Δεν πολυσυμπαθούσα το μάθημα της Γεωγραφίας με τον τρόπο που μας το δίδασκαν στο σχολείο. Ψυχρά ονόματα πόλεων, αριθμοί των κατοίκων, προϊόντα, δυσνόητα προσωνύμια ποταμών, εκτάσεις λιμνών, βάθη θαλασσών. Κι εγώ, για να νικήσω την αντιπάθειά μου και για να ανταποκριθώ στις βαθμολογικές ανάγκες του μαθήματος, προσπαθούσα όλ' αυτά να τα φανταστώ πώς ακριβώς θα ήτανε στην πραγματικότητα. Πότε πότε έπιανα το μολύβι και προσπαθούσα να τα ζωγραφίσω κιόλας και μέσα στη ζωγραφιά, όσο επιτυχημένη κι αν ήτανε αυτή, έβαζα και τον εαυτό μου. Ο πιο εύκολος τρόπος ήτανε να ζωγραφίζω ένα φοινικόδεντρο, την κορυφή ενός βουνού και την ακτή μιας θάλασσας. Κι ανάμεσα σ' αυτά έβαζα και τον εαυτό μου. Να κοιτάζει με το μακρύ κιάλι των πειρατών τη «θολή γραμμή των οριζόντων» και στο βάθος να φαίνεται το κατάρτι ενός ιστιοφόρου. Αλλες φορές, πάλι, αντί να διαβάζω τις ανιαρές σελίδες του βιβλίου της Γεωγραφίας και όλους εκείνους τους δυσνόητους αριθμούς, διάβαζα ατελείωτες ώρες βιβλία με ταξιδιωτικές εντυπώσεις ή διάφορες θαλασσινές περιπέτειες.

Αγαπημένα μου βιβλία ήτανε το «Sol y Sombra» του Κ. Ουράνη και αργότερα η «Βάρδια» του Ν. Καββαδία. Και το περίεργο δεν ήτανε που τα διάβαζα όλα αυτά, αλλά που τα ζούσα κυριολεκτικά. Επαιρνα, δηλαδή, τη θέση των ηρώων. Χαιρόμουνα και λυπόμουνα μαζί μ' αυτούς. Συμφωνούσα ή διαφωνούσα μαζί τους. Θέλω να πω πως ταξίδευα μαζί τους. Και τελικά, χωρίς να το καταλάβω, το μάθημα της Γεωγραφίας έπαψε για μένα να είναι μια ψυχρή αναφορά σε ονόματα, αριθμούς και προϊόντα. Εγινε, με τον καιρό, αφορμή μιας περίεργης «αναχώρησης». Η αφορμή μιας γοητευτικής «φυγής». Και όχι μόνον αυτό, αλλά έγινε και η αιτία να εγκατασταθεί μέσα στην εφηβική μου συνείδηση ένας οδυνηρός, σχεδόν, πόθος να ταξιδέψω. Να δω από κοντά τα όσα περιέγραφαν οι αγαπημένοι μου συγγραφείς. Και όχι μόνον να τα δω σαν ένας βαριεστημένος και πλήττων τουρίστας με τη φωτογραφική μηχανή στο ένα χέρι και τον «μπλε οδηγό» στο άλλο, αλλά να πάθω κιόλας όλα όσα έπαθε ο καημένος ο Γκιούλιβερ στα περίφημα ταξίδια του. Ελα όμως που η ζωή μας είναι έτσι φτιαγμένη ώστε ποτέ να μην πραγματοποιούνται τα όνειρά μας, όσο ταπεινά και ευτελή κι αν είναι αυτά.

Ετσι, όχι μόνο δεν τα κατάφερα να δω από κοντά τα λιμάνια της «Βάρδιας» του Καββαδία και τα νεκροταφεία του Ουράνη στο «Sol y Sombra», αλλά ήρθε η μέρα που όλα εκείνα τα αθώα και πληκτικά ονόματα του σχολικού βιβλίου της Γεωγραφίας πήραν τη θέση τους μέσα στις πικρές αράδες των πολεμικών ανακοινωθέντων. Και όλοι εκείνοι οι δυσνόητοι αριθμοί που μιλούσαν για τους κατοίκους των πόλεων, τα υψόμετρα των βουνών και τα βάθη των θαλασσών τώρα μιλούσαν για νεκρούς και ερείπια, για έξυπνες βόμβες και άγονα εικοσιτετράωρα εκεχειρίας. Σιδών, Τύρος, Κανά, Ιορδάνης, Χάιφα, Ιερουσαλήμ δεν ήτανε πια τα ονόματα πόλεων, ούτε και η Μεσοποταμία η κοιλάδα των μεγάλων πολιτισμών, όπου ο άνθρωπος επινόησε τη γραφή και έφτιαξε τα πρώτα λογιστικά βιβλία. Και το Τζάρμο του Κουρδιστάν δεν ήτανε πια το βουνό, όπου ο Braidwood αποκάλυψε τον τάφο ενός νεάντερταλ, σκεπασμένο με υπολείμματα λουλουδιών. Τώρα τα ονόματα και οι αριθμοί συγκροτούσαν μιαν άλλη γεωγραφία, τη «γεωγραφία του Πολέμου». Αυτήν τώρα μαθαίνουν τα παιδιά. Μαθαίνουν για αριθμούς νεκρών και όχι κατοίκων, για βομβαρδισμένα λιμάνια και όχι για εξαγωγές προϊόντων. Τώρα πια η Φάτα Μοργκάνα του Καββαδία δεν μπορεί να είναι η γλυκιά ερωμένη ενός εξωτικού λιμανιού. Είναι η μοίρα του Θανάτου που λέγεται Κοντολίζα Ράις!