Κυριακή 30 Απρίλη 2006
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 3
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Λάτρεψε και υπερασπίστηκε το λαϊκό τραγούδι

Ενας χρόνος συμπληρώνεται σήμερα από το θάνατο του Πάνου Γεραμάνη

Ο Πάνος Γεραμάνης (όρθιος). Δεξιά, ο Στέλιος Καζαντζίδης
Ο Πάνος Γεραμάνης (όρθιος). Δεξιά, ο Στέλιος Καζαντζίδης
Αγάπησε με πάθος το λαϊκό τραγούδι, το οποίο μελέτησε σε βάθος, αναδεικνύοντας τη σύνδεσή του με τους αγώνες και τους πόθους του λαού μας. Ενας χρόνος συμπληρώνεται σήμερα από τον πρόωρο θάνατο του Πάνου Γεραμάνη, του δημοσιογράφου και ακούραστου μελετητή του λαϊκού τραγουδιού, του σεμνού αγωνιστή και εξαιρετικού ως προς το ήθος και την εντιμότητά του ανθρώπου. Σπάνια στην ιστορία του ελληνικού τραγουδιού ένας μη πρωτογενής δημιουργός έχει γνωρίσει τέτοια δημοτικότητα και αναγνώριση, όπως ο Π. Γεραμάνης. Σ' όλη του τη ζωή, μέσα από εκατοντάδες συνεντεύξεις, κείμενα, ραδιοφωνικές εκπομπές, από κάθε μετερίζι, προσπαθούσε να φέρνει στο «φως» τα χρυσοφόρα «κοιτάσματα» της λαϊκής μουσικής δημιουργίας. «Το λαϊκό τραγούδι κάνει το λαό να σκέφτεται», έλεγε, «αλλά οι εξουσίες δε θέλουν ο λαός να σκέφτεται. Γι' αυτό επενδύουν στο "άλλο" τραγούδι...». Ο Πάνος Γεραμάνης υπήρξε αναμφίβολα ένας μύστης των νεότερων γενιών στον λαϊκό πολιτισμό. Οπως μάλιστα έλεγε, «ιδιαίτερα για τις σημερινές εποχές των νέων τεχνολογιών, αλλά και του "νάιλον", του φτηνού τραγουδιού και της εκφυλισμένης διασκέδασης, τα κλασικά ρεμπέτικα τραγούδια για τις νέες γενιές δεν αποτελούν ανάγκη για διασκέδαση, αλλά και στοιχείο διδαχής».

Λαϊκή «κιβωτός»


Ηταν ακόμη μαθητής όταν πήρε για πρώτη φορά συνέντευξη από τον Πάνο Γαβαλά, τον Βασίλη Τσιτσάνη και τον Στέλιο Καζαντζίδη. Από τότε με τον Καζαντζίδη έγιναν αδελφικοί φίλοι, μέχρι που έφυγε από τη ζωή το 2001. Ακολούθησαν όλοι σχεδόν οι δημιουργοί και ερμηνευτές. Και από ποιον δεν είχε πάρει συνέντευξη: Μίκης Θεοδωράκης, Σταύρος Ξαρχάκος, Γιώργος Ζαμπέτας, Γιώτα Λύδια, Πόλυ Πάνου, Σωτηρία Μπέλλου, Μανώλης Αγγελόπουλος, Γιώργος Μητσάκης, Απόστολος Καλδάρας, Ιωάννα Γεωργακοπούλου, Κώστας Βίρβος, Μιχάλης Γενίτσαρης, Βαγγέλης Περπινιάδης, Μαριάννα Χατζοπούλου, Γιάννης Τατασσόπουλος, Γιώργος Μανισαλής, Ακης Πάνου, Αννα Χρυσάφη, Αντώνης Ρεπάνης, Βίκυ Μοσχολιού και εκατοντάδες ακόμη.

Επί 16 χρόνια, στην εκπομπή του στο Β΄ Πρόγραμμα της ΕΡΑ, με τίτλο «Λαϊκοί Βάρδοι» - εκπομπή εξαιρετική και μεγάλης ακροαματικότητας - «φιλοξένησε» περισσότερα από 235 πρόσωπα του μικρασιάτικου, ρεμπέτικου και λαϊκού τραγουδιού. Οι «Βάρδοι» άρχισαν το 1990 με δέκα εκπομπές για τον Στέλιο Καζαντζίδη και δέκα για τον Γρηγόρη Μπιθικώτση. Κάθε φορά δε που εντόπιζε μία ιστορική - πλην παροπλισμένη - προσωπικότητα του λαϊκού τραγουδιού, την καλούσε στο στούντιο. Η μνήμη του υπήρξε θηριώδης για οτιδήποτε αφορούσε το λαϊκό τραγούδι, ενώ η εκπομπή του - κιβωτός γνώσεων και αισθημάτων - αποτελεί μια πολύτιμη πηγή για την καταγραφή της ιστορίας του λαϊκού και ρεμπέτικου τραγουδιού. Σκάβοντας βαθιά στο παρελθόν, ξεδίπλωνε με γνώση και διακριτικότητα τις ιστορίες των δημιουργών και των ερμηνευτών που είχαν συνδεθεί με τα τραγούδια, καταθέτοντας κομμάτι το κομμάτι, τραγούδι το τραγούδι, κουβέντα την κουβέντα το δημιουργικό ψηφιδωτό της κάθε εποχής.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η σχέση του Πάνου Γεραμάνη με το ραδιόφωνο άρχισε το 1989 από τον «902 Αριστερά στα FΜ», με την εκπομπή «Για τους ανθρώπους της νύχτας». «Παιδί» του ήταν και η εκπομπή για τους απόδημους μέσα από τη «Φωνή της Ελλάδας» της ΕΡΑ 5.

Στη μαχόμενη δημοσιογραφία

Γεννημένος το 1946 στο Βασιλικό Ευβοίας, ο Π. Γεραμάνης από πολύ νωρίς έδειξε την αγάπη του για τη δημοσιογραφία. Μαθητής ακόμη στο χωριό του, εξέδιδε μια δίφυλλη εφημεριδούλα, τον προοδευτικό «Μαθητικό φάρο», που σταμάτησε νωρίς, μετά από παρέμβαση της Αστυνομίας και του κατεστημένου της εποχής. Από τα 16 του χρόνια στρέφεται στις δύο μεγάλες του αγάπες: το αθλητικό ρεπορτάζ και το λαϊκό τραγούδι. Με φορτηγά που μετέφεραν κεραμίδια έφευγε από το χωριό του για την Αθήνα, προκειμένου να καλύψει ποδοσφαιρικούς αγώνες για την εφημερίδα «Φως των σπορ» και με τον ίδιο τρόπο επέστρεφε στο Βασιλικό, λίγο πριν χτυπήσει το κουδούνι του σχολείου.

Εργάστηκε σε πολλές εφημερίδες: στην «Απογευματινή» (1968-1971), στην «Ακρόπολη» έως το 1981, στο «Εθνος» (1981-86), την ίδια περίοδο ως αρχισυντάκτης στο περιοδικό «Ελληνοσοβιετικά χρονικά», στην «Πρώτη» (1986) και στο «Κέρδος» (1987). Τελευταίος του σταθμός στην έντυπη δημοσιογραφία «Τα Νέα», όπου αρθρογραφούσε για το λαϊκό τραγούδι, αλλά και για την ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου, καθώς και για τις καλές λαϊκές ταβέρνες.

Το 1986, κυκλοφόρησε το πρώτο του βιβλίο «Ρεπορτάζ από τη Σιβηρία» με τις εμπειρίες του - όπως ο ίδιος σημείωνε στην εισαγωγή - από «ένα συγκλονιστικό 15ήμερο ταξίδι στις αχανείς εκτάσεις, στην καρδιά της Σοβιετικής Ενωσης».

Ο Π. Γεραμάνης υπήρξε από τους πιο αγαπητούς συναδέλφους και πάντα πρόθυμος να βοηθήσει τους νεότερους με ανιδιοτέλεια και γενναιοδωρία. Πίστευε στον κοινωνικό ρόλο της μαχόμενης και μαχητικής δημοσιογραφίας, ενώ είχε εκλεγεί πρόεδρος του Πρωτοβάθμιου Πειθαρχικού Συμβουλίου της ΕΣΗΕΑ. Το 1999, για την 32χρονη - τότε - προσφορά του στη δημοσιογραφία, καθώς και για την ιστορική έρευνα και μελέτη της λαϊκής μουσικής και του αθλητισμού μέσα από 1.500 εκπομπές από το κρατικό ραδιόφωνο, τιμήθηκε με το δημοσιογραφικό βραβείο της χρονιάς εκείνης, από το Ιδρυμα Μπότση. Επίσης, για την προσφορά του τιμήθηκε το 2002 από το Δήμο Λιλαντίων.

Με τους δύο μεγάλους...

Το 2001 επιμελήθηκε την έκδοση του ημερολογίου για τον Στέλιο Καζαντζίδη «Οταν η φωνή φτάνει τον θρύλο», ενώ πάντα είχε στο μυαλό του να γράψει τα βιώματά του από όλα όσα έζησε κοντά στον Στέλιο Καζαντζίδη, για τέσσερις σχεδόν δεκαετίες. Ομως δεν πρόλαβε... Στα 38 χρόνια φιλίας τους έκανε μαζί του 56 συνεντεύξεις. «Μια ολόκληρη ζωή πέρασα κοντά στον Στέλιο Καζαντζίδη» έλεγε ο Π. Γεραμάνης. «Εζησα και κατέγραψα δόξες, μεγαλεία, εντάσεις, πίκρες, βάσανα και κυρίως... τραγούδια. Γιατί είναι εντελώς διαφορετικό ν' ακούς τη φωνή του Καζαντζίδη από τον βακελίτη ή το βινίλιο κι άλλο πράγμα να τον απολαμβάνεις να τραγουδά με κιθάρα στη συντροφιά του, με μπουζούκι μέσα στο αυτοκίνητό του ύστερα από κρασοκατάνυξη ή να τραγουδά χωρίς όργανα, μέσα στη βάρκα του, στο ψάρεμα κάποιο θολό ηλιοβασίλεμα, στον γιο Κωνσταντίνο, ανοιχτά του Βόρειου Ευβοϊκού... Ο απλός λόγος του Στέλιου Καζαντζίδη ήταν αυτό που συγκινούσε στις αφηγήσεις του, που κατά καιρούς κατέγραφα σ' αυτά τα 38 χρόνια κι άλλοτε μετέφερα σε εφημερίδες, περιοδικά και ραδιόφωνα...».

Αλλά και ο άλλος μεγάλος του λαϊκού τραγουδιού Γρηγόρης Μπιθικώτσης, που έφυγε πέρσι από τη ζωή, του εμπιστεύτηκε πριν από δύο χρόνια την αυτοβιογραφία του «Εγώ ο Σερ». «Για μένα ήταν μεγάλη τιμή να με εμπιστευτεί ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης για να γράψω για τη ζωή του παρότι γνώριζε ότι ήμουν πολύ φίλος με τον Στέλιο Καζαντζίδη» είχε πει ο Π. Γεραμάνης, όταν κυκλοφόρησε το βιβλίο.


Ρουμπίνη ΣΟΥΛΗ


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