριέται με το ρεκόρ, το μετάλλιο, κ.ά. Μετριέται με τους δείκτες βελτίωσης βασικών μας λειτουργιών. Αν, δηλαδή, αυξήσουμε τα τριχοειδή μας, αν αυξήσουμε τη δυνατότητα να προσλαμβάνουμε περισσότερο οξυγόνο, αν το μυικό μας σύστημα ενδυναμώθηκε να αντέχει μια επιβάρυνση (π.χ., ένα στραμπούληγμα, ένα σπάσιμο, κ.ά.). Αυτά πρέπει να είναι τα κριτήρια αξιολόγησης για το αν μια χώρα είναι αθλητική. Αυτά για να γίνουν απαιτούν υλικοτεχνική υποδομή, εργαλεία εξειδικευμένα, ιατρικό προσωπικό, προπονητικό. Ενα σύστημα δηλαδή που να περιλαμβάνονται όλα αυτά.

Διαλέγετε και παίρνετε λοιπόν: Αθλητισμός με την κίνηση-άσκηση ως μέσο για βελτίωση του ανθρώπου ή αθλητισμός με την κίνηση αυτοσκοπό.

Το θέμα είναι πολιτικό. Καπιταλισμός και εξανθρωπισμένος αθλητισμός δεν μπορεί να υπάρχει. Θα είναι αυτό που ζούμε. Η ανατροπή της βάσης του μπορεί να φέρει έναν αθλητισμό που η ουσία του θα είναι η κίνηση - άσκηση μέσο και όχι αυτοσκοπός.

Φυσικά υπάρχουν πολλοί καλόπιστοι που πιστεύουν ότι με μια σειρά μέτρων μπορούν να τον εξανθρωπίσουν. Αλλωστε, πολλοί ήταν αυτοί που πίστεψαν ότι επιστρέφοντας στην Ελλάδα οι Ολυμπιακοί τους, κάτι θα γινόταν. Τίποτα. Τα γεγονότα δείχνουν ότι και αυτούς τους αγώνες τους τραβάνε στο δρόμο που χαράξανε χρόνια.

Υπάρχουν αρκετοί που πιστεύουν ότι ο αθλητισμός τους μπορεί να αυτοκαθαρθεί.

Πρόκειται για την ίδια αυταπάτη - την οπορτουνιστική γραμμή που κυκλοφορεί στο κίνημα - που με ταμπέλα την «αντιπαγκοσμιοποίηση», παλεύει για έναν εξανθρωπισμένο καπιταλισμό. Βλέπε διάφορα φόρουμ με συνθήματα όπως «άνθρωποι πάνω από τα κέρδη», φόρος Τόμπιν, κ.ά., πίεση στο ΔΝΤ για ανακατανομή πόρων για ενίσχυση των φτωχότερων χωρών και πάει λέγοντας.

Το κοινωνικοπολιτικό σύστημα που ζούμε έχει μία καρδιά και χωρίς αυτή δεν μπορεί να υπάρξει.

Η καρδιά του είναι η κατοχή των μέσων παραγωγής από τους ιδιώτες. Και στη βάση αυτή η κλοπή της υπεραξίας που παράγουν οι εργάτες, η μόνη δηλαδή παραγωγική δύναμη. Μόνος θεός το κέρδος. Εκεί υποτάσσονται όλα.

Για την περιφρούρηση αυτής της καρδιάς, της ψυχής του, στήθηκαν και στήνονται μηχανισμοί και μηχανισμοί, οργανισμοί και οργανισμοί. Ενα πολυπλόκαμο χταπόδι με κεφάλι τη G8. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη αυταπάτη από το να πιστεύουμε ότι μπορεί, για παράδειγμα, το ΔΝΤ να εξαλείψει την κλοπή της υπεραξίας ή οι διάφοροι ελεγκτικοί μηχανισμοί τους να πατάξουν τις υποτιμολογήσεις ή υπερτιμολογήσεις (βασική τακτική κλοπής από μέρους των πολυεθνικών)², ή το ξέπλυμα του βρώμικου χρήματος.

Είναι γνωστό ότι οι ίδιοι έστησαν διάφορους θεσμούς για να εξαλείψουν ή και να περιορίσουν την ασυδοσία (βλέπε, για παράδειγμα, τις περίφημες επιτροπές ελέγχου του ανταγωνισμού, τις οποίες τόσο συχνά επικαλείται ο ΣΥΝ για να περιορίσουν δήθεν την ασυδοσία των πολυεθνικών, ή το στήσιμο διάφορων μη κυβερνητικών οργανώσεων - οι οποίες χρηματίζονται από τους ίδιους που παίζουν δήθεν το μοχλό πίεσης για μια σειρά κοινωνικών ζητημάτων, Υγείας, περιβάλλοντος, κ.ά.).

