Για τρίτη φορά μέσα σε τέσσερις μήνες, οι εκπρόσωποι των μεγάλων πετρελαϊκών εταιριών παρουσιάστηκαν στις 14 Μάρτη στο αμερικανικό Κογκρέσο, για να δώσουν εξηγήσεις σχετικά με τις υψηλές τιμές των καυσίμων. Ωστόσο, όπως και στις δύο προηγούμενες, έτσι και αυτή τη φορά, η συζήτηση λειτούργησε ως «κολυμβήθρα του Σιλωάμ» για τις εταιρίες, οι οποίες έχουν τη μεγαλύτερη ευθύνη για την έκρηξη των διεθνών τιμών, απ' την οποία αποκόμισαν τεράστια κέρδη.

Η μόνη διαφορά μεταξύ αυτής και της προηγούμενης εξέτασης ήταν ότι οι εκπρόσωποι των εταιριών υποχρεώθηκαν να ορκιστούν ενώπιον της επιτροπής του Κογκρέσου, ότι ...θα πουν την αλήθεια. «Ηταν μια ακόμη καλοστημένη θεατρική παράσταση» σημειώνει ο Τζαντ Μουαουάντ, της εφημερίδας «Νιου Γιορκ Τάιμς».

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα τελευταία πέντε χρόνια οι τιμές της βενζίνης και των άλλων υγρών καυσίμων στις ΗΠΑ αυξήθηκαν περισσότερο από 60%, όπως εξάλλου σ' όλο τον κόσμο. Σημειώνεται ακόμη ότι η λιανική τιμή πώλησης της βενζίνης κινείται το τελευταίο διάστημα στα επίπεδα των 2,37 δολαρίων το γαλόνι. Στο πρόσφατο παρελθόν και μετά τον τυφώνα «Κατρίνα», η τιμή της βενζίνης είχε φτάσει και στα 3 δολάρια το γαλόνι. Εκείνη η αύξηση είχε αποδοθεί στις καταστροφές που υπέστησαν τα διυλιστήρια των εταιριών στο Νότο.

Τα τεράστια κέρδη που αποκόμισαν οι μεγάλες πετρελαϊκές εταιρίες από τις διαρκείς ανατιμήσεις του πετρελαίου τις ώθησαν σε έναν κύκλο εξαγορών και συγχωνεύσεων των μικρότερων. Αποκτώντας έτσι μεγαλύτερα μερίδια στην αγορά και εκτοπίζοντας απ' αυτήν τους ανταγωνιστές τους, ήταν ευκολότερο να επιβάλουν ακόμη υψηλότερες τιμές πώλησης. Υπολογίζεται ότι από το 1991 έως σήμερα έχουν γίνει 2.600 εξαγορές και συγχωνεύσεις στον πετρελαϊκό κλάδο. Οι περισσότερες απ' αυτές έγιναν τα τέσσερα τελευταία χρόνια.

To τρίμηνο Ιούλη - Σεπτέμβρη 2005, οι πέντε μεγαλύτερες πετρελαϊκές εταιρίες στις ΗΠΑ, «ConocoPhilips» (ΚονοκοΦίλιπς), «ExxonMobil» (ΕξονΜομπίλ), «Chevron» (Σεβρόν) και τα αμερικανικά τμήματα της ΒΡ και της «Shell» (Σελ), ανέφεραν συνολικά κέρδη άνω των 25 δισ. δολαρίων. Το 2005, τα συνολικά κέρδη των 29 μεγαλύτερων εταιριών πετρελαίου και φυσικού αερίου έφθασαν τα 96 δισ. δολάρια. Το 2004 ήταν 68 δισ. δολάρια και το 2003 43 δισ. δολάρια!

Στις απολογίες τους, οι εκπρόσωποι των εταιριών προσπάθησαν να αποδώσουν τις αυξημένες τιμές στις επενδύσεις που δήθεν έκαναν, για να ενισχύσουν το δυναμικό τους. Ωστόσο, ακόμα και η γερουσιαστής Ντάιαν Φενστάιν παρατήρησε ότι «αν και κάθε μία από τις εξαγορές και τις συγχωνεύσεις μείωνε το κόστος λειτουργίας των εταιριών, εντούτοις οι τιμές πώλησης διαρκώς αυξάνονταν. Υπάρχουν πολλά σοβαρά αναπάντητα ερωτήματα».

Αξίζει ακόμη να σημειωθεί ότι ανάμεσα στις προτάσεις που διατύπωσε εκ μέρους της επιτροπής ο γερουσιαστής Σπέκτερ ήταν και η «επιβολή μέτρων κατά των χωρών εξαγωγής πετρελαίου», με στόχο τη μείωση των τιμών!