Αναζητώντας τα ισχυρά νήματα της Ιστορίας, με τους αντάρτες στα βουνά, έζησε ο φωτογράφος της Αντίστασης, Σπύρος Μελετζής. Απ' το Αλβανικό έπος του 1940 - την Κατοχή απ' τους Ιταλογερμανούς κατακτητές - την Αντίσταση, του ΕΑΜ / ΕΛΑΣ, της ΕΠΟΝ - τους αντάρτες στον Ολυμπο, στη Ρούμελη, στην Πελοπόννησο, στη Μακεδονία μέχρι την Απελευθέρωση της Αθήνας, ήταν ο φωτογράφος των λαϊκών απελευθερωτικών αγώνων. Στρατευμένος στις γραμμές του ΕΑΜ, με το όπλο και το φωτογραφικό φακό. Ο Σπύρος Μελετζής έγραφε τη δική του σεμνή ιστορική διαδρομή. Με οδηγό τα βήματα του ΕΑΜ, που σκόρπιζαν το μήνυμα της λευτεριάς στη σκλαβωμένη Ελλάδα, κατέγραψε με το φακό του τους λαϊκούς αγώνες. Τα ιστορικά ντοκουμέντα σαν λαϊκά «παραμύθια» δημιούργησαν ιστορία ζώσα. Εμπνέει με τους αληθινούς συμβολισμούς όσους πολεμάνε και τραγουδάνε, για ν' αλλάξει ο κόσμος.

Οι ηρωικές μορφές των ανταρτών, η ζωή τους στα ελεύθερα βουνά, τον συγκλόνισαν: «Ολο το βιος μας, όλη η περιουσία μας, είναι αυτές οι κάπες που φορούμε και τούτα τα ντουφέκια που κρατούμε. Αυτά είναι για μας και οι μάνες, κι οι αδελφές μας και οι φίλοι. Εχουμε και μέρες να φάμε μαγειρευτό φαγί και να κοιμηθούμε στο σπίτι. Σκληρή, πολύ σκληρή, φωτογράφε, είναι η ζωή του αντάρτη, μα πιο σκληρή και ανυπόφορη είναι η σκλαβιά...». Οι φωτογραφίες των «αγίων ανταρτών», όπως έλεγε, του διαμόρφωσαν τη συνείδησή του! Οι Ελληνες στρατιώτες στο Αλβανικό Μέτωπο, στα βουνά, τα χιόνια, η Κατοχή, η πείνα, τα καροτσάκια με τους πεθαμένους ήταν οι πρώτες του καταγραφές με το φακό. Υστερα ο «Κλαρίτης» στον Ολυμπο, ο «Αετός της Ρούμελης», οι «Αντάρτες στην Τριφυλία», το «Αετόπουλο στην Αρκαδία», οι πολεμικές προετοιμασίες των ανταρτών, τα σαμποτάζ, η Δραπετσώνα στις φλόγες και στους καπνούς, η σφαγή του Δίστομου, η γέφυρα του Γοργοπόταμου, η Βίνιανη (πρώτη πρωτεύουσα της Ελεύθερης Ελλάδας), το γυμνάσιο στις Κορυσχάδες, όπου έγινε το Εθνοσυμβούλιο το 1944, υπήρξαν οι φωτογραφικές του παρακαταθήκες.

Το «Αχ πατρίδα μου» (τίτλος τελευταίας του έκθεσης φωτογραφίας) μας παραπέμπει σε ιστορικές αναφορές: Στην έδρα της ΠΕΕΑ μετά από συγκέντρωση στελεχών στις Κορυσχάδες, στο τυπογραφείο στην Ελεύθερη Ελλάδα, στο γιορτασμό της Πρωτομαγιάς του 1944, στους θρύλους του Σαράφη, του Αρη Βελουχιώτη. Εκεί στις κορφές του Βελουχιού, με τους Σοβιετικούς στρατιώτες, που πολεμούσαν στις γραμμές του ΕΛΑΣ, στους λογοτέχνες του βουνού στις ανεμοδαρμένες κορυφές του Βελουχιού, στην ορκωμοσία της διευρυμένης ΠΕΕΑ, στην Κυβέρνηση του Βουνού (10 Μάρτη 1944). Οι φωτογραφίες του αποτελούν μέρος της ιστορικής πορείας της Ελλάδας, της «διαλεκτικής» των ντοκουμέντων του ελληνικού λαού, που πάλευε για τη λευτεριά. Ηταν ο φωτογραφικός του φακός: «Αίμα και δάκρυ», που έπεφτε στη γη της πατρίδας μας. Με τους αντάρτες στα βουνά, του Ρήγα ο σπόρος φούντωνε, γινόταν φως, αστροπελέκι. Ο Ιμβριος Σπύρος Μελετζής, που «έφυγε» απ' τη ζωή το Νοέμβρη του 2003, είναι «παρών». Οι φωτογραφίες του δε θα ξεθωριάσουν ποτέ.