Ανησυχητικές διαστάσεις έχει προσλάβει το κύμα εξαγορών και συγχωνεύσεων εμποροβιομηχανικών επιχειρήσεων στον κλάδο τροφίμων και ποτών τα τελευταία χρόνια, εξέλιξη που καθιστά όλο και πιο έντονη τη διείσδυση του ξένου πολυεθνικού κεφαλαίου στο συγκεκριμένο χώρο, με εύλογες συνέπειες τόσο για τους ίδιους τους καταναλωτές, όσο και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Οι τελευταίες μην μπορώντας να αντεπεξέλθουν στις συνθήκες του άνισου ανταγωνισμού αλλά και της συνολικότερης αντιλαϊκής πολιτικής της κυβέρνησης σε βάρος τους, αναγκάζονται να βάλουν "λουκέτο" ή να ξεπουληθούν στις πολυεθνικές επιχειρήσεις. Αδιάψευστο μάρτυρα των σοβαρών ανακατατάξεων που έγιναν τα τελευταία χρόνια στον κλάδο τροφίμων και ποτών, αποτελούν παλαιότερα στοιχεία της εταιρίας TOP INVEST. Σύμφωνα με τα συγκεκριμένα στοιχεία, την περίοδο 1987 - 1994, καταγράφτηκαν συνολικά 84 περιπτώσεις εξαγορών και συγχωνεύσεων ελληνικών επιχειρήσεων από ντόπιες ή ξένες πολυεθνικές επιχειρήσεις.Στο παραπάνω διάστημα, η αφρόκρεμα των ελληνικών επιχειρήσεων του χώρου (ποτοβιομηχανία ΜΕΤΑΞΑΣ, σοκολατοβιομηχανία ΠΑΥΛΙΔΗ, βιομηχανία ζυμαρικών ΜΕΛΙΣΣΑ κλπ. ) περνά κάτω από τον πλήρη ή τον έμμεσο έλεγχο των αμερικανικών και ευρωπαϊκών πολυεθνικών.

Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τον κλάδο τροφίμων, η δεύτερη πενταετία του '80 και η πρώτη του '90 αποδείχτηκαν καθοριστικές για το συγκεκριμένο χώρο, καθώς την περίοδο αυτή οι πιο γνωστές και υγιείς επιχειρήσεις του κλάδου άλλαξαν χέρια. Επώνυμες ελληνικές επιχειρήσεις όπως: Οι σοκολατοβιομηχανίες"Λουμίδη", ΙΟΝ, "Παυλίδη", οι βιομηχανίες ζυμαρικών MISKO και "Μέλισσα", η ποτοβιομηχανία "Μεταξάς" και άλλες γνωστές βιομηχανίες, εξαγοράστηκαν ή συγχωνεύτηκαν από ξένες πολυεθνικές επιχειρήσεις.

Πέρα όμως από τη διείσδυση του ξένου κεφαλαίου στο χώρο των τροφίμων, παρατηρείται το φαινόμενο οι μεγάλες ελληνικές μονοπωλιακές επιχειρήσεις να προβαίνουν σε μαζικές εξαγορές μικρότερων επιχειρήσεων, επιδιώκοντας να ισχυροποιήσουν τη θέση τους στην παραγωγή και την αγορά.

Σε εξαγορές ομοειδών επιχειρήσεων την εξεταζόμενη περίοδο προχώρησαν οι γαλακτοβιομηχανίες ΔΕΛΤΑ και ΦΑΓΕ, οι οποίες κυριαρχούν στην αγορά γαλακτοκομικών προϊόντων. Συνολικά την περίοδο 1987 - 1994, μόνο στο χώρο των τροφίμων πραγματοποιήθηκαν 64 εξαγορές - συγχωνεύσεις επιχειρήσεων. Από τις 64 επιχειρήσεις που άλλαξαν χέρια, οι 43 πέρασαν σε ελληνικές επιχειρήσεις και οι υπόλοιπες 21 σε ξένες.

Ενδεικτικά, από τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις εξαγορών - συγχωνεύσεων επιχειρήσεων την περίοδο 1987 - 1994 (πιο αναλυτικά φαίνονται στο διπλανό πίνακα) είναι οι εξής:

Οι ιταλικές βιομηχανίες ζυμαρικών STAR και