Οι προεδρικές εκλογές της 16 Ιουνίου στη Ρωσία ήταν ένα σημαντικό γεγονός που απασχόλησε τόσο τον εσωτερικό χώρο, όσο και τη διεθνή σκηνή. Τα αποτελέσματα υπήρξαν αρκετά θετικά, αφού, παρ' όλες τις δυσκολίες και τις επιθέσεις, το Μέτωπο των Λαϊκο - Πατριωτικών Δυνάμεων, κατάφερε να λάβει το 32,04% των ψήφων. Ετσι στο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, που διεξάγονται στη Ρωσία, ο υποψήφιος του λαϊκοπατριωτικού μετώπου, Γκενάντι Ζιουγκάνοφ θα βρεθεί αντιμέτωπος με τον Μπορίς Γιέλτσιν.

Σαν παρατηρητής στις προεδρικές εκλογές της Ρωσίας ήταν και ο βουλευτής του ΚΚΕ Δήμος Κουμπούρης, με τον οποίο είχαμε την ευκαιρία να μιλήσουμε.

-Κατ' αρχήν, πριν μιλήσουμε για τις εκλογές, θα ήθελα να μας αναφέρετε λίγα πράγματα σχετικά με την κοινωνικο - οικονομική ζωή του ρωσικού λαού- Η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη για το ρωσικό λαό και τους εργαζόμενους, αφού σήμερα ουσιαστικά αφαιρούνται κατακτήσεις της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, κατακτήσεις που είχαν οι εργαζόμενοι και ο λαός, οι οποίες με το καινούριο καθεστώς σήμερα παίρνονται πίσω. Θα 'θελα να πω ότι σήμερα το εισόδημα των Ρώσων εργαζομένων κυμαίνεται γύρω στα 100 δολάρια. Ορισμένα ενδεικτικά παραδείγματα, για να κατανοήσει ο αναγνώστης σε ποια κατάσταση βρίσκεται ο ρωσικός λαός μπορούμε να αναφέρουν τα εξής: Τα μισά χρήματα από το μισθό του εργαζομένου ξοδεύονται για την αγορά του ψωμιού του μήνα, ενώ ένα ζευγάρι παπούτσια στοιχίζει περίπου 60 δολάρια. Η παραπάνω οικονομική κατάσταση, σε συνδυασμό με το ότι αφαιρούνται γενικά οι κατακτήσεις του σοσιαλιστικού συστήματος, τόσο στην εκπαίδευση, στη νοσοκομειακή περίθαλψη, όσο και στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, σημαίνει μια παραπέρα χειροτέρευση της ζωής.

Από κει και πέρα υπάρχουν προβλήματα που έχουν σχέση με την εξαθλίωση ορισμένων κοινωνικών τμημάτων. Οσοι άνθρωποι είχαν συγκεντρώσει κάποια οικονομικά αποθέματα και τα εξάντλησαν, σήμερα βγαίνουν στους δρόμους για ζητιανιά. Παράλληλα, γνωστά κονσέρτα, που σπάνια τα ακούει κανείς, από τις μεγαλύτερες ορχήστρες, παίζουν στο μετρό για να συγκεντρώσουν ορισμένα ρούβλια για το ψωμί της ημέρας. Εκείνο που έβλεπες παλιά έξω από τα θέατρα, έξω από τις αίθουσες κινηματογράφου, να συγκεντρώνεται δηλαδή κόσμος και να προσπαθεί να βρει εισιτήρια δεν το βλέπεις πια. Ενώ την ίδια στιγμή η μαφία έχει μεγάλες δυνάμεις, δηλαδή ουσιαστικά ελέγχει την αγορά, η οποία ουσιαστικά ελέγχει το εμπόριο και όλες τις υπηρεσίες που διακινούνται και παίρνει μια μερίδα από αυτήν την αγορά.

Θα ήθελα επίσης να πω ότι σε ορισμένα μαγαζιά, παρ' όλο που τώρα δεν υπάρχουν ουρές, δεν ψωνίζει κανείς. Πριν, μπορεί να περίμενε κανείς να αγοράσει, αλλά αγόραζε και αγόραζε καθαρό προϊόν και το αγόραζε φθηνά και μπορούσε να ικανοποιήσει τις ανάγκες του. Σήμερα δεν ψωνίζει κανείς σ' αυτά τα μαγαζιά. Εκείνα τα τεράστια μαγαζιά που γνωρίζαμε, το "ΓΚΟΥΜ" κλπ. έχουν επινοικιαστεί στους Δυτικούς και δεν ψωνίζει κανείς παρά ορισμένοι νεορώσοι, ορισμένοι τουρίστες. Παράλληλα, θα ήθελα να επισημάνω ότι προσπαθούν να φτιάξουν ορισμένα έργα βιτρίνας στο κέντρο της Μόσχας. Ο δήμαρχος της Μόσχας, Γιούρι Λουσκόφ, που προεκλογικά ήταν φωτογραφημένος μαζί με τον Γιέλτσιν να χαιρετίζονται διά χειραψίας, ουσιαστικά σήμερα ξεπουλά τα όμορφα παραδοσιακά κτίρια στο κέντρο της Μόσχας στους ξένους στο όνομα να γίνουν ορισμένα έργα βιτρίνας.

