Μόνον ως απροκάλυπτος εμπαιγμός μπορεί να χαρακτηριστούν τα κόλπα που μετέρχονται οι μεγαλοεπιχειρηματίες, για να παραστήσουν ότι λειτουργούν ως φορείς που νοιάζονται, φροντίζουν και στηρίζουν τους εργαζόμενους, το περιβάλλον και την κοινωνία. Κι όμως, οι υπάρχοντες συσχετισμοί δύναμης έχουν επιτρέψει στην ΕΕ και την οικονομική ολιγαρχία να στήσουν ολόκληρη φάμπρικα γύρω από την περιβόητη Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη (ΕΚΕ). Εναν τομέα δράσης - υποτίθεται - των επιχειρήσεων, στα πλαίσια του οποίου αναλαμβάνουν οικειοθελώς πρωτοβουλίες για την προστασία του περιβάλλοντος, τη στήριξη των εργαζομένων, τη δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών εργασίας, την ενίσχυση των τοπικών κοινωνικών, την εξοικονόμηση πόρων κλπ. Ασχετα από το γεγονός ότι και ο τελευταίος αντιλαμβάνεται πως όλα αυτά τα εύηχα δεν αποτελούν καν ευχολόγιο, αλλά αποβλέπουν στον αποπροσανατολισμό των εργαζομένων και στην αύξηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας μέσα και από άλλους δρόμους, στην ΕΕ συνολικά, αλλά και σε όλες τις χώρες - μέλη, έχουν εκπονηθεί και προωθούνται διάφορα σχέδια, τα οποία συνήθως τα διαφημίζουν και τα προβάλλουν οι ίδιες οι επιχειρήσεις.

Σύμφωνα με τα επίσημα κείμενα της ΕΕ, την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη την όριζαν ως «την έννοια σύμφωνα με την οποία οι εταιρείες ενσωματώνουν σε εθελοντική βάση κοινωνικές και περιβαλλοντικές ανησυχίες στις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες και στις επαφές τους με άλλα ενδιαφερόμενα μέρη, καθώς συνειδητοποιούν διαρκώς περισσότερο ότι η υπεύθυνη συμπεριφορά οδηγεί σε βιώσιμη επιχειρηματική επιτυχία».

Στην πρώτη γραμμή αυτής της νέας επιχειρηματικής κομπίνας, βρίσκονται και οι μεγαλοεπιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας και οι οποίοι έχουν συστήσει από το 2000 το Ελληνικό Δίκτυο για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη. Ιδρυτικά της μέλη ήταν 13 επιχειρήσεις - κυρίως πολυεθνικές - και τρεις εργοδοτικοί φορείς.

Σύμφωνα με τα επίσημα κείμενα του ΣΕΒ, μέλη του Δικτύου είναι περισσότερες από 60 ελληνικές επιχειρήσεις, που, όπως οι ίδιοι λένε, «έχουν εντάξει στις επιχειρησιακές στρατηγικές προγράμματα τα οποία:

• Συμβάλλουν στην οικονομική και βιώσιμη ανάπτυξη των κοινοτήτων όπου δραστηριοποιούνται.
• Ελαχιστοποιούν τις επιπτώσεις που ενδέχεται να έχουν οι δραστηριότητές τους στο περιβάλλον και στους φυσικούς πόρους.
• Διαμορφώνουν για τους εργαζόμενους υγιεινές και ασφαλείς συνθήκες εργασίας.
• Προσφέρουν ίσες ευκαιρίες απασχόλησης και επαγγελματικής εξέλιξης.
• Παρέχουν στους μετόχους τους, μέσω της ορθής κοινωνικής και περιβαλλοντικής διαχείρισης, ικανοποιητική απόδοση.

Η πρόκληση είναι ολοφάνερη. Θα πρέπει κάποιος να προέρχεται όχι από άλλη χώρα, αλλά από άλλον πλανήτη για να μπορέσει να πάρει στα σοβαρά ότι οι μεγαλοεργοδότες και οι άλλοι εκπρόσωποι της άρχουσας τάξης είναι δυνατόν να υπολογίζουν στο ελάχιστο έστω και ένα από τα παραπάνω σημεία, που μάλιστα αποτελούν και «επιχειρηματική στρατηγική». Οι άθλιες συνθήκες εργασίας, το καθεστώς συνεχών εκβιασμών, οι μαζικές απολύσεις, τα ελαστικά ωράρια, το κλείσιμο παραγωγικών μονάδων, οι μισθοί πείνας και οι αξιώσεις του κεφαλαίου, να ακυρώσουν, στο όνομα της δικής τους κερδοφορίας, κάθε λαϊκό δικαίωμα και κατάκτηση, όχι μόνο βεβαιώνουν για το αντίθετο, αλλά αποκαλύπτουν ότι πίσω από τα ωραία λόγια βρίσκονται άλλες σκοπιμότητες. Σκοπιμότητες, που, σε κάθε περίπτωση, δεν έχουν τίποτα κοινό με τα συμφέροντα των εργαζομένων και της μεγάλης πλειοψηφίας του λαού.

Αλλά επειδή πολλές φορές όσα λένε οι κομμουνιστές φαντάζουν υπερβολικά και μονότονα, ο «Ρ» προσπάθησε να βγάλει μια «ακτινογραφία» ειδικά αυτών των επιχειρήσεων που αποτέλεσαν τον κορμό για τη δημιουργία του Ελληνικού Δικτύου για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη.

Στην πρώτη θέση των ιδρυτών, μοστράρει, όπως ήταν αναμενόμενο, ο ΣΕΒ. Ο ...αρχηγός υποτίθεται όλων εκείνων που θα πρέπει να δείξουν κοινωνική ευαισθησία και να αναλάβουν πρωτοβουλίες στην κατεύθυνση του ...κοινωνικού έργου. Να αρνούνται να δίνουν αυξήσεις στους μισθούς, αλλά να λένε ότι πασχίζουν για τα δίκια των εργαζομένων. Να απαιτούν να καταργηθούν οι συλλογικές συμβάσεις, αλλά να υποστηρίζουν ότι φροντίζουν για των ευημερία των ανθρώπων που απασχολούνται στις δουλιές τους. Να αξιώνουν πετσόκομμα των αποδοχών των εργαζομένων, να προσπαθούν να εισάγουν την ιδέα της διαφορικής αμοιβής ανάλογα με τον κλάδο, την περιοχή και την ηλικία του εργαζόμενου και να παριστάνουν πως πασχίζουν για ίσες ευκαιρίες. Να μετατρέπουν τις μονάδες τους σε γαλέρες, όπου η ασφάλεια και η ζωή του εργάτη να μη μετράει δεκάρα, αλλά εκείνοι να γράφουν στα χαρτιά για υγιεινές και ασφαλείς συνθήκες εργασίας. Να έχουν ρημάξει τον τόπο, να 'χουν καταβροχθίσει δάση και δασικές εκτάσεις, να έχουν μετατρέψει κάθε φυσική ομορφιά και πλούτο σε μηχανή που τους κόβει κέρδη και, την ίδια στιγμή, να ισχυρίζονται ότι προστατεύουν το περιβάλλον. Να δίνουν αύξηση 77 λεπτά στο μεροκάματο και να το θεωρούν προσφορά προς το κοινωνικό σύνολο...