Κυριακή 13 Αυγούστου 2006
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 7
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΙΚΙΛΗΣ ΥΛΗΣ - ΕΠΙΣΤΗΜΗ
Πώς λειτουργούν οι κινητήρες των αεριωθουμένων

Οι κινητήρες των ελικοφόρων και των αεριωθούμενων δημιουργούν ώθηση, σπρώχνοντας τον αέρα προς τα πίσω. Και στις δύο περιπτώσεις, λόγω της μορφής των φτερών, στην πάνω πλευρά τους δημιουργείται υποπίεση και στην κάτω υπερπίεση από τον αέρα που διασχίζουν, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται άντωση, που σηκώνει το αεροπλάνο
Οι κινητήρες των ελικοφόρων και των αεριωθούμενων δημιουργούν ώθηση, σπρώχνοντας τον αέρα προς τα πίσω. Και στις δύο περιπτώσεις, λόγω της μορφής των φτερών, στην πάνω πλευρά τους δημιουργείται υποπίεση και στην κάτω υπερπίεση από τον αέρα που διασχίζουν, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται άντωση, που σηκώνει το αεροπλάνο
Ποια είναι η τεχνολογία που κινεί τα σύγχρονα αεροπλάνα; Σχεδόν για όλα τα αεροπλάνα της πολιτικής αεροπορίας η απάντηση είναι η ίδια: Οι κινητήρες τουρμποφάν (υπερσυμπίεσης με φτερωτή), μηχανές που είναι αποτέλεσμα δεκαετιών εξέλιξης της τεχνολογίας των αεριωθουμένων. Αρχικά, εμφανίστηκαν οι κινητήρες υπερσυμπίεσης με στρόβιλο (τουρμποτζέτ), που τώρα θεωρούνται απαρχαιωμένοι, και μετά οι κινητήρες υπερσυμπίεσης με έλικα, που συναντώνται ακόμα σε μικρά αεροπλάνα. Το μεγάλο πλεονέκτημα των τουρμποφάν είναι ότι ο έλικας αντικαθίσταται με μια φτερωτή στο μπροστινό εσωτερικό τμήμα και μεγάλο μέρος του εισερχόμενου αέρα παρακάμπτει το εσωτερικό της μηχανής, προσφέροντας ώθηση μόνο λόγω της συμπίεσης που έχει υποστεί από τη φτερωτή.

Οι μηχανές των αεριωθουμένων εκμεταλλεύονται ευρέως γνωστές αρχές της φυσικής. Σύμφωνα με τον τρίτο νόμο της κίνησης του Νεύτωνα, για κάθε δράση υπάρχει ίση και αντίθετη αντίδραση. Ο αέρας που βγαίνει από τον κινητήρα με ταχύτητα μεγαλύτερη απ' αυτή που μπήκε (δηλαδή την ταχύτητα του αεροπλάνου) θα σπρώξει το αεροπλάνο προς τα μπρος. Η φτερωτή προσθέτει ενέργεια στο ρεύμα αέρα, αυξάνοντας την ταχύτητά του.

Στους πιο σύγχρονους κινητήρες τουρμποφάν υψηλής παράκαμψης, 6 με 8 κιλά αέρα ρέουν γύρω από τον πυρήνα του κινητήρα για κάθε κιλό αέρα που περνάει μέσα απ' αυτόν. Οσο πιο μεγάλη είναι η αναλογία παράκαμψης, τόσο πιο οικονομικός σε καύσιμα και πιο ήσυχος κατά τη λειτουργία του είναι ο κινητήρας. Η αύξηση της αναλογίας απαιτεί σταδιακές βελτιώσεις. Οι μηχανικοί πρέπει να βρουν το βέλτιστο συνδυασμό απόδοσης της μηχανής και μείωσης των καυσαερίων και του θορύβου.

Μια μείωση της κατανάλωσης καυσίμου κατά 5% μετά από επανασχεδίαση του κινητήρα, είναι μεγάλη υπόθεση για τα κέρδη των αεροπορικών εταιρειών. Συχνά, οι βελτιώσεις γίνονται με χρήση θερμοπλαστικών περιβλημάτων και αλουμινένιων εξαρτημάτων, ώστε να μειωθεί το βάρος της μηχανής, αλλά και κραμάτων νικελίου και σύνθετων κεραμικών υλικών που μπορούν να αντέξουν σε υψηλές θερμοκρασίες, στις οποίες η απόδοση του καυσίμου είναι μεγαλύτερη. Αν και στα σχεδιαστήρια των μηχανικών υπάρχουν πολλές ριζοσπαστικές ιδέες, οι κινητήρες τουρμποφάν με τη μια ή την άλλη μικρή βελτίωση αναμένεται να συνεχίσουν να κυριαρχούν για την επόμενη δεκαετία ή ακόμα και εικοσαετία.


Ο στροβιλοελικοφόρος κινητήρας έχει έλικα αντί για φτερωτή. Οι συμπιεστές ανεβάζουν την πίεση του εισερχόμενου αέρα και ο καυστήρας πυροδοτεί το μείγμα καυσίμου και αέρα, οδηγώντας τα καυσαέρια μέσα από τους στροβίλους που περιστρέφουν την έλικα. Είναι η έλικα που δημιουργεί την περισσότερη ώθηση, παρά τα εξερχόμενα καυσαέρια
Ο στροβιλοελικοφόρος κινητήρας έχει έλικα αντί για φτερωτή. Οι συμπιεστές ανεβάζουν την πίεση του εισερχόμενου αέρα και ο καυστήρας πυροδοτεί το μείγμα καυσίμου και αέρα, οδηγώντας τα καυσαέρια μέσα από τους στροβίλους που περιστρέφουν την έλικα. Είναι η έλικα που δημιουργεί την περισσότερη ώθηση, παρά τα εξερχόμενα καυσαέρια

Ο κινητήρας ράμτζετ έχει ελάχιστα κινούμενα μέρη. Ωθεί τα πολεμικά αεροπλάνα και τους πυραύλους με ταχύτητες μεταξύ 2 και 4 Μαχ (1 Μαχ = ταχύτητα του ήχου στον αέρα). Μια συμβατική μηχανή αεριωθουμένου ή ένας πύραυλος πρέπει να επιταχύνει το σκάφος πάνω από την ταχύτητα του ήχου, ώστε να μπορέσει να γίνει έναυση του ράμτζετ. Η εισαγωγή επιβραδύνει σε υποηχητικά επίπεδα τον αέρα, που στη συνέχεια αναμειγνύεται με καύσιμο και πυροδοτείται. Η ώθηση προσφέρεται από τα καυσαέρια
Ο κινητήρας ράμτζετ έχει ελάχιστα κινούμενα μέρη. Ωθεί τα πολεμικά αεροπλάνα και τους πυραύλους με ταχύτητες μεταξύ 2 και 4 Μαχ (1 Μαχ = ταχύτητα του ήχου στον αέρα). Μια συμβατική μηχανή αεριωθουμένου ή ένας πύραυλος πρέπει να επιταχύνει το σκάφος πάνω από την ταχύτητα του ήχου, ώστε να μπορέσει να γίνει έναυση του ράμτζετ. Η εισαγωγή επιβραδύνει σε υποηχητικά επίπεδα τον αέρα, που στη συνέχεια αναμειγνύεται με καύσιμο και πυροδοτείται. Η ώθηση προσφέρεται από τα καυσαέρια

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Scientific American»


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