Το φαινόμενο συγχωνεύσεων έχει πάρει τη μορφή χιονοστιβάδας, ιδιαίτερα την προηγούμενη χρονιά, τόσο στο διεθνή όσο και στον ευρωπαϊκό χώρο και αγκαλιάζει όλους τους κλάδους της παραγωγής και της οικονομίας. Οι είκοσι μεγαλύτερες εξαγορές/ συγχωνεύσεις του 1996, στους διάφορους κλάδους σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε το περιοδικό "FORTUNE" και το κλαδικό ινστιτούτο πετρελαιοειδών της ΓΣΕΕ έχουν ως εξής:

• Στις τηλεπικοινωνίες: Η BRITISH TELECOMMYNICASION εξαγοράζει τη MCI COMMYNICATION με 25,4 δισ. δολάρια, η BELL ATLANTIC εξαγοράζει τη NYNEX με 23,7 δισ. δολάρια, η SBS COMMYNICATION εξαγοράζει την PACIFIC TELESIS GROUP με 16,7 δολάρια, η WORLDCOM εξαγοράζει τη MFC COMMOUNICATION με 13,5 δισ. δολάρια, η US WEST MEDIA GROUP εξαγοράζει την CONTINENTAL CABLEVISION (καλωδιακή τηλεόραση) με 4,9 δισ. δολάρια, η CISCO SYSTEMS (κομπιούτερ) εξαγοράζει την STRATAGON με 2,1 δισ. δολάρια.
• Στην αεροναυπηγική: Η BOEING εξαγοράζει τη MCDONELL DOUGLAS με 14,7 δισ. δολάρια, η LOCKHEED MARTIN εξαγοράζει τη LORAL (σύστημα ραντάρ) με 6,8 δισ. δολάρια.
• Στις τράπεζες: Η NATIONS BANK εξαγοράζει τη BOATMENS BANKSHARES με 9,8 δισ. δολάρια.
• Στους σιδηροδρόμους: η CSX εξαγοράζει την CONRAIL με 9,5 δισ. δολάρια.
• Στην ενέργεια: Η DUKE POWER (ηλεκτρισμός) εξαγοράζει την PANENERGY (πετρέλαιο και φυσικό αέριο) με 7,5 δισ. δολάρια.
• Στον αμυντικό εξοπλισμό: Η NORTHROP GRYMMAN εξαγοράζει την WESTINGHOUSE ELECTRIC με 3 δισ. δολάρια, η HUGHSS ELECTRONICS εξαγοράζει την PANAMSAT (δορυφορική επικοινωνία) με 3 δισ. δολάρια.
• Στις ασφάλειες: η AETNA LIF και GASUALITY εξαγοράζει την US HEALTHCARE με 8,3 δισ. δολάρια, η MUNICH RE εξαγοράζει την AMERICAN RE με 3,3 δισ. δολάρια.
• Στους άλλους κλάδους, η GILLETTE (ξυριστικά είδη) εξαγοράζει την DURACELL INTERNATIONAL (αλκαλικές μπαταρίες) με 8,5 δισ. δολάρια, η FRESENIUW AG (ιατρικός εξοπλισμός) εξαγοράζει την NATIONAL MEDICAL CARE (ιατρικά) με 4,6 δισ. δολάρια, η WESTINGHOUSE ELECTRIC εξαγοράζει την INFINITY BROADCASTING (ραδιοφωνικοί σταθμοί) με 4,1 δισ. δολάρια η STAPLES (είδη γραφείου) εξαγοράζει την OFFICE DEPOT (είδη γραφείου) με 3,8 δισ. δολάρια, η THOMSON (εκδόσεις) εξαγοράζει την WEST PUBLISHING (εκδόσεις) με 3,4 δισ. δολάρια.