Οπως είναι αυταπάτη να πιστεύουμε ότι μπορούμε να αναθέσουμε στο ΔΝΤ να εξαλείψει την κλοπή της υπεραξίας, στους ελεγκτικούς τους μηχανισμούς την πάταξη της ασυδοσίας των πολυεθνικών, άλλο τόσο είναι αυταπάτη να αναθέσουμε στους «Αθανάτους» και στους μηχανισμούς τους τη μετατροπή της εμποροπανήγυρης σε αθλητισμό. Αν έτσι σκεφτόμαστε είναι σα να πιστεύουμε πως ο λύκος μπορεί να φυλάει τα πρόβατα.

1. Είναι βασικό να συμφωνήσουμε, να γνωρίσουμε ότι ο αντίπαλος που έχουμε είναι αυτός που προσπαθήσαμε να περιγράψουμε. Ο αθλητισμός τους δεν είναι ένα αυτονομημένο - ιδεατό κομμάτι, μια όαση δηλαδή όπου μπορεί να είναι ο κόσμος όμορφος, αγγελικά πλασμένος. Είναι κρίκος στην ίδια αλυσίδα. Ούτε ο ίδιος μπορεί να είναι το μέσο για τον τελικό σκοπό της κοινωνικής αλλαγής.

Το μόνο μέσο για τον τελικό σκοπό της ανατροπής του καπιταλισμού είναι η μαζική ταξική πάλη. Είναι η συνειδητή κίνηση των μαζών, όχι η κίνηση για την κίνηση, όπως υποστήριζε ο ρεφορμιστής διανοούμενος Μπερστάιν, αλλά η κίνηση που κατευθύνει στον τελικό σκοπό, ανατροπή - λαϊκή εξουσία, όπως υποστήριζε και πραγμάτωσε ο Λένιν με πρωτοπορία το κόμμα.

2. Δουλιά οργανωμένη για να κατανοήσει ο λαός τι είναι και πώς πρέπει να είναι ο αθλητισμός. Στοιχείο, δηλαδή, παιδείας, αγωγής, κοινωνικό δικαίωμα, συναρτώμενο άρρηκτα με το αν έχουν οι άνθρωποι ελεύθερο χρόνο, που πρέπει να παρέχεται δωρεάν με ευθύνη της πολιτείας. Δε χωρούν εδώ πολυεθνικές, σπόνσορες, χορηγοί.

3. Σήμερα, όπως σημείωνε ο Φρ. Ενγκελς από το 1872 ακόμα, «η παραγωγική ικανότητα της ανθρώπινης εργασίας έφθασε σε τόσο υψηλό επίπεδο, που για πρώτη φορά από τότε που υπάρχουν άνθρωποι ο ορθολογικός καταμερισμός της εργασίας δίνει τούτες τις δυνατότητες: Οχι μόνο να παράγουν όσο φθάνει για μια υπεραρκετή κατανάλωση απ' όλα τα μέλη της κοινωνίας και για τη δημιουργία άφθονων αποθεμάτων, αλλά και να δίνεται σε κάθε άτομο αρκετή άνεση, ώστε όλα τα πραγματικά άξια στοιχεία των πολιτισμών που μας μεταβιβάζονται ιστορικά - επιστήμη και τέχνη, μορφές προσωπικών σχέσεων - να μπορέσουν να διατηρηθούν και να μετατραπούν από μονοπώλιο της άρχουσας τάξης σε όφελος ολόκληρης της κοινωνίας και να αναπτυχθούν περισσότερο. Ποτέ δεν υπήρξαν μεγαλύτεροι αγροίκοι από τους σύγχρονούς μας αστούς».

Οταν αυτοί οι αγροίκοι με την πάλη των λαών θα φύγουν από το προσκήνιο της ιστορίας, θα ανοίξει ο δρόμος για την άλλη κοινωνία, την κομμουνιστική, στην οποία, παραφράζοντας τον Κ. Μαρξ, δε θα υπάρχουν αθλητές-αθλητές, αλλά το πολύ πολύ άνθρωποι που κοντά στα άλλα θα είναι και αθλητές.

4. Ενα ερώτημα συχνά - πυκνά ακούγεται. Σ' έναν αθλητισμό όπως τον περιγράφουμε θα έχουμε πρωταθλητές;

ΝΑΙ θα έχουμε.

Δεν έχουμε παρά να εφαρμόσουμε όλα όσα εκθέσαμε, δεν έχουμε παρά να αντιγράψουμε την αθλητική διαδρομή, π.χ., των δύο καταδυτών. Εκτός και αν αυτοί δεν είναι πρωταθλητές. Ας κάνουν πατέντα το προπονητικό τους πρόγραμμα, τη συνολική ζωή τους.

Κι ας μας πουν πόσα τους κόστισαν μέχρι να γίνουν αυτό που έγιναν.

Και καθώς η συζήτηση ανεβαίνει και απλώνει στα ΜΜΕ με αφορμή την υπόθεση των δύο αθλητών, έσκασε μύτη από αρκετούς και η άποψη ότι όλο αυτό το κακό με το ντόπινγκ ξεκίνησε από τις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού. «Η πρώην Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας δεν ήταν παρά ένα απέραντο φαρμακείο», ή «στη Γερμανία σήμερα ακόμα νοσηλεύονται αθλητές-θύματα του ντόπινγκ», «το λάθος είναι ότι υιοθετήσαμε μεθόδους που είχαν εφαρμοστεί μόνο σε χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού».

Σύμφωνα με αυτές τις απόψεις, ό,τι κακό υπάρχει στην ανθρωπότητα έλκει την καταγωγή από τους κομμουνιστές, ο καπιταλισμός δεν είναι παρά μία αειπάρθενος κόρη που παρασύρεται από τα κομμουνιστικά κακέκτυπα.

Είναι κι αυτό ένα ζήτημα προς συζήτηση.

«Ευτυχώς», λοιπόν, που ανατράπηκε ο υπαρκτός σοσιαλισμός και γλίτωσε ο Δήμας, ο Καχιασβίλι και άλλοι από αυτή τη βάρβαρη φαρμακοβιομηχανία και μας χαρίζουν σήμερα περίλαμπρες νίκες.

«Ευτυχώς», λοιπόν, που ανατράπηκε η Σοβιετική Ενωση και βρέθηκε στην Ελλάδα, στο Αμύνταιο, η οικογένεια Ηλιάδη, και πρόλαβε σε σύντομο διάστημα η χώρα μας να τον υιοθετήσει από τη γεωργιανή (πρώην σοβιετική) οικογένειά του, να του μάθει τζούντο, να τον διδάξει και να μας δώσει έναν εξαίρετο Ολυμπιονίκη.

Είναι δυνατόν σ' αυτές τις υπανάπτυκτες χώρες να τους μάθαιναν και τζούντο; Μου φαίνεται λίγο απίθανο. Το πιθανότερο είναι να είχαμε στο Αμύνταιο κάτι σαν κρυφό σχολειό του τζούντο και απλά η εμφάνιση του Ηλιάδη ή Σβιανταουρί συνέπεσε με τη νίκη του.

Παρά ταύτα, πάντως, ο Μπορζόφ, η Καταρίνα Βιτ και άλλοι δεν κατηγορήθηκαν από κανένα ότι ήταν ντοπέ. Η τεράστια μαζική συμμετοχή του λαού στις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού, οι τεράστιες υποδομές για την εξυπηρέτηση ακριβώς αυτής της ανάγκης, η κυρίαρχη αντίληψη ότι το κύριο ήταν η μαζική ενασχόληση με τα σπορ, τη φυσική αγωγή, τον αθλητισμό, ο εξασφαλισμένος - λόγω ωραρίων σταθερής δουλιάς, δωρεάν Παιδείας, Υγείας, Πρόνοιας - ελεύθερος χρόνος για την ενασχόληση, για τους επικριτές τίποτα από αυτά δεν υπήρξε. Οπως δεν υπήρξε γι' αυτούς τίποτα από τις κοσμογονικές κατακτήσεις των λαών στις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού. Αυτοί εξισώνουν τον υπαρκτό σοσιαλισμό με το φασισμό - ναζισμό, τον αθλητισμό θ' άφηναν απείραχτο; Φαίνεται όμως ότι ο αντικομμουνισμός έχει ακόμα ψωμί...

1. Ζάνες ονομάζονταν τα χάλκινα αγάλματα του Δία στην Ολυμπία που ήταν τοποθετημένα προ της «Κρύπτης» (της επίσημης δηλαδή εισόδου στο στάδιο της Ολυμπίας).

Οι Ζάνες ήταν αγάλματα του Δία από πρόστιμα που επιβλήθηκαν στους αθλητές οι οποίοι παραβίασαν τους κανονισμούς των αγώνων.

Στην 98η Ολυμπιάδα (384 π.Χ.) ο Θεσσαλός Εύπωλος διέφθειρε με χρήματα τρεις πυγμάχους: Τον Αρκάδα Αγήτορα, τον Κυτικανό Πρύτανι και τον Αλικαρνασσέα Φορμίωνα. Ο Εύπωλος και οι αθλητές που χρηματοδότησε τιμωρήθηκαν από τους Ηλείους με χρηματικά πρόστιμα και από αυτά στήθηκαν 6 αγάλματα (Παυσανίας).

Ο Δίας είχε το φυσικό μέγεθος ενός ανθρώπου. Στη βάση του αγάλματος υπήρχαν ελεγείες όπως:

«Ου χρήμασι, αλλά ωκύτητι των ποδών και από ισχύος σώματος ολυμπικήν εστίν ευρέσθαι νίκην» («Οχι χάρη στα χρήματα, αλλά χάρη στην ταχύτητα των ποδιών και στη δύναμη του σώματος, είναι δυνατό να πετύχει κανείς την ολυμπιακή νίκη»).

«Διδασκαλίαν πάσιν Ελλησιν είναι τα αγάλματα μηδένα επί ολυμπική νίκη δίδονται χρήματα»

Στη βάση του αγάλματος αναγραφόταν το όνομα του παραβάτη αθλητή.

Πρόταση: Οσοι από τους Ελληνες υπεύθυνους (χορηγοί, κ.ά.) συνέβαλαν στη δεδομένη παραβίαση των «κανόνων», όλοι μαζί δηλαδή, να προχωρήσουν αποφασιστικά, να βρουν το θάρρος, να υποστούν το πρόστιμο της παραβίασης και να στήσουν σε περίοπτη θέση, στην Ολυμπία, ή στο Παναθηναϊκό Στάδιο, ή στην οδό Δ. Αρεοπαγίτου, ένα άγαλμα - του Ανώνυμου Ελληνα - που τους πίστεψε. Και στη βάση το ελεγείο:

«Ου χρήμασι, αλλά ωκύτητι των ποδών

και από ισχύος σώματος ολυμπικήν εστίν ευρέσθαι νίκην.

Συγνώμη, οι παραβάτες

.......

.......

Συγνώμη από την Ελλάδα, τη χώρα που γέννησε τον αθλητισμό και τους Ολυμπιακούς»

2. Αυτό το κυνήγι της WADA για τους παραβάτες δε σας θυμίζει λίγο τους ξαφνικούς ελέγχους για την πάταξη της φοροδιαφυγής; Τους βρήκαμε, δεν τους βρήκαμε, βιβλία, διπλά, τριπλά, όλα εντάξει. Η επιβολή προστίμου συνήθως σε μικρομεσαίους.

`Η το κυνήγι των χρηστών ναρκωτικών, ενώ μένουν στο απυρόβλητο οι κορυφαίοι παραγωγοί και διακινητές. Αλήθεια, τι έγινε ο εκ Νέων Πόρων ευεργέτης;

3. Η ιστορία με το κυνήγι της WADA θυμίζει λίγο την αναφορά του αστυνόμου Ι. Πετράκη γύρω στα 1920 (δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «SPORTIME»), όταν κυνηγούσε κάποιους ληστές στη Λίμνη Δοϊράνη (Οι ληστοσυμμορίες την εποχή εκείνη ήταν μεγάλο πρόβλημα). Παραφράζοντας:

«Σελαγιζούσης και σελανιζούσης της σελήνης παρά το Ολυμπιακό Χωρίον, και Ξενοδοχείον εν Ρεθύμνω, εωράκαμεν τους ληστές - αθλητές. Κράζων δε "γρηγορείτε σας αναζητεί η WADA" και απαντησάντων "κλάστε μας τ' αρ....", απέδρασαν».

ΥΓ: Φυσικά το θέμα είναι τεράστιο. Αυτές ας θεωρηθούν κάποιες πρώτες σκέψεις, δεν είναι καινούριες, παλιές όσο και ο αθλητισμός. Γι' αυτό αποφασίσαμε στη Θεσσαλονίκη, αρχές Οκτώβρη, να ανοίξουμε τη συζήτηση «Τι αθλητισμός, για ποιον».

Θα μας βοηθήσουν σ' αυτή την προσπάθεια μια πλειάδα ειδικών επιστημόνων, όπως αθλητίατροι, βιοχημικοί, ιστορικοί, εργοφυσιολόγοι, προπονητές, παράγοντες του αθλητισμού.