Με επιβολή των προβλεπόμενων από τη νομοθεσία για την προστασία του καταναλωτή κυρώσεων απειλείται εταιρία πωλήσεων από απόσταση, σε βάρος της οποίας εκκρεμεί εδώ και μήνες η επιβολή χρηματικού προστίμου είκοσι εκατομμυρίων δραχμών. Συγκεκριμένα, πρόκειται για την εταιρία "Postmarket",για την οποία η αρμόδια διεύθυνση του υπουργείου Ανάπτυξης (τομέας εμπορίου), έχοντας διαπιστώσει δύο παραβάσεις του νόμου περί προστασίας του καταναλωτή στις διαφημίσεις των προϊόντων της, είχε προτείνει στον πρώην υπουργό Εμπορίου Ν. Ακριτίδη την επιβολή χρηματικού προστίμου συνολικού ύψους είκοσι εκατομμυρίων δραχμών.

Ειδικότερα, οι παραβάσεις που διαπιστώθηκαν στις διαφημίσεις της εταιρίας συνίστανται σε παραπλανητική διαφήμιση και σε παράλειψη των στοιχείων που προβλέπει ο νόμος ότι θα πρέπει να περιλαμβάνονται στις διαφημίσεις για τις πωλήσεις από απόσταση. Η αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου έχει εισηγηθεί στον υπουργό την επιβολή προστίμου ύψους δέκα εκατομ. δρχ. για κάθε μία από τις δύο παραβάσεις, χωρίς ωστόσο μέχρι την αποχώρησή του από το υπουργείο να έχει υπογράψει τη σχετική υπουργική απόφαση, με αποτέλεσμα μέχρι σήμερα η εταιρία να συνεχίζει ανενόχλητη τη δράση της σε βάρος των καταναλωτών. Ετσι, ο φάκελος με την υπόθεση της "Postmarket" επανέρχεται αυτή τη φορά στα χέρια της σημερινής υπουργού Β. Παπανδρέου, προκειμένου να επιληφθεί του θέματος.

Παράλληλα, την επόμενη βδομάδα λήγει η προθεσμία που έχει δοθεί σε μια δεύτερη εταιρία πωλήσεων από απόσταση, προκειμένου να συμμορφωθεί με τη νομοθεσία. Πρόκειται για την DMA, σε διαφημίσεις της οποίας, που αφορούν κάποια από τα προϊόντα που διακινεί, δε δηλώνεται ακριβής διεύθυνση, όπως προβλέπεται από το νόμο. Για την ίδια εταιρία υπάρχουν καταγγελίες ότι καθυστερεί να επιστρέψει στους καταναλωτές τα χρήματά τους, στις περιπτώσεις υπαναχώρησης του τελευταίου από τη σύμβαση. Ωστόσο, αυτό το τελευταίο προς το παρόν δε συνιστά σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία παρατυπία που επισύρει κυρώσεις, αλλά θα ενταχθεί σύντομα στη νομοθεσία με βάση σχετική κοινοτική οδηγία, που θα προβλέπει την επιβολή κυρώσεων σε περίπτωση που τέτοιου είδους εταιρίες καθυστερούν την επιστροφή χρημάτων στους καταναλωτές πάνω από τριάντα ημέρες.

Επίσης, η αρμόδια διεύθυνση του υπουργείου Ανάπτυξης πραγματοποιεί το τελευταίο διάστημα ελέγχους στις διαφημίσεις αυτοκινήτων με παράλληλη αναφορά αριθμητικών στοιχείων για πώληση με πίστωση, για το κατά πόσο τηρούν τις διατάξεις της σχετικής υπουργικής απόφασης. Σύμφωνα με αυτή, οι διαφημιζόμενοι θα πρέπει να ενημερώνουν τους καταναλωτές, δέκτες των συγκεκριμένων διαφημίσεων, για τα εξής:

• Την τιμή τοις μετρητοίς και την καταβλητέα επί πιστώσει τιμή.
• Το ποσόν της τυχόν προκαταβολής.
• Το επιτόκιο.
• Το Ετήσιο Πραγματικό Επιτόκιο, το οποίο - εάν δεν υπάρχει άλλος τρόπος - θα πρέπει να δίνεται με ένα αντιπροσωπευτικό παράδειγμα.

Για κάθε τέτοια παράβαση προβλέπεται η επιβολή προστίμου μέχρι 20 εκατομ. δρχ.

Ο έλεγχος πραγματοποιείται τόσο στις 15 περίπου εταιρίες στις οποίες είχαν γίνει από τον περασμένο Νοέμβρη σχετικές συστάσεις, όσο και στις νέες. Από τις τελευταίες προκύπτει ότι τέσσερις εταιρίες δεν τηρούν πλήρως τις σχετικές διατάξεις. Σ' αυτές θα γίνουν αρχικά συστάσεις από τη διεύθυνση και θα τους δοθεί προθεσμία, προκειμένου να συμπληρώσουν ή να τροποποιήσουν τις διαφημίσεις τους.

Επειδή προστατευμένος καταναλωτής σημαίνει πάνω απ' όλα ενημερωμένος καταναλωτής και σύμφωνα με την υπουργό Β. Παπανδρέου, πρέπει να "αυτοπροστατευόμαστε", ας ρίξουμε μια ματιά στο τι προβλέπει η σχετική νομοθεσία. Σύμφωνα λοιπόν με το νόμο, σύμβαση από απόσταση είναι άκυρη υπέρ του καταναλωτή,αν κατά την πρόταση σύναψης σύμβασης ο καταναλωτής δεν ενημερώθηκε με σαφήνεια για:

• Την ταυτότητα του προμηθευτή.
• Τα ουσιώδη χαρακτηριστικά του αγαθού ή της υπηρεσίας.
• Την τιμή, την ποσότητα και τις δαπάνες μεταφοράς, καθώς και το φόρο προστιθέμενης αξίας, εφόσον αυτός δεν περιλαμβάνεται στην τιμή.
• Τον τρόπο πληρωμής, παράδοσης και εκτέλεσης.
• Το δικαίωμα υπαναχώρησης.

Επίσης, ο νόμος προβλέπει ότι απαγορεύεται η είσπραξη όλου ή μέρους του τιμήματος, ακόμη και με μορφή εγγύησης έκδοσης ή αποδοχής αξιογράφων ή άλλη μορφή πριν από την παράδοση του προϊόντος ή την παροχή της υπηρεσίας. Οταν δεν αναγράφεται προθεσμία εκτέλεσης στην πρόταση για σύναψη σύμβασης, η παροχή οφείλεται το αργότερο μέσα σε τριάντα ημέρες από τη λήψη της παραγγελίας από τον προμηθευτή.

Η σύμβαση από απόσταση είναι άκυρη, εάν ο καταναλωτής δε λαμβάνει γραπτά και στη γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε στην πρόταση σύναψης σύμβασης εκτός από τις παραπάνω πληροφορίες και τα εξής:

• Την επωνυμία και διεύθυνση του πιο προσιτού για τον καταναλωτή καταστήματος του προμηθευτή.
• Τον τρόπο καταβολής του τιμήματος, περιλαμβανομένων και των όρων πίστωσης ή πληρωμής με δόσεις, καθώς και τους όρους εξασφάλισης.
• Το δικαίωμα υπαναχώρησης και σε χωριστό έντυπο υπόδειγμα δήλωσης υπαναχώρησης του καταναλωτή από τη σύμβαση.

Ας σημειωθεί ότι σε κάθε σύμβαση από απόσταση ο καταναλωτής έχει το δικαίωμα να "αλλάξει γνώμη" χωρίς να είναι υποχρεωμένος να το αιτιολογήσει, μέσα σε δέκα εργάσιμες μέρες από την ημερομηνία παραλαβής του αγαθού, επιστρέφοντάς το και χωρίς καμία επιβάρυνσή του με άλλη δαπάνη εκτός από τα έξοδα επιστροφής.

Ο ίδιος νόμος προβλέπει ότι απαγορεύεται κάθε διαφήμιση και θεωρείται παραπλανητική, όταν το περιεχόμενο ή η μορφή της προκαλεί ή ενδέχεται να προκαλέσει πλάνη στα πρόσωπα στα οποία απευθύνεται και εξαιτίας της πλάνης αυτής μπορεί να επηρεάσει την οικονομική τους συμπεριφορά.

Μελίνα ΖΙΑΓΚΟΥ