• Στον τομέα των πολυαιθυλών υπήρξε ένας σημαντικός αριθμός συγχωνεύσεων με κορυφαία τη συγχώνευση της BASF και της SHELL στην παραγωγή πολυαιθυλενίου στο τέλος του 1996, καθώς και την ανακοίνωση της απόκτησης των εργοστασίων πολυαιθυλενίου της MONTELL στην Ευρώπη. Η νέα εταιρία κολοσσός θα έχει συνολική δυναμικότητα παραγωγής 1,4 εκατομμύρια τόνους/ χρόνο. Η συγχώνευση αυτή ανεβάζει τη νέα εταιρία στην τρίτη θέση στην Ευρωπαϊκή αγορά με μερίδιο 14% μετά τους άλλους δύο κολοσσούς στην παραγωγή πολυαιθυλενίου, που δημιουργήθηκαν από συγχωνεύσεις, BOREALIS (NESTE/STATOIL) KAI POLIMERI (YNION CARBIDE/ ENICHEM). Αυτή η τάση συμπληρώνεται με τη συγχώνευση της BASF με την HOECHST στην παραγωγή πολυπροπυλενίου δημιουργώντας μία νέα εταιρία που κατέχει τη δεύτερη θέση (μετά την MONTELL) ελέγχοντας 20% της Ευρωπαϊκής αγοράς πολυπροπυλενίου με δυναμικότητα παραγωγής 1,4 εκατομμύρια τόνους/ χρόνο στα εργοστάσιά της σεΓερμανία, Ολλανδία, Ισπανία, Αγγλία και Γαλλία. Ταυτόχρονα η HOEHST βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με την BP CHEMICALS για συγχώνευση των δραστηριοτήτων τους στο πολυαιθυλένιο και υπάρχουν ενδείξεις ότι θα συμφωνήσουν μέσα στο 1997.
• Στον κλάδο των πολυεστερικών ρητινών καταγράφηκε η συγχώνευση της DSM - BASF με τη δημιουργία της μεγαλύτερης εταιρίας στον ευρωπαϊκό χώρο, που έλεγχε το 20% της αγοράς.
• Στον κλάδο των βαφών η BASF την ZENECA και απέκτησε την τρίτη θέση διεθνώς μετά την DYTSTAR και την CIBA, πουλώντας στη συνέχεια τα εργοστάσια παραγωγής μελάνης στη γιαπωνέζικη SUN CHEMICAL και τα βιοαποικοδομήσιμα πολυμερή στην MONSANTO. Η SOLVAY εξαγόρασε τις δραστηριότητες της HOECHST στα φθοροχημικά προϊόντα, ενώ η ATOCHEM τις δραστηριότητες της αμερικανικής εταιρίας FINDLEY στις κόλλες.
• Στον κλάδο των λιπασμάτων: η ιταλική ENICHEM πούλησε τα εργοστάσια λιπασμάτων της στην NORSK HYDRO, ενώ η αναδιάρθρωση των δραστηριοτήτων της σε προϊόντα μη αποδοτικής δραστηριότητας για την ίδια είχε ως αποτέλεσμα το κλείσιμο 12 εργοστασίων της και 4.000 απολύσεις εργαζομένων. Συνολικά στην Ευρώπη η αναδιάρθρωση του κλάδου, οι εξαγορές και συγχωνεύσεις είχαν ως αποτέλεσμα τα τελευταία 10 χρόνια να μειωθούν οι εταιρίες από 35 σε 8, ενώ η απασχόληση μειώθηκε κατά 60.000 εργαζόμενους. Τα νούμερα πρόκειται να αυξηθούν καθώς η DYPONT έχει σχεδιάσει μέσα στην επόμενη 5ετία να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα αναδιάρθρωσης της παραγωγής νάυλον στα 28 εργοστάσιά της στην Αμερική και στην Ευρώπη ύψους 750 εκατ. δολαρίων μειώνοντας το προσωπικό κατά 3.000 άτομα.

Η BOREALIS ανακοίνωσε στις αρχές του 1997 τη συγχώνευση με την καναδέζικη NOVA CHEMICALS στον κλάδο καλωδίων πολυαιθυλενίου, για την αγορά της Β. Αμερικής, ελέγχοντας σοβαρό μερίδιό της.

