Σε ειδικό διήμερο που διοργάνωσε το ΤΕΕ με θέμα το Φυσικό Αέριο (ΦΑ) στην αστική κατανάλωση, ο επιστημονικός κόσμος της χώρας έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου "για την ανάγκη μιας έγκαιρης σύμπηξης και ολοκληρωμένης στρατηγικής προώθησης του αερίου, έτσι ώστε να μην κινδυνεύει το ΦΑ να αποτελέσει ένα ακόμη προβληματικό έργο στη χώρα μας". Οι καθυστερήσεις, οι επιζήμιες συμβάσεις που υπέγραψαν οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, η κακή κατανομή των καταναλώσεων κατά τομείς, καθώς και η παρέμβαση ισχυρών οικονομικών κύκλων, ασκώντας πιέσεις παραμονής διαφόρων επενδύσεων κάτω από τις δικές τους βλέψεις και μάλιστα με τις απαραίτητες θεσμικές προβλέψεις, αποτελούν τους σημαντικότερους αρνητικούς παράγοντες στην 8χρονη πορεία του έργου, που απειλούν τη βιωσιμότητά του και επισημάνθηκαν στη διήμερο του ΤΤΕ απ' το σύνολο σχεδόν των ομιλητών.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα πίεσης οικονομικών συμφερόντων, είναι αυτό της απόφασης - σύμφωνα με δημοσίευμα στον Τύπο που δε διαψεύστηκε - της υπουργού Ανάπτυξης για επέκταση του αγωγού ΦΑ στην Αλβανία και λειτουργία του σταθμού της ΔΕΗ στην Κοζάνη με ΦΑ. Οπως τόνισε στην ομιλία του ο Ι. Τσαρούχας, μέλος του ΔΣ του συλλόγου Μηχανικών - Ηλεκτρολόγων της ΔΕΗ, και δε διαψεύστηκε από κανέναν παράγοντα της ηγεσίας της ΔΕΠΑ που παρευρισκόταν στην ημερίδα, καθώς και του υπουργείου Ανάπτυξης, "η επέκταση αυτή συγκεντρώνει το έντονο επιχειρηματικό ενδιαφέρον της εταιρίας "Προμηθέας GAS AE", που έχει εκπονήσει προμελέτη για την ένταξη του έργου στο πρόγραμμα INTEREG. H βιωσιμότητα αυτής της επένδυσης σύμφωνα με την προμελέτη βασίζεται στην ύπαρξη καταναλωτή ΦΑ στο μέσο της διαδρομής, της τάξης των 800 - 900 ΝΜ3 ΦΑ". Είναι φανερό ότι η υπουργός Ανάπτυξης με την απόφαση αυτή έλυσε το πρόβλημα της βιωσιμότητας της επένδυσης της "Προμηθέας GAS", εις βάρος πρώτα απ' όλα της ΔΕΗ, την οποία υποχρεώνει να μετατρέψει τη λειτουργία των σταθμών της με καύση ΦΑ, παρά την αντιοικονομικότητα της επένδυσης σύμφωνα με μελέτες της ίδια της επιχείρησης. Εκτός της ΔΕΗ, επιβαρύνεται και η ίδια η επένδυση του έργου του ΦΑ, αφού με την απόφαση αυτή αυξάνουν τα ποσοστά ΦΑ που θα διοχετεύονται στην ηλεκτροπαραγωγή που είναι η πιο ασύμφορη οικονομικά χρήση του νέου καυσίμου. Τέλος, επιβαρύνει και την εθνική οικονομία, αφού η αυξημένη χρήση ΦΑ στην ηλεκτροπαραγωγή για την οποία προορίζεται το 37% της συνολικής εισαγόμενης ποσότητας, εκτιμάται ότι θα στοιχίζει 20 - 30 δισ. δολ. ετησίως εξαγωγή συναλλάγματος, ενώ ταυτόχρονα θα μείνουν αναξιοποίητα τεράστια αποθέματα λιγνίτη που αποτελεί εγχώρια πρώτη ύλη για παραγωγή ηλεκτρενέργειας.

Το πρόσχημα της κυβέρνησης για την απόφαση υλοποίησης του αιτήματος όπως προκύπτει της "Προμηθέας GAS", σύμφωνα με όσα δημοσιεύθηκαν είναι, η κατασκευή μονάδας συνδυασμένου κύκλου ΦΑ στην περιοχή της Κοζάνης, η οποία θα παράγει ηλεκτρική ενέργεια που θα εξάγεται στην Ιταλία μέσω της υποβρύχιας διασύνδεσης Ελλάδας - Ιταλίας. Την κατασκευή μάλιστα της μονάδας πρόκειται να αναλάβουν από κοινού η ΔΕΗ, η "Προμηθέας GAS" και η εταιρία αμερικάνικων συμφερόντων "Teneco". Πρόκειται σαφώς προσπάθεια βαπτίσματος ενός έργου εξυπηρέτησης των συμφερόντων της "Προμηθέας GAS" σε έργο εθνικής σημασίας, αφού σύμφωνα με τις μελέτες της ΔΕΗ:

• Δεν υπάρχει καμιά δεδηλωμένη πρόθεση της Ιταλικής πλευράς για αγορά ηλεκτρικής ενέργειας από την Ελλάδα.
• Οι διασυνδέσεις του Συστήματος Μεταφοράς δεν παρέχουν αυτήν τη δυνατότητα τουλάχιστον μέχρι το 1998.
• Η μονάδα στην Κοζάνη με ΦΑ εάν τελικά γίνει, θα είναι της τάξεως τουλάχιστον των 250 μεγαβάτ και η λειτουργία της αν δεν εξασφαλιστεί εξωτερική αγορά θα οδηγήσει:

α) Στη μείωση της λιγνιτικής παραγωγής του βορείου συστήματος με ό,τι αυτό συνεπάγεται στα επενδυμένα κεφάλαια και την τοπική ανεργία.

β) Στην υπερβολική κατανάλωση ποσοτήτων ΦΑ για ηλεκτροπαραγωγή, που είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει σε νέες τιμές ΦΑ που πρόκειται να διοχετευτεί στην αστική κατανάλωση, αφού αυτός ο τομέας παρουσιάζει μεγαλύτερο χρόνο διείσδυσης.

γ) Στην εξάρτηση σε απαγορευτικό βαθμό του ηλεκτρενεργειακού μας συστήματος από το ΦΑ, αφού το έτος 2000 το 18,3% της παραγόμενης ενέργειας του συστήματος θα εξαρτάται από το ΦΑ, χωρίς σε αυτή να συμπεριλαμβάνεται η ποσότητα που θα καταναλωθεί στην περιοχή της Κοζάνης.

Στα παραπάνω εάν προσθέσει κανείς και το δεδομένο - σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες - επιχειρηματικό σχέδιο της Προμηθέας Γκας, για επένδυση σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Αλβανία με καύση ΦΑ, αλλά και το αποκλειστικό δικαίωμα που παρείχαν στην εταιρεία αυτή οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ για εξαγωγή ΦΑ στην αγορά της Ευρώπης, είναι φανερό ότι το πρόσχημα της κυβέρνησης πείθει κανέναν. Αξίζει δε να αναφέρουμε ότι πληροφορίες αναφέρουν ότι στα σχέδια της "Προμηθέας GAS" είναι η εξαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας απ' την Αλβανία στην Ελλάδα!! Εάν αυτό αληθεύει, τότε η απόφαση της υπουργού Aνάπτυξης για επέκταση του αγωγού στην Αλβανία και λειτουργία του σταθμού της ΔΕΗ στην Κοζάνη με ΦΑ, σημαίνει ότι η ΔΕΗ και το ελληνικό δημόσιο θα αναλάβει το κόστος μιας επένδυσης η οποία θα εξυπηρετήσει τα επιχειρηματικά σχέδια της "Προμηθέας GAS", που στη συνέχεια θα τα στρέψει και ενάντια στη ΔΕΗ, αφού με την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας που προωθεί η ΕΕ θα μπορεί να πουλάει στη ΔΕΗ ηλεκτρική ενέργεια η οποία θα είναι πιο φτηνή λόγω του χαμηλού κόστους παραγωγής.

Χρύσα ΛΙΑΓΚΟΥ