- Πώς διεξήχθησαν οι προεκλογικές εκστρατείες των υποψηφίωνκαι τι ρόλο έπαιξαν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης στην προώθηση της υποψηφιότητας του Γιέλτσιν;

- Η προεκλογική εκστρατεία των κομμάτων έγινε κυρίως μέσα από τα ΜΜΕ, από ορισμένες επισκέψεις σε διάφορους κοινωνικούς και εργασιακούς χώρους, και πραγματοποιήθηκε επίσης μέσα από ανοιχτές συγκεντρώσεις των υποψηφίων. Η τηλεόραση και τα ΜΜΕ πρόβαλαν μόνο τον Γιέλτσιν. Ο Γιέλτσιν στηρίχτηκε ουσιαστικά από τα ΜΜΕ, από τους οικονομικούς κύκλους, τους νεορώσους, δηλαδή εκείνη τη νέα αστική τάξη, των μαφιόζων, και κυρίως στηρίχτηκε από τα οικονομικά συμφέροντα τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Ηταν ανοιχτές οι παρεμβάσεις των Δυτικών και των ξένων επιχειρηματιών για να βγει ο Γιέλτσιν. Τα μοναδικά επιχειρήματα που είχε ο Γιέλτσιν στην προεκλογική εκστρατεία ήταν ότι "αν εκλεγούν οι κόκκινοι θα έχουμε αναταραχές, μπορεί να οδηγηθούμε σε εμφύλιο πόλεμο". Με αυτά τα επιχειρήματα κατάφερε να λάβει ψήφους, αν και παραμένει ανοιχτό το ζήτημα της νοθείας. Δηλαδή, μπορούμε να πούμε ότι οι παρεμβάσεις ήταν ανοιχτές από την τηλεόραση από τα ΜΜΕ που μόνο αυτόν στήριζαν.

- Πώς πρόβαλαν, αν πρόβαλαν τα ΜΜΕ τον υποψήφιο του Μετώπου των Λαϊκο -Πατριωτικών Δυνάμεων;

- Το Λαϊκο - Πατριωτικό Μέτωπο, η τηλεόραση το παρουσίαζε μόνο όταν έπρεπε να δείξουν κάτι κακό γι' αυτούς. Εδειχναν για παράδειγμα τις δυσκολίες που αντιμετώπισε η Σοβιετική Ενωση μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, έδειχναν τις τιτάνιες προσπάθειες που έκανε ο σοβιετικός λαός, που υπέφερε πραγματικά, για να ανδρώσει τη Σοβιετική Ενωση και έδειχναν ακριβώς τις δύσκολες στιγμές. Παρουσίαζαν ακόμα και τον Τσάρο σαν αγία οικογένεια και τους μπολσεβίκους σαν εγκληματίες απέναντι στο τσαρικό καθεστώς, μέχρι τέτοιες ανοιχτές παρεμβάσεις είχαμε από τα ΜΜΕ.

Και για τον Αλεξάντρ Λέμπεντ; πως δηλαδή κατάφερε να συγκεντρώσει αυτό το ποσοστό των 14,71%;

- Ο Λέμπεντ είναι γνωστός στρατηγός και από το σοβιετικό στρατό, αλλά και τώρα στο ρωσικό στρατό. Αυτός ο χειρισμός που έκανε στα στρατιωτικά ζητήματα, σ' ό,τι αφορά τη Μολδαβία που αποσόβησε τον κίνδυνο να υπάρξει σύρραξη, του έδωσε ένα κύρος. Αυτό ακριβώς το κύρος εκμεταλλεύτηκε. Στο πρόγραμμά του χρησιμοποίησε συνθήματα ενάντια στη διαφθορά, ενάντια στη μαφία, ενάντια στην παραοικονομία. Αυτά ακριβώς τα επιχειρήματα και οι θέσεις του του έδωσαν ένα κύρος και μια εμπιστοσύνη στο ρωσικό λαό, ο οποίος αμέσως μετά τον πρώτο γύρο των εκλογών ανακάλυψε ότι αυτά δεν είχαν καμιά σχέση με την πραγματικότητα, ούτε τα πίστευε μια και πήρε αμέσως μια θέση που του πρόσφερε ο Γιέλτσιν, για να υπηρετήσει, δηλαδή, το καθεστώς το οποίο κατάγγελνε μέχρι σήμερα. Ετσι εξηγείται το ποσοστό που πήρε ο Λέμπεντ. Πάντως, εκείνο που κυριάρχησε ήταν τα διλήμματα και οι εκβιασμοί. Να σας πω μόνο, ότι απλοί άνθρωποι που εκθείαζαν το σοβιετικό καθεστώς, που έλεγαν καθαρά πάμε πίσω, ότι σήμερα διαλύεται το κράτος, ότι τα παιδιά μας βγήκαν στο πεζοδρόμιο, δήλωναν ότι θα ψηφίσουν τον Γιέλτσιν, για να μην εκδηλωθεί εμφύλιος πόλεμος, για να μην υπάρξουν παραπέρα αναταραχές.

-Μπορείτε να θίξετε με λίγα λόγια και το εκλογικό σύστημα στη Ρωσία, και αν αυτό αφήνει περιθώριο για νοθεία;

- Το εκλογικό σύστημα είναι ένα σύστημα που πράγματι επιτρέπει τη νοθεία. Τώρα, σε ποιο βαθμό και πώς έγινε, εγώ άκουσα σχετικά εδώ στην Ελλάδα από δηλώσεις που έκανε το Λαϊκό Πατριωτικό Μέτωπο για νοθεία. Να σας πω όμως ότι στο εκλογικό τμήμα που ψηφίζει ο ψηφοφόρος επιτρέπεται να υπάρχουν αντιπρόσωποι των κομμάτων, έτσι μπορεί να υπάρχει και ένας έλεγχος. Στο τέλος, όμως, της ψηφοφορίας, τα αποτελέσματα που θα βγουν από τα εκλογικά τμήματα δεν είναι τα επίσημα αποτελέσματα, δε στέλνεται δηλαδή δακτυλογράφημα, ώστε να επικυρωθούν και οι αντιπρόσωποι και όλοι όσοι παρευρίσκονται στο τμήμα ότι αυτά τα αποτελέσματα θα είναι και τα επίσημα που θα σταλούν στην κεντρική Εφορευτική Επιτροπή αλλά τι γίνεται; Αυτά είναι τα ανεπίσημα αποτελέσματα. Τα επίσημα είναι αυτά που θα συγκεντρώσει η κάθε περιοχή, μπορεί να τα μαγειρέψει άνετα και να στείλει όποια αποτελέσματα θέλει στην κεντρική εφορευτική επιτροπή η οποία απαρτίζεται από 5 αντιπροσώπους διορισμένους από τον Γιέλτσιν, 5 από περιφερειακούς αντιπροσώπους και μόνο 5 από την αντιπολίτευση. Αλλά δεν έχουν τη δυνατότητα από το εκλογικό τμήμα οι αντιπρόσωποι να διασταυρώσουν και να ελέγξουν ποια αποτελέσματα έχουν καταγραφεί, ιδιαίτερα μάλιστα σε μια χώρα όπως είναι η Ρωσία όπου ψηφίζουν πάνω από 100 εκατομμύρια άνθρωποι. Εδώ ακριβώς επιτρέπεται η νοθεία. Και όλοι μιλούσαν για νοθεία στη Μόσχα και μάλιστα και παρατηρητές κατήγγειλαν νοθείες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό μιας Γερμανίδας δημοσιογράφου, η οποία κατήγγειλε το ρόλο των ΜΜΕ που προσπαθούσε να δείξει τους κομμουνιστές με όλα τα άσχημα που αντιμετώπιζε η κοινωνία. Και φυσικά όλοι λένε πως και στο δεύτερο γύρο δίνεται η δυνατότητα να υπάρξει νοθεία. Ακόμα και από το περιβάλλον του Γιέλτσιν υπήρξαν τέτοιες καταγγελίες.

Υπό την πίεση της αβεβαιότητας

-Φυσικά δεν μπορούμε να κάνουμε προβλέψεις για τα αποτελέσματα του δεύτερου γύρο των εκλογών. Ομως, πώς βλέπετ

-Για το δεύτερο γύρο δεν μπορεί να έχει κανείς μια εικόνα για το τι μπορεί να γίνει. Πάντως, σχετικά με τη δύσκολη κατάσταση και τα προβλήματα της Ρωσίας, όλος ο κόσμος, οι πολίτες, οι εργαζόμενοι τα βλέπουν και αρχίζουν να κρίνουν και να συγκρίνουν με παλαιότερες εποχές. Και δεν είναι τυχαίο, πως, παρά αυτές τις πλευρές και τις δυσκολίες, το Μέτωπο των Λαϊκο - Πατριωτικών Δυνάμεων συγκέντρωσε αυτό το εκλογικό ποσοστό. Ο ρωσικός λαός αυτή τη στιγμή ζει κάτω από την πίεση της αβεβαιότητας και μόνο έτσι παίρνουν οι δυνάμεις αυτές που είναι στην εξουσία ψήφους και όχι κάτω από ένα πρόγραμμα, το οποίο προβλέπει και προσβλέπει σε αλλαγές που θα βοηθήσουν το λαό. Πάντως, αξίζει να ειπωθεί ότι το πρόγραμμα του Γιέλτσιν είναι ένα πρόγραμμα που στηρίζει ξεκάθαρα τους νεορώσους, τη μαφία. Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πηγές μόνο 4 δισεκατομμύρια δολάρια έχουν δοθεί για επενδύσεις σε υπηρεσίες στη Μόσχα, τη στιγμή που η ρωσική μαφία έχει εξαγάγει γύρω στα 200 δισ. δολάρια, τα οποία μπαίνουν ξανά τώρα στη Ρωσία σαν ξένα κεφάλαια. Καταλαβαίνετε τι γίνεται σ' αυτή την περίπτωση.

Κλωντίν ΧΕΣΠΕΡ