• Η PHLIPS PETROLEUM και η BECTEL δημιούργησαν συμμαχία για να επεκτείνουν τη δράση τους στη διεθνή αγορά του υγροποιημένου φυσικού αρείου.

Εκεί όμως που πραγματοποιήθηκαν οι πλέον αρπαχτικές συγχωνεύσεις ήταν στον κλάδο του φαρμάκου, με σημαντικότερη τη συγχώνευση των ελβετικών εταιριών SANDOZ και CIBA που δημιούργησαν την NOVATRIS, ενώ είχε προηγηθεί η συνένωση των εταιριών GLAXO - WELLCOME καθώς και την UPGOHN - PHARMACIA το 1995, και μέσα στο 1997 αναμένονται άλλες ανάλογες εξελίξεις στον κλάδο.

Επιπρόσθετα παραδείγματα γεωγραφικής επέκτασης ή καθετοποίησης της παραγωγικής διαδικασίας είναι η συγχώνευση της ολλανδικής AKZO με τη σουηδική NOMEL, η συμμαχία της νορβηγικής STATAL με τη φινλανδική NESTLLE, καθώς και η εγκατάσταση πολλών δυτικοευρωπαϊκών εταιριών κύρια σε Πολωνία, Ουγγαρία, Τσεχία και Ρωσία με την εξαγορά εγχώριων επιχειρήσεων στους κλάδους δραστηριότητάς τους.

• Στον τομέα του πετρελαίου και ενώ είχε προηγηθεί η συνένωση των ARAMKO - MOTOR OIL το 1995, μέσα στο 1996 είχαμε τη συνένωση της EXXON και της SHELL σε όλο το φάσμα των πρόσθετων χημικών του πετρελαίου. Αλλά η συνεργασία που τάραξε τα "νερά" το 1996 στον ευρωπαϊκό χώρο ήταν η συνένωση των BP και MOBIL στη διύλιση και εμπορία των καυσίμων, καθώς και στα λιπαντικά, συνολικά σε 43 χώρες της Δυτικής και Ανατολικής Ευρώπης, τις Ρωσία, Τουρκία και Κύπρο δημιουργώντας μία νέα εταιρία - κολοσσό στην Ευρώπη, με ιδιαίτερες επιπτώσεις στην ελληνική αγορά, όπου συγκεντρώνει πολύ υψηλά μερίδια δημιουργώντας δεσπόζουσα θέση. Η δύο εταιρίες ταυτόχρονα με την ανακοίνωσή τους για συνένωση, γνωστοποίησαν απολύσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο 2.000 έως 3.000 εργαζομένων, απολύσεις που είναι μόνο η αρχή στο "κύμα" που αναμένεται να ακολουθήσει.

Ειδικότερα στον Ελληνικό χώρο, χαρακτηριστικά παραδείγματα εξαγορών - συγχωνεύσεων είναι η απόκτηση από την ΠΕΤΖΕΤΑΚΙ των ΠΛΑΣΤΙΚΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ και ΚΑΒΑΛΑΣ, η εξαγορά της MISCO από την ιταλική BARRILA, η είσοδος των μεγάλων ευρωπαϊκών αλυσίδων CONNTINET, NTELEZ, PRAKTIKER - που δημιούργησαν οικονομικούς "γάμους" με αντίστοιχα ελληνικά συγκροτήματα στον τομέα του εμπορίου, οι επικείμενες συγχωνεύσεις στον τομέα των τραπεζικών - πιστωτικών εργασιών, των ασφαλειών και παροχής υπηρεσιών. Επίσης στον τομέα πετρελαιοειδών φημολογείται η εξαγορά της ΕΛΙΝΟΙΛ από την ARAMKO - MOTOR OIL, η εξαγορά της Γ. ΜΑΜΙΔΑΚΗΣ από την ΠΕΤΡΟΛΑ, ενώ διαφαίνεται η τάση συσπείρωσης των μικρών εταιριών εμπορίας πετρελαιοειδών γύρω από τα διυλιστήρια, προκειμένου να αντέξουν στον ανταγωνισμό που διαμορφώνει η νέα κατάσταση στην αγορά.

Χρ. Λ.