Γρηγοριάδης Κώστας

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ ασκούσε αφόρητες πιέσεις στην κυβέρνηση της Κίνας για ανατίμηση της τάξης του 10%. Ο «εμπορικός πόλεμος» ΗΠΑ - Κίνας πήρε μεγάλες διαστάσεις καθώς το φθηνό γουάν ήταν το όχημα για να κατακλυστεί η αμερικανική αγορά από κινέζικα προϊόντα. Το ίδιο φυσικά συνέβη και με τις αγορές της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το αμερικανικό έλλειμμα στο εμπόριο με την Κίνα έφθασε το 2004 στο ύψος ρεκόρ των 162 δισ. δολαρίων! Η προοπτική να αυξηθεί το έλλειμμα στα 200 δισ. δολάρια κινητοποίησε πολλά μέλη του Κογκρέσου των ΗΠΑ να προτείνουν νόμο για επιβολή δασμών ύψους 27,5% (!) στα εισαγόμενα κινέζικα προϊόντα.

Υπό την απειλή ενός διμέτωπου «πολέμου» με τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ενωση, η κυβέρνηση της Κίνας υπέκυψε στον ωμό εκβιασμό και προχώρησε στην ανατίμηση. Ως συνέπεια της ανατίμησης, του ακριβότερου γουάν, τα κινεζικά προϊόντα θα ακριβύνουν και οι κινεζικές εξαγωγές μπορεί να μειωθούν, όπως ζητούσαν Ουάσιγκτον, Βρυξέλλες, αλλά και το Τόκιο.

Η υπόθεση της ισοτιμίας του γουάν αντανακλά κατά ένα μέρος τους εντονότατους διεθνείς ανταγωνισμούς, και ιδιαίτερα την αντιμετώπιση της Κίνας στον τομέα του διεθνούς εμπορίου αφού μόνιμη επιδίωξη των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας και της ΕΕ ήταν να θέσουν εμπόδια στην εξέλιξη της κινέζικης οικονομίας και να χειραγωγήσουν την ανάπτυξή της, στην οποία έχει συμβολή και το εξαγωγικό εμπόριο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι όσο διαρκούσε η σταθερή ισοτιμία γουάν - δολαρίου η Κίνα αγόραζε διαρκώς δολάρια. Αλλωστε το συνάλλαγμα της χρειάζεται για τις διεθνείς οικονομικές της σχέσεις. Αποτέλεσμα, στο κινέζικο θησαυροφυλάκιο να συγκεντρωθεί ένα απόθεμα 711 δισ. δολαρίων (το δεύτερο μεγαλύτερο μετά από αυτό που έχει η Ιαπωνία). Με τα δολάρια αυτά, η Κίνα αγόραζε αμερικανικά ομόλογα. Τώρα όμως που το δολάριο ανακάμπτει (ανατιμήθηκε κατά 11% από τις αρχές του χρόνου), αυξάνει την ανισοτιμία και σε σχέση με τα ομόλογα και σε σχέση με το εμπόριο, γεγονός που δημιουργεί προβλήματα με τη δυνατότητα αύξησης εισαγωγών κινέζικων προϊόντων στις καπιταλιστικές αγορές, και των ΗΠΑ, επομένως και αύξηση των εμπορικων ελλειμμάτων αυτών των αγορών.

Πάντως, το ύψος της ανατίμησης (μόλις κατά 2,1%) δεν αναμένεται να επηρεάσει άμεσα την οικονομία της Κίνας, η οποία αναμένεται να αναπτυχθεί το 2005 με ρυθμό 9,5%. Βεβαίως όπως σημειώνει σε ανάλυσή του το περιοδικό «Economist», ήδη τα 9/10 της βιομηχανικής παραγωγής θεωρούνται πλεονασματικά. Θα δημιουργηθούν επομένως προβλήματα στην παραπέρα ανάπτυξη της κινέζικης οικονομίας αν είναι πραγματική η ανάλυση του «Economist» ή όχι; Είδωμεν...