«Το ΚΚ ταυτίζεται με τον ολοκληρωτισμό, με τη μονοκαλλιέργεια του βαμβακιού και την καταπίεση του ουζμπεκικού λαού. Είναι πολύ αρνητική η σχέση του λαού μας με το ΚΚ», μας είπε ένα επίσημο πρόσωπο (ο Σ. Κουντρατχουτζάεφ, υπεύθυνος του Γραφείου Τύπου της Κεντρικής Εκλογικής Επιτροπής), κατά τη διάρκεια της επίσκεψής μας στο Ουζμπεκιστάν, προσπαθώντας να εξηγήσει γιατί το ΚΚ δε συμμετέχει στις προσεχείς εκλογές. Παρά το γεγονός πως το ΚΚ δεν έχει καταφέρει να ολοκληρώσει το στάδιο της ανασυγκρότησής του και να νομιμοποιηθεί, η αποστολή μας στο Ουζμπεκιστάν δε θα μπορούσε να μη συναντήσει τον εκπρόσωπό του, παρά τις όποιες δυσκολίες. Στην πόλη της Σαμαρκάνδης συναντήσαμε τον Καχραμόν Μαχμούντοφ, Πρόεδρο της Οργανωτικής Επιτροπής για την ανασυγκρότηση του ΚΚ Ουζμπεκιστάν.

- Σύντροφε Μαχμούντοφ, η επίσημη θέση, όπως μας προβλήθηκε από επισήμους εδώ στο Ουζμπεκιστάν, είναι πως το ΚΚ δεν υπάρχει, γιατί συνδέεται στη μνήμη του λαού του Ουζμπεκιστάν με ό,τι το αρνητικό. Ποια η γνώμη σας;

«Στο ΚΚ Ουζμπεκιστάν παραμένουν πιστοί πάρα πολλοί άνθρωποι. Η ουσία, όμως, είναι ότι η πολιτική του κράτους στοχεύει να εμποδίσει την αναγέννηση του ΚΚ Ουζμπεκιστάν. Το 1993 ήμουν βουλευτής του Ολί Μαζλίς, του Κοινοβουλίου μας, και συμμετείχα σε συνέδριο των λαών της ΕΣΣΔ στη Μόσχα. Εκεί τοποθετήθηκα δημόσια υπέρ του σοσιαλισμού και της ΕΣΣΔ. Πριν ακόμη γυρίσω στο Ουζμπεκιστάν, δύο ώρες αργότερα, η Ασφάλεια με έψαχνε. Αρχισαν να με καλούν σε διάφορες υπηρεσίες και να με απειλούν, π.χ. "έχεις οικογένεια, έχεις παιδιά, γιατί το χρειάζεσαι αυτό" κλπ. Τους απάντησα ως εξής: Το Ουζμπεκιστάν εντάχθηκε στον ΟΗΕ, αποδέχτηκε και τη Συνθήκη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, στην οποία σημειώνεται πως ο άνθρωπος έχει το δικαίωμα να υπερασπίζεται τις πεποιθήσεις. Ετσι κι εγώ θα υπερασπιστώ τις πεποιθήσεις μου. Οι κομμουνιστές του Ουζμπεκιστάν πρέπει να έχουμε το δικαίωμα συμμετοχής στις εκλογές. Η κοινωνικο-οικονομική πολιτική, που ακολουθείται από τον Πρόεδρο Καρίμοφ, δε μας βρίσκει σύμφωνους, αν και αναγνωρίζουμε πως υπάρχουν και θετικά. Την ίδια ώρα όμως, δεν μπορεί να μπαίνουν εμπόδια για την αποκατάσταση της δράσης του ΚΚ Ουζμπεκιστάν. Τώρα έχω εκλεγεί Πρόεδρος της ΟΕ για την ανασυγκρότηση του ΚΚ Ουζμπεκιστάν. Υπάρχουν μέλη της ΟΕ, που εξαιτίας των πιέσεων αναγκάστηκαν να φύγουν από τη χώρα. Ομως, μπορώ να σας πω ότι έχουμε πυρήνες σε διάφορες περιοχές της χώρας και διατηρούμε σχέσεις με την Ενωση Κομμουνιστικών Κομμάτων - ΚΚΣΕ».

«Μπορούμε να πετύχουμε την αναγνώριση, συγκεντρώνοντας τον αριθμό των υποστηρικτών, που προβλέπει ο νόμος, αρκεί να μην εκφοβίζουν τους ανθρώπους. Γιατί, ουσιαστικά, θα πρέπει να παραδώσουμε στις αρχές όλα τα στοιχεία αυτών των ανθρώπων: αριθμό ταυτότητας, διεύθυνση κατοικίας και να πραγματοποιήσουμε ιδρυτικό συνέδριο. Ομως, μας εμποδίζουν. Προσωπικά, δε φοβάμαι για τον εαυτό μου. Θεωρώ πως για μένα δεν υπάρχει δρόμος προς τα πίσω. Πρέπει να σας πω ότι δε θεωρούμε τους εαυτούς μας αντίπαλους του Καρίμοφ. Την ίδια ώρα όμως, πιστεύουμε πως το κάθε κόμμα πρέπει να έχει το δικαίωμα της παρουσίασης του προγράμματος, των θέσεων, των προτάσεών του στο λαό, ο οποίος θα πρέπει να κρίνει. Σ' αυτήν την κατεύθυνση κινούμαστε κι έχουμε ορισμένα αποτελέσματα, αν και στο ίδιο μέρος δεύτερη φορά δεν μπορούμε να συναντηθούμε, όπως κι αναγκαζόμαστε να μιλάμε στο τηλέφωνο για άλλα πράγματα. Εχουμε μεγάλη απήχηση στη διανόηση, στους εργαζόμενους, σε πολλά κοινωνικά λαϊκά στρώματα», σημειώνει ο Κ. Μαχμούντοφ.

Ο λόγος του καταπέλτης: «Σήμερα, βλέπουμε όχι μόνο νέους, αλλά και ηλικιωμένους, όχι μόνο άντρες, αλλά και γυναίκες, να συσσωρεύονται σε σημεία των μεγάλων πόλεων, ψάχνοντας για δουλιά. Περίπου 1,2 εκατομμύρια πολίτες μας έφυγαν το εξωτερικό για να βρουν δουλιά και χάρη στα εμβάσματα που στέλνουν ζούνε οι συγγενείς τους. Είναι πραγματικά φοβερό να βλέπεις νέους ανθρώπους να μην ξέρουν πού να στρέψουν τις δυνάμεις τους και πώς να βγάλουν το ψωμί τους.

Το παλιό σοβιετικό Σύνταγμα εγγυώνταν τη δωρεάν κρατική υγειονομική περίθαλψη. Στο νέο Σύνταγμα γράφουν "το κράτος εγγυάται την ειδικευμένη ιατρική βοήθεια". Ουσιαστικά, αυτό οδήγησε στην επί πληρωμή ιατρική βοήθεια. Σήμερα η ιατρική βεβαίωση, η απλή ακτινογραφία, οι αναλύσεις κλπ., όλα είναι με πληρωμή, χωρίς όμως αυτό να ομολογείται.

Το ίδιο και η Παιδεία. Εμφανίστηκαν γυμνάσια και κολέγια. Τόσα πολλά, που είναι γνωστό πως τα παιδιά που θα τελειώσουν δε θα μπορέσουν να μπουν σε ΑΕΙ, τα οποία είναι, επίσης, επί πληρωμή.

Σήμερα, τα κολχόζ και τα σοβχόζ ονομάζονται διαφορετικά. Συνήθως, τα διαιρέσανε σε 5-6 κομμάτια. Το βαμβάκι είναι η βασική μας καλλιέργεια, που καλύπτει πολλές ανάγκες της χώρας. Ομως, οι τιμές με τις οποίες το αγοράζει το κράτος είναι πάρα πολύ μικρές και συχνά δε φτάνουν ούτε για τη διατροφή των αγροτικών οικογενειών. Την ίδια ώρα, στην πρωτεύουσα βλέπουμε ωραία και μεγάλα κτίρια, τράπεζες, ξενοδοχεία κλπ. Στο Ουζμπεκιστάν συνυπάρχουν σήμερα η λάμψη και η εξαθλίωση. Φαινομενικά, υπάρχει ησυχία, στην αγορά, στους δρόμους. Δεν είναι όμως ήσυχα στην ψυχή. Στη χώρα έχουν γίνει αυθόρμητες κινητοποιήσεις ενάντια στους χαμηλούς μισθούς, για την καλυτέρευση των συνθηκών ζωής. Αν και γι' αυτά δε γράφουν ούτε οι εφημερίδες, ούτε η τηλεόραση. Παρά τις επίσημες διαβεβαιώσεις πως θα υπάρξει αντιπολίτευση, βλέπουμε ότι τα 5 κόμματα, που θα κατέβουν στις εκλογές, στηρίζουν βασικά τον Καρίμοφ. Μπορείς να φτιάξεις και δέκα τέτοια κόμματα, αλλά δε θα υπάρχει αντιπολίτευση. Το ΚΚ Ουζμπεκιστάν θα αναγεννηθεί, γιατί διαφορετικά δε θα μπορέσει να αναγεννηθεί και το Ουζμπεκιστάν».

Ο Κ. Μαχμούντοφ, απλά και κατανοητά, απαντά στην αντισοβιετική προπαγάνδα: «Αν δεν υπήρχε η σοβιετική εξουσία, αν δεν υπήρχε το 1917, αν δεν υπήρχε ο Λένιν, κανείς δεν ξέρει πώς θα ήμασταν. Οι μεγάλες δυνάμεις, όπως η Αγγλία, ενδιαφέρονταν για τη μετατροπή της Κεντρικής Ασίας σε αποικία. Αντίθετα όμως, μετά την Επανάσταση, οι λαοί της Κεντρικής Ασίας απέκτησαν την ελευθερία τους. Και σήμερα ζούμε καλύτερα σε σχέση με γειτονικές χώρες, χάρη στο ότι είχαμε τη σοβιετική εξουσία. Κανείς δεν μπορεί να κριτικάρει τυφλά τη σοβιετική εποχή, στην οποία υπήρχαν πολλά θετικά. Δε θα συμφωνήσω ποτέ ότι η Επανάσταση ήταν αρνητική για το Ουζμπεκιστάν. Χάρη σ' αυτήν, το Ουζμπεκιστάν έγινε μια ισότιμη, μορφωμένη Δημοκρατία. Αυτά μας τα έδωσε η σοβιετική εξουσία».

* Το δεύτερο μέρος της αποστολής θα δημοσιευτεί στο φύλλο της Πρωτοχρονιάς