Παρασκευή 4 Μάρτη 2005
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 30
ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΑΙΝΙΩΝ
ΜΑΝΟΕΛ ΝΤΕ ΟΛΙΒΕΪΡΑ
Λόγια μιας αγάπης

Ενας φίλος μου 95 χρόνων, ένα μόλις χρόνο μικρότερος από τον Ολιβέρια, στέκεται «έκθαμβος» κάθε φορά που «συλλαμβάνει» μια ιδέα. «Είδες», μου λέει, «οι άνθρωποι μόνον εξωτερικά διαφέρουν. Μια καρδιά ενός μαύρου άνετα μπορεί να λειτουργήσει σε άσπρα στήθια. Πού στηρίζεται, λοιπόν, ο ρατσισμός»; Αυτή την «ανακάλυψη», όπως είναι γνωστό, την έχει από χρόνια επιβεβαιώσει η επιστήμη. Εκείνος, όμως, θεωρεί ότι είναι δική του ανακάλυψη και χαίρεται σαν παιδί! Το ίδιο και ο Ολιβέιρα. Στα 96 του χρόνια μένει «έκθαμβος» από τον ευρωπαϊκό πολιτισμό και, κυρίως, από τον ελληνικό, τον οποίον και θεωρεί πατέρα του δυτικού πολιτισμού. Και χαίρεται κι αυτός σαν παιδί!

Με τη φρεσκάδα, λοιπόν, ενός χαρούμενου παιδιού, ο σχεδόν αιωνόβιος Πορτογάλος σκηνοθέτης, με τελείως αντικινηματογραφικό τρόπο όμως (οι ηθοποιοί βγάζουνε «λόγους»), μας «εισάγει» στον πολιτισμό της Μεσογείου (αγκαλιάζει και τη Μέση Ανατολή και ακόμα παρακάτω). Μια καθηγήτρια της Ιστορίας φεύγει από την πατρίδα της, την Πορτογαλία, με την 9χρονη κόρη της, για μια κρουαζιέρα στη Μεσόγειο. Προορισμός της είναι, να γνωρίσει τους τόπους, για τους οποίους μιλούσε στους φοιτητές της, και που ποτέ μέχρι τότε δεν είχε επισκεφτεί. Στη συνέχεια, θα κατευθυνθεί στην Ινδία, όπου την περιμένει ο άντρας της, για να συνεχίσουν τις διακοπές τους...

Το κρουαζιερόπλοιο, λοιπόν, σταματάει στη Μασσαλία, στην Πομπηία, στην Κωνσταντινούπολη, στην Αθήνα, στην Αίγυπτο. Στην Ερυθρά Θάλασσα, όμως, στο τέλος του ταξιδιού, κάποιος «άγνωστος» τρομοκράτης θα τινάξει το πλοίο στον αέρα... Ας χωρίσουμε την ταινία στα δυο. Στη διαδρομή και στην ανατίναξη. Στη διαδρομή βλέπουμε τη διασταύρωση του ανατολικού πολιτισμού με το δυτικό. Η μικρή ρωτάει και η μητέρα εξηγεί. Οπως ακριβώς γίνεται στα μουσεία. Ετσι βλέπουμε, και κυρίως ακούμε, περιληπτικά, την πολιτιστική ιστορία της Ευρώπης. Μαθαίνουμε για τους Ελληνες από τη Μικρά Ασία, ιδρυτές της Μασσαλίας, για το πρώτο αρχαίο θέατρο (του Διονύσου), για τη διάσπαση της χριστιανικής Εκκλησίας. Για την εισβολή των Τούρκων, για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί. Για τις αμαρτίες των ανθρώπων της Πομπηίας, που τους «έκαψε» ο «θεός» σύμφωνα με το θρύλο. Μαθαίνουμε για το Μεσαίωνα. Για τους εξερευνητές! Για το μεγαλείο της Ακρόπολης. Για την ιστορία της διάσπασης των Αράβων με τους Εβραίους. Για τον Μωυσή. Ολα αυτά, τα γνωστά! Υπογείως, όμως, η ταινία προετοιμάζει το θεατή, για να πει «ναι» στο ευρωσύνταγμα. Καθώς «μαθαίνουμε», ή μάλλον «εμπεδώνουμε», το «ενιαίο» του ευρωπαϊκού πολιτισμού.

Ισως, κάποιος, μπορεί και να έδινε «τόπο στην οργή», για την «υπόγεια» προσπάθεια του καλού σκηνοθέτη. Δε συμβαίνει, όμως, το ίδιο με την ανατίναξη! Η θλίψη του Πορτογάλου δημιουργού, ότι ο πολιτισμός είναι τόσο εύθραυστος, που μόνον μια βόμβα μπορεί να είναι αρκετή για να τον τινάξει στον αέρα, δε λειτουργεί προς αυτή την κατεύθυνση. Ο χώρος, η Μέση Ανατολή, που γίνεται η έκρηξη, άλλα πράγματα σηματοδοτεί. Και αυτά τα άλλα δεν τα δικαιολογεί η ηλικία, που (ξανα)κάνει το μεγάλο άνθρωπο ένα «χαρούμενο παιδί». Ενα παιδί που ενθουσιάζεται, που χαίρεται ή τρομάζει, με τις «ανακαλύψεις» του. Τα πράγματα δεν μπορεί να είναι πάντα τόσο «αθώα». Ενας αιώνας ζωής είναι αρκετός για να ξέρεις από ποιους κινδυνεύει ο πολιτισμός και ο κόσμος. Ποιος βομβαρδίζει τις μοναδικές αρχαίες - αλλά και σύγχρονες - πόλεις στο Ιράκ.

Εμφανίζονται (δεν παίζουν) οι ηθοποιοί: Λεονόρ Σιλβέιρα, Κατρίν Ντενέβ, Ειρήνη Παπά, Στεφανία Σντρέλι, Τζον Μάλκοβιτς, Φίλιπα Ντε Αλμέιντα, Λουίς Μιγκέλ Σίντρα.


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