Από παλαιότερη κινητοποίηση της ΟΒΣΑ

Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα με τη σειρά.

Τα επιμελητήρια φτιάχτηκαν πριν από αρκετές δεκαετίες με στόχο να αποκτήσουν οι μικροεπιχειρηματίες πρόσβαση στην κρατική εξουσία (αυτό τουλάχιστον επιδίωκαν οι ίδιοι). Να γίνουν μοχλός παρέμβασής τους στη διαχείριση των δημόσιων πραγμάτων. Γι' αυτό και ο χαρακτήρας τους ως νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, η θεσμοθετημένη εκπροσώπησή τους στις κάθε λογής επιτροπές, η αναγνώρισή τους ως συμβούλων της κάθε κυβέρνησης, κλπ. Ομως, οι αστικές κυβερνήσεις εξυπηρετούν τα γενικά συμφέροντα της αστικής τάξης και δεν είχαν, ούτε έχουν, καμία πρόθεση να εκχωρήσουν έστω και τμήμα της εξουσίας τους στους μικροαστούς. Αντίθετα, έχουν συμφέρον να ενσωματώσουν στην πολιτική τους πλατιά στρώματα των αυτοαπασχολούμενων και των μικρών ΕΒΕ. Και έτσι έγινε. Τα επιμελητήρια, εξ αρχής, μετατράπηκαν στο αντίθετο από τις επιδιώξεις των «οραματιστών» τους. Εγιναν το «μακρύ χέρι» της αστικής εξουσίας στη συνείδηση των αυτοαπασχολούμενων και των μικρών ΕΒΕ. Με την ψευδαίσθηση της συμμετοχής στη διαχείριση της εξουσίας η αστική τάξη προσπαθεί να δυναμώσει τις συμμαχίες της με τα μικροαστικά στρώματα.

Προς αυτήν την κατεύθυνση χρησιμοποιεί αρκετά εργαλεία.

- Την υποχρεωτική εγγραφή στα επιμελητήρια, που συσσωρεύει μεγάλα αποθεματικά στα ταμεία των επιμελητηρίων, αλλά κυρίως αλλοιώνει το χαρακτήρα τους και προσπαθεί να τα απογυμνώσει από κάθε διεκδίκηση. Για να γίνουμε σαφέστεροι, ενώ στο συνδικαλιστικό κίνημα η εθελοντική συμμετοχή δίνει μεγαλύτερη δυνατότητα για έκφραση αγωνιστικών διαθέσεων, στα επιμελητήρια η υποχρεωτικότητα αλλοιώνει το εκλογικό σώμα στην κατεύθυνση του γενικού επιπέδου της συνείδησης, που δεν είναι προς όφελος των αγώνων. Γι' αυτό έχουμε το φαινόμενο παρουσίας στον ίδιο γεωγραφικό χώρο αγωνιστικών συνδικαλιστικών οργάνων και συμβιβασμένων διοικήσεων στα επιμελητήρια.

- Τα κοινά επιμελητήρια μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων που, σε συνδυασμό με την υποχρεωτικότητα, σπρώχνουν τους μικροαστούς να υπερψηφίσουν τους «πιο πετυχημένους» του χώρου τους, που δεν είναι άλλοι από τους εκπροσώπους του μεγάλου κεφαλαίου. Εδώ έχουμε το, από πρώτη ματιά, παράδοξο φαινόμενο ο μικροεπιχειρηματίας να υπερψηφίζει τον ανταγωνιστή του στην αγορά, ο οποίος δεν έχει άλλο στόχο από το πώς θα τον κλείσει μια ώρα γρηγορότερα.

- Το πλειοψηφικό σύστημα στην ανάδειξη της διοικητικής επιτροπής, που αλλοιώνει παραπέρα τους συσχετισμούς. Και βέβαια το γαϊτανάκι συνεχίζεται και στην ανάδειξη της διοίκησης της Κεντρικής Ενωσης Επιμελητηρίων που εκλέγεται από σώμα αποτελούμενο από τους, με πλειοψηφικό εκλεγμένους, εκπροσώπους των διοικήσεων των επιμελητηρίων.

- Η απουσία θεσμού ελέγχου από τα μέλη των επιμελητηρίων, έστω αντιπροσωπευτικής, Γενικής Συνέλευσης που να παρεμβαίνει στην πρακτική του Διοικητικού Συμβουλίου και να έχει λόγο στις αποφάσεις. Ετσι, κάθε μέλος εξουσιοδοτεί το Διοικητικό Συμβούλιο, σχεδόν εν λευκώ, μια φορά στα τέσσερα χρόνια χωρίς να έχει τη δυνατότητα να αλλάξει γνώμη στο ενδιάμεσο διάστημα.

Τελικά, τα επιμελητήρια ως θεσμός προάγουν το ιδεολόγημα ότι ο «επιχειρηματικός κόσμος» είναι ενιαίος, έχει κοινά συμφέροντα και βρίσκεται σε αντίθεση με τους εργαζόμενους, οι οποίοι ζητούν μερτικό από τα κέρδη με τις απαιτήσεις τους. Ομως, τα πράγματα δεν είναι έτσι. Οι μικρές επιχειρήσεις βρίσκονται σε ανταγωνισμό με τις μεγάλες. Και πέρα από τη μειονεκτική τους θέση στην αγορά, έχουν να αντιμετωπίσουν τις φιλομονοπωλιακές πολιτικές των κυβερνήσεων που χειροτερεύουν παραπέρα τη θέση τους αυτή. Αντίθετα, το παρόμοιο οικονομικό επίπεδο των αυτοαπασχολούμενων και των μικρών ΕΒΕ με αυτό των εργαζομένων και ο κοινός αντίπαλος, τα μονοπώλια και οι πολιτικές των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ-ΝΔ, τους τοποθετούν στο πλάι της εργατικής τάξης.

Η καλύτερη απόδειξη του ρόλου που παίζουν τα επιμελητήρια είναι η πολιτική που ακολούθησαν οι διοικήσεις τους όλα τα προηγούμενα χρόνια. Πρέπει να σημειώσουμε ότι στις διοικήσεις όλων ανεξαίρετα των επιμελητηρίων κυριαρχούν οι δυνάμεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ με μόνιμο συνεργάτη τον ΣΥΝ.

Δεν υπάρχει αντιλαϊκό μέτρο των κυβερνήσεων που να μην έχουν προσυπογράψει τα επιμελητήρια. Από τα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης και τα «αντικειμενικά κριτήρια» μέχρι τη διά βίου κατάρτιση και την απελευθέρωση του ωραρίου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο της Αθήνας, που είναι ο αυθεντικότερος εκφραστής των συμφερόντων του μεγάλου κεφαλαίου μετά τον ΣΕΒ. Γι' αυτό και ο προηγούμενος πρόεδρός του ανταμείφθηκε με τη θέση του υπουργού της κυβέρνησης της ΝΔ. Και να σκεφτεί κανείς ότι έχει μέλη δεκάδες χιλιάδες μικρέμπορους της Αθήνας.

Τα επιμελητήρια είναι βασικοί προπαγανδιστές - και σε πολλές περιπτώσεις και διαχειριστές - των ευρωπαϊκών προγραμμάτων.

Συμμετείχαν ενεργά στην προπαγάνδιση της απάτης των συνεταιριστικών τραπεζών και μάλιστα τις στήριξαν οικονομικά.

Η δραστηριότητά τους όμως δεν περιορίζεται μόνο στη συναίνεση στην αντιλαϊκή πολιτική των κυβερνήσεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Συμμετέχουν ενεργά, στο μερίδιο που τους αναλογεί, και στη διαχείριση αυτής της πολιτικής.

Εκπρόσωποι των επιμελητηρίων είναι διορισμένοι σε πολυποίκιλες επιτροπές και συμβούλια πολλές φορές με αμοιβή. Αυτή η κατάσταση προωθεί την ενσωμάτωση και χειραγώγηση συνδικαλιστών. Ενισχύονται αυταπάτες και ψευδαισθήσεις ότι τα επιμελητήρια μπορούν να υποκαταστήσουν το συνδικαλιστικό κίνημα.

Εχουν μετατραπεί σε κέντρα διαχείρισης των σημαντικών πόρων που εξασφαλίζουν από την υποχρεωτική συνδρομή των εκατοντάδων χιλιάδων ΕΒΕ. Στην πραγματικότητα οι ενέργειές τους εξυπηρετούν μια μικρή μειοψηφία μεσαίων κυρίως επιχειρήσεων. Τα επιμελητήρια έχουν γίνει κέντρα επικερδούς δραστηριότητας για τους λίγους με τα χρήματα των πολλών. Για τις μικρές επιχειρήσεις είτε δεν υπάρχει καμία παροχή είτε υπάρχουν ψευτοπαροχές που δεν αλλάζουν σε τίποτα την κατάσταση. Τι έχουν να ωφεληθούν, για παράδειγμα, οι αυτοαπασχολούμενοι και οι μικροί ΕΒΕ από την οικονομική εισβολή στη «Βαλκανική ενδοχώρα» και στην παρευξείνια περιοχή που προπαγανδίζεται και προωθείται και πρακτικά από πολλά επιμελητήρια;

Οι μικροί ΕΒΕ και οι αυτοαπασχολούμενοι δεν έχουν ανάγκη από τέτοιου είδους επιμελητήρια. Αυτό που χρειάζονται είναι επιμελητήρια συμπαραστάτες στο συνδικαλιστικό κίνημα και πολύ περισσότερο στους αγώνες σε αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση. Οι αντικειμενικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι αγωνιστικές δυνάμεις στη δράση τους μέσα στα επιμελητήρια δεν είναι λόγος παραίτησης.

Τα επιμελητήρια αποτελούν πεδίο πάλης σε δύο κατευθύνσεις.

• Την αλλαγή του ρόλου τους που καθορίζεται από το υπάρχον νομικό πλαίσιο και τα καταδικάζει να λειτουργούν σαν φτωχοί συγγενείς των μεγάλων επιχειρήσεων και των μονοπωλίων
• Την αλλαγή των συσχετισμών στις διοικήσεις τους που μπορεί να βάλει εμπόδια στην εφαρμογή των αντιλαϊκών πολιτικών των κυβερνήσεων.

Γι' αυτό η ενίσχυση των αγωνιστικών συνδυασμών που υποστηρίζει η ΔΗΚΕΒΕ αποτελεί διέξοδο προς όφελος της αγωνιστικής αντιμονοπωλιακής προοπτικής του συνδικαλιστικού κινήματος των αυτοαπασχολούμενων και των μικρών ΕΒΕ. Αποτελεί ρήξη με τη λογική της συνδιαχείρισης των αντιλαϊκών πολιτικών, τη συναίνεση και την ενσωμάτωση. Είναι ταυτόχρονα ένα βήμα καταδίκης των αντιλαϊκών πολιτικών των κυβερνήσεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ και των συμβιβασμένων ηγεσιών που τις υπηρετούν.