Χρονιά οπισθοδρόμησης στο Κυπριακό, χαρακτηρίζει το ΑΚΕΛ, το 1996, εκτιμώντας ότι η απόσταση που μας χωρίζει από την οριστική διχοτόμηση της Κύπρου έχει μικρύνει ακόμα περισσότερο. Παράλληλα, υπενθυμίζεται ότι η φετινή χρονιά σφραγίστηκε από τα αιματηρά γεγονότα της Δερύνειας.

Το ΑΚΕΛ επικρίνει τους δυτικούς συμμάχους της Τουρκίας, γιατί όχι μόνο δεν άσκησαν την επιρροή τους για ευθυγράμμιση της Αγκυρας με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ, αλλά συνέχισαν την πολιτική ανοχής προς την τουρκική κυβέρνηση και τον Ντενκτάς, γεγονός που συντηρεί και αναβαθμίζει την αδιαλλαξία τους.

Ειδικά για το ψήφισμα υπ. αρίθμ. 1092 του ΟΗΕ της 23ης του Δεκέμβρη το ΑΚΕΛ, επισημαίνει ότι επεκτάθηκε και επί της ουσίας του Κυπριακού με κύριο χαρακτηριστικό την εξίσωση της Κυπριακής Δημοκρατίας, με το κατοχικό καθεστώς στα θέματα των εξοπλισμών, του στρατιωτικού διαλόγου και των γεγονότων της Δερύνειας. Η απαράδεκτη αυτή εξίσωση, τονίζει στη σχετική διακήρυξή του το ΑΚΕΛ, "προιωνίζεται πιέσεις, οι οποίες θα στραφούν και προς τη δική μας πλευρά, ενόψει των αναμενόμενων μέσα στο 1997 πρωτοβουλιών για το Κυπριακό".

Η κυπριακή κυβέρνηση - εκτιμά το ΑΚΕΛ - δεν είναι άμοιρη ευθυνών για την ανησυχητική τάση των Ηνωμένων Εθνών, που παρατηρήθηκε όχι μόνο στο ψήφισμα υπ. αρίθμ. 8.1092, αλλά και για σειρά εγγράφων του ΟΗΕ των τελευταίων χρόνων, που καταλογίζουν ευθύνες και στην ελληνοκυπριακή πλευρά. Η "απρογραμμάτιστη και αντιφατική πολιτική της κυβέρνησης", υπογραμμίζει "ιδιαίτερα στα προγράμματα άμυνας και αποστρατικοποίησης επιτρέπει την επάνοδο στην πολιτική ζωή των ίσων αποστάσεων και ίσων ευθυνών".

Τα μηνύματα για την Ευρωπαϊκή Ενωση δεν είναι θετικά, επισημαίνει στις εκτιμήσεις του το ΑΚΕΛ. "Οι ιθύνοντες κύκλοι της Ενωσης", αναφέρει "όλο και περισσότερο συνδέουν την ένταξη της Κύπρου με προηγούμενη λύση του Κυπριακού. Οσο πλησιάζει ο χρόνος για έναρξη των ενταξιακών συνομιλιών και το Κυπριακό παραμένει άλυτο, τόσο μεγαλώνει ο κίνδυνος οι διαπραγματεύσεις να χρησιμοποιηθούν ως μέσω εκβιασμού σε βάρος της Κύπρου".

Σχετικά με την αμερικανική πρωτοβουλία, που αναμένεται να εκδηλωθεί, το ΑΚΕΛ σημειώνει ότι προσεγγίζει με μεγάλη επιφυλακτικότητα αισιόδοξες τοποθετήσεις, υποδεικνύοντας ότι "επιβάλλεται η ενεργός παρέμβαση της δικής μας πλευράς έτσι που οι όποιες πρωτοβουλίες να εκδηλωθούν μέσα στα ορθά πλαίσια και να στραφούν προς την ορθή κατεύθυνση". Παράλληλα το ΑΚΕΛ χαιρετίζει το έντονο ενδιαφέρον της Ρωσίας για το Κυπριακό, καλώντας την κυβέρνησης της Κύπρου να το αξιοποιήσει στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό.

Οσον αφορά τα φαινόμενα του εθνικισμού και του σοβινισμού, που έχουν ενταθεί κυρίως μετά τα γεγονότα στη Δερύνεια, το ΑΚΕΛ καταδικάζει τέτοιου είδους εκδηλώσεις και προειδοποιεί ότι "η εθνική έξαρση τους μόνους που εξυπηρετεί είναι όσους απεργάζονται την οριστική διχοτόμηση". Τέλος, το ΑΚΕΛ εκτιμώντας τη μέχρι τώρα δράση του, στη διακήρυξή του τονίζει πως οι μεγάλες επιτυχίες που σημείωσε στις βουλευτικές και δημοτικές εκλογές επαναβεβαίωσαν το κόμμα της εργατικής τάξης σαν μεγάλη εθνική πολιτική δύναμη.