Associated Press

Πλήθος των οπαδών του Ρ. Χαρίρι στην κηδεία

Εκατοντάδες χιλιάδες Λιβανέζοι (μουσουλμάνοι, δρούζοι, χριστιανοί), ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της οικογένειας του Ραφίκ Χαρίρι για «λαϊκή κηδεία». Εξαιτίας του τεράστιου, αλλά και εξαιρετικά φορτισμένου συναισθηματικά πλήθους, δεν έλειψαν οι χαοτικές στιγμές, ενώ καθ' όλη τη διάρκεια της πομπής των 10 χιλιομέτρων κυριάρχησαν τα αντι-συριακά συνθήματα. Ο αραβικός Τύπος δεν έκρυβε, χτες, την ανησυχία του «μήπως η δολοφονία Χαρίρι χρησιμοποιηθεί ως πρόσχημα για εξωτερική παρέμβαση στη χώρα» και καλούσε το λιβανικό λαό σε εγρήγορση. Από την άλλη, ο Ντέιβιντ Χερστ, στην «Γκάρντιαν», έθετε στις πραγματικές του διαστάσεις το ζήτημα, εκτιμώντας ότι «ο Χαρίρι έπεσε θύμα του άχαρου ρόλου του Λιβάνου, μιας χώρας που παραμένει θέατρο διεθνών συγκρούσεων που τον υπερβαίνουν. Η τωρινή σύγκρουση δεν είναι παρά παραπροϊόν της αμερικανικής πολιτικής στην ευρύτερη Μέση Ανατολή».

Ο δολοφονημένος πρώην πρωθυπουργός του Λιβάνου ενταφιάστηκε, μαζί με τους νεκρούς σωματοφύλακές του, στην πλατεία των Μαρτύρων, μετά τη νεκρώσιμη ακολουθία που έγινε στο τέμενος Μουχάμαντ Αμίν, το οποίο είχε κατασκευάσει ο ίδιος. Στην τελετή εκπροσωπήθηκαν σε επίπεδο ΥΠΕΞ οι περισσότερες αραβικές χώρες και σε χαμηλότερο διπλωματικό επίπεδο αρκετές ευρωπαϊκές.

Παρευρέθηκαν, επίσης, ο Γάλλος Πρόεδρος Ζακ Σιράκ, που ήταν προσωπικός φίλος του Χαρίρι, ο εκπρόσωπος της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική Χαβιέ Σολάνα, ο ΓΓ του Αραβικού Συνδέσμου, Αμρ Μούσα, και φυσικά οι ηγεσίες των κομμάτων της λιβανικής αντιπολίτευσης, με πιο αισθητή από όλες την παρουσία του Προοδευτικού Σοσιαλιστικού Κόμματος του δρούζου ηγέτη Ουαλίντ Τζουμπλάντ (του στενότερου συμμάχου της Συρίας, μέχρι πριν λίγα χρόνια). Παρών και ο ειδικός απεσταλμένος της Ουάσιγκτον στη Μέση Ανατολή, Ουίλιαμ Μπερνς, που δεν έχασε ευκαιρία να ζητήσει «την άμεση αποχώρηση των συριακών στρατευμάτων».

Η οικογένεια του Χαρίρι είχε ζητήσει από τη λιβανική κυβέρνηση να μην εκπροσωπηθεί στην κηδεία αλλά και μην εκδώσει συλλυπητήριο μήνυμα. Ανάλογη «προειδοποίηση» έγινε και προς τη Δαμασκό, αλλά στην κηδεία παρευρέθηκε, χωρίς να δημιουργηθούν προβλήματα, ο Σύρος αντιπρόεδρος Αμπντέλ Χαλίμ Χαντάμ, που, επίσης, είχε προσωπικές σχέσεις με τον δολοφονημένο πρώην πρωθυπουργό.

Τα μέτρα ασφαλείας σε ολόκληρη την πόλη ήταν δρακόντεια. Περισσότεροι από 15.000 στρατιώτες είχαν αναπτυχθεί σε όλα τα κομβικά σημεία και έντονη, πλην διακριτική, ήταν η παρουσία τους και κατά μήκος της πορείας που ακολούθησε η πομπή, ενώ δεκάδες ήταν οι ελεύθεροι σκοπευτές. Τα μέτρα ασφαλείας εντάθηκαν μετά τα επεισόδια που σημειώθηκαν στη Σιδόνα, σε βάρος Σύρων εργατών, και στο Νότιο Λίβανο, όπου πυρπολήθηκε ένα εμπορικό φορτηγό με συριακές πινακίδες κυκλοφορίας.

«Να προσαγάγει ενώπιον της δικαιοσύνης τους δράστες της δολοφονικής επίθεσης και να τους τιμωρήσει παραδειγματικά», ζητά από τη λιβανική ηγεσία η απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας. Παρά τις πιέσεις που άσκησαν Γαλλία και ΗΠΑ, στην απόφαση δεν αναφέρεται το ενδεχόμενο διεξαγωγής διεθνούς έρευνας, προοπτική που είχε αποκλειστεί από τη Βηρυτό. Στην απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας εκφράζεται, επίσης, ανησυχία για την πιθανότητα αποσταθεροποίησης του Λιβάνου και επαναλαμβάνεται η ανάγκη εφαρμογής της απόφασης 1559, του φθινοπώρου, όπου ζητάται η άμεση απόσυρση των συριακών στρατευμάτων. Οπως έγινε, χτες, γνωστό, η λιβανική κυβέρνηση ζήτησε τη βοήθεια Ελβετών ειδικών στα εκρηκτικά, προκειμένου να αρχίσει η διερεύνηση της υπόθεσης.

Παρ' όλα αυτά, ο Γάλλος Πρόεδρος, από τη Βηρυτό, επανέλαβε το αίτημα της διεξαγωγής διεθνούς έρευνας. Από την άλλη, η σαουδαραβική ηγεσία, που αρχικώς είχε υποστηρίξει το ενδεχόμενο διεθνούς έρευνας, υπαναχώρησε και κάλεσε τις λιβανικές αρχές «να εντοπίσουν και να τιμωρήσουν τους ενόχους, αλλιώς οι συνέπειες για ολόκληρη την περιοχή θα είναι σοβαρότατες».

Η πρέσβειρα της Συρίας, στο Παρίσι, Σίμπα Νάσερ, αρκέστηκε να επαναλάβει την καταδίκη της συριακής ηγεσίας για το «αποτρόπαιο έγκλημα» επισημαίνοντας ότι «δεν είναι προς το συμφέρον της Συρίας αυτή η εξέλιξη». Υπενθύμισε ότι η παρουσία των συριακών στρατευμάτων στο Λίβανο είναι προϊόν διακρατικής συμφωνίας και ότι η Δαμασκός «δεν επιθυμεί επ' αόριστον να παραμείνει εκεί». Η Σύρια υπουργός για Ζητήματα Μεταναστών, Μπουτέινα Σάνα, απαντώντας στις κατηγορίες περί εμπλοκής της χώρας της στη δολοφονία Χαρίρι, αναρωτήθηκε αν «είναι δυνατόν να εμπλέκεται η Συρία σε κάτι που την απειλεί με αποσταθεροποίηση. Είναι σαν κατηγορεί κανείς τις ΗΠΑ για την 11η Σεπτέμβρη».

Από την άλλη, το συριακό πρακτορείο ειδήσεων SANA μετέδωσε ότι η Αμερικανίδα πρέσβειρα Μάργκαρετ Σκόμπι, πριν αναχωρήσει για την Ουάσιγκτον, όπου «κλήθηκε για επείγουσες διαβουλεύσεις», μετέφερε μήνυμα της Κοντολίζα Ράις προς τον Σύρο ομόλογό της. Το περιεχόμενό του αναφερόταν «στις εξελίξεις στο Λίβανο, στη Συρία και στο Παλαιστινιακό». Το πρακτορείο υποστηρίζει ότι η Σκόμπι έλαβε από τον Φαρούκ αλ Σάρα απαντητικό μήνυμα που θα μεταφέρει στη Ράις, ενώ η Δαμασκός δήλωνε «ικανοποιημένη γιατί είχε την ευκαιρία να εκθέσει απευθείας προς την Ουάσιγκτον τις απόψεις της».

Η σημαντικότερη, όμως, από συμβολικής πλευράς, παρέμβαση είναι της «Χεζμπολάχ». Η σιιτική φιλο-ιρανική οργάνωση, που φέρεται να έχει στενούς δεσμούς με τη Συρία, δεν είχε αντιδράσει επισήμως μέχρι χτες. Ο ηγέτης της, Σέικ Χασάν Νασράλαχ, καταδίκασε τη δολοφονία του Χαρίρι, τον οποίο χαρακτήρισε «φίλο» αποκαλύπτοντας ότι ο δολοφονημένος πρώην πρωθυπουργός είχε τακτικές συναντήσεις με τη «Χεζμπολάχ», ιδιαίτερα τον τελευταίο καιρό, και προσπαθούσε, αξιοποιώντας τις γνωριμίες του στην Ευρώπη, να μην ενταχθεί η οργάνωση στη λίστα των τρομοκρατικών οργανώσεων, όπως πιέζουν οι ΗΠΑ. Η τοποθέτηση της «Χεζμπολάχ», που διαθέτει ούτως ή άλλως ευρύ λαϊκό έρεισμα, θεωρούνταν «εξαιρετικά κομβική στη διαμόρφωση κλίματος ηρεμίας ή έντασης» το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.