Σε μία κρίσιμη, χρονικά, συγκυρία για τα Βαλκάνια, με βασικό μοχλό εξελίξεων τις μαραθώνιες συνομιλίες για το Κοσσυφοπέδιο στη Βιέννη, διεξάγονται στις 5 Ιούλη στην ΠΓΔΜ οι πρόωρες γενικές εκλογές για την ανάδειξη της νέας 120μελούς Βουλής. Δεν είναι βέβαιο ποια κυβέρνηση θα αναδείξει η προσέλευση των περίπου 1.740.000 εγγεγραμμένων Σλαβομακεδόνων και Αλβανών ψηφοφόρων στις κάλπες. Στις εκλογές κατέρχονται αυτόνομα 25 κόμματα, ανάμεσά τους το Κομμουνιστικό Κόμμα Μακεδονίας του Τοντόρ Πελιβάνοφ, και 8 συνασπισμοί κομμάτων. Οι τελευταίες σφυγμομετρήσεις κοινής γνώμης έδειχναν πως, μεταξύ κομμάτων και εκλογικών συνασπισμών, προηγείται ο αντιπολιτευόμενος συνασπισμός του κεντροδεξιού κόμματος VMRO - DPMNE του Νίκολα Γκρούεφσκι και του Δημοκρατικού Κόμματος Αλβανών (DPA) του Αρμπεν Τζαφέρι με 5-9% μονάδες διαφορά απ' τα άλλα κόμματα.

Ωστόσο, αυτό δεν προμηνύει την άνετη επικράτησή τους στη Βουλή, μιας που την ίδια περίοδο το ποσοστό των αναποφάσιστων έφθανε το 40% και το 46% των ψηφοφόρων εξεδήλωνε μεγαλύτερο ενδιαφέρον για το ποδοσφαιρικό μουντιάλ παρά για τα προεκλογικά προγράμματα των κομμάτων και τις ομιλίες των περίπου 2.900 υποψήφιων βουλευτών...

Επιπλέον, σ' αυτές τις εκλογές, δεν έχει αλλάξει μόνον το εκλογικό αναλογικό σύστημα που αφορά στην ανάδειξη 20 βουλευτών σε κάθε μία από τις συνολικά έξι εκλογικές περιφέρειες... Εχει αλλάξει η σύνθεση του πολιτικού σκηνικού. Από τις πρόσφατες διασπάσεις των δύο μεγαλύτερων σλαβομακεδονικών κομμάτων έχουν προκύψει νέα. Οπως το κόμμα Νέων Σοσιαλδημοκρατών του Τίτο Πέτκοφσκι (πρώην υποψήφιου της σοσιαλδημοκρατικής Ενωσης, SDSM, στις προεδρικές εκλογές) και το VMRO-Λαϊκό Κόμμα του πρώην ιδρυτή του αντιπολιτευόμενου σήμερα «VMRO - DPMNE» - πρώην πρωθυπουργού - Λιούμπσκο Γκεοργκέφσκι... Τα νέα κόμματα θα αποτελέσουν έτσι, ούτως ή άλλως, ισχυρό πονοκέφαλο στις «παραδοσιακά» μεγάλες παρατάξεις, αφού είναι βέβαιο πως οι έμπειροι πολιτικά Πέτκοφσκι και Γκεοργκέφσκι διαθέτουν αρκετά ερείσματα ώστε να προσελκύσουν αρκετούς από τους ψηφοφόρους της Σοσιαλδημοκρατικής Ενωσης SDSM και του VMRO-DPMNE...

Ομως, διαφοροποιήσεις υπάρχουν και στα αλβανικά κόμματα. Το μεγαλύτερο αλβανικό κόμμα, Δημοκρατική Ενωση για την Ολοκλήρωση (DUI) του πρώην αρχηγού των αυτονομιστών Αλί Αχμέτι (που φέρεται πως αυτή τη φορά θα συμμαχήσει μετεκλογικά με το VMRO-DPMNE) κατέρχεται στις εκλογές από κοινού με τη Λίγκα Βοσνίων και το Κόμμα Δημοκρατικής Ευημερίας (PDP). Το PDP είναι το τρίτο σε δύναμη αλβανικό κόμμα στην ΠΓΔΜ...

Αλλο ένα, ενδιαφέρον, χαρακτηριστικό των εκλογών της 5^ης Ιούλη είναι πως αποτελούν ένα ακόμη πείραμα - στοίχημα των ΗΠΑ και ΕΕ σ' αυτή τη μικρή βαλκανική χώρα που μόλις πριν μία πενταετία σπαρασσόταν από τις πολεμικές συγκρούσεις στρατού και Αλβανών αυτονομιστών. Το «πείραμα - στοίχημα» και οι επεμβάσεις (κυρίως...) των ΗΠΑ και (λιγότερο...) της ΕΕ σ' αυτές τις εκλογές αφορά (επιφανειακώς τουλάχιστον) στην πολιτική εναρμόνιση όλων των κομμάτων με τις εκλογικές οδηγίες πλεύσης του ΟΑΣΕ και τις αμερικανικές συνταγές του «κώδικα δεοντολογίας» που ενέκρινε η Βουλή τον περασμένο Μάη. Ο κώδικας «καλής συμπεριφοράς» υποψηφίων και εκλογικού σώματος, που προτάθηκε από το Εθνικό Ιδρυμα για τη Δημοκρατία, των ΗΠΑ, αποσκοπεί στην αποτροπή των συνηθισμένων (για τα δεδομένα της ΠΓΔΜ) φαινομένων βίας και νοθείας που εκδηλώνονται σε όλες σχεδόν τις εκλογικές αναμετρήσεις από τις αρχές της δεκαετίας του '90, είτε είναι σε επίπεδο γενικών είτε σε επίπεδο δημοτικών εκλογών. Για πρώτη φορά, τα μικρά χρηματικά πρόστιμα για αρπαγή κάλπης, νόθευση εκλογικών αποτελεσμάτων, πλαστογράφησης ταυτότητας, διπλοψηφοφορίας, εκφοβισμού ή εξαγοράς ψηφοφόρων αντικαταστάθηκαν με ποινές που επισείουν τουλάχιστον τρία χρόνια κάθειρξης. Υποτίθεται ότι αυτό θα αποτρέψει την επανάληψη φαινομένων βίας και νοθείας... Μένει να αποδειχθεί και στην πραγματικότητα, που απέχει μακράν από τους κώδικες δεοντολογίας και τα στοιχήματα ΗΠΑ και ΕΕ στην περιοχή... Κυρίως, γιατί τα οικονομικό - κοινωνικά προβλήματα παραμένουν οξυμένα, όπως π.χ. η ανεργία που πλήττει μεγάλο μέρος του εργατικού δυναμικού ή οι χαμηλές αποδοχές που αναγκάζουν σημαντικό μέρος των εργαζομένων (είτε Σλαβομακεδόνες, είτε Αλβανούς) να παλεύουν για τη στοιχειώδη επιβίωσή τους...

Πού αποσκοπεί όμως το «στοίχημα» ΗΠΑ - ΕΕ και ΝΑΤΟ για «πολιτισμένες» εκλογές στην ΠΓΔΜ; Αφ' ενός, στην επιβεβαίωση της πολιτικής χειραγώγησης που εφαρμόζουν ανοιχτά από το τέλος των συγκρούσεων του 2001 με τη συμφωνία της Οχρίδας και τις τακτικές «απάλυνσης» των εθνοτικών διαφορών, αφ' ετέρου, στην παρουσίαση της ΠΓΔΜ σαν ένα «ήσυχο» προτεκτοράτο που θα μπορούσε να εκπληρώσει τυπικώς (εννοείται...) τις προϋποθέσεις για ένταξή της σε ΕΕ και ΝΑΤΟ. Αλλωστε, ο γγ του ΝΑΤΟ Ζαπ ντε Χοπ Σέφερ το είπε καθαρά σε πρόσφατή συνάντησή του με τον πρωθυπουργό Βλάντο Μπούτσκοφσκι (επικεφαλής της Σοσιαλδημοκρατικής Ενωσης SDSM που έχει συμμαχήσει και σ' αυτές τις εκλογές με το μεγαλύτερο αλβανικό κόμμα της Δημοκρατικής Ενωσης για την Ολοκλήρωση του πρώην αρχηγού των αυτονομιστών Αλί Αχμέτι). «Αυτές οι εκλογές πρέπει να είναι 110% ελεύθερες, ειρηνικές και δίκαιες... Θα είναι το πιο σημαντικό τεστ για τις ευρω-ατλαντικές προοπτικές της Μακεδονίας».

Παρόμοιες ήταν και οι «επισημάνσεις» της Αμερικανίδας πρέσβειρας στα Σκόπια, Τζίλιαν Μιλοβάνοβιτς. «Δεν είμαστε ανόητοι» είπε αναφερόμενη στις πιθανές προσπάθειες συγκάλυψης εκλογικών ανωμαλιών. «Εχει κρίσιμη σημασία πώς θα επιλεχθούν οι βουλευτές σ' αυτές τις εκλογές» και πώς θα εξελιχθούν αυτές πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το τέλος τους. Γεγονός είναι πάντως, πως παρά τις συστάσεις και τις πιέσεις, τα πρώτα κρούσματα βίας στις αλβανοκατοικούμενες περιοχές της ΠΓΔΜ εκδηλώθηκαν απ' τις πρώτες μέρες έναρξης της επίσημης προεκλογικής εκστρατείας...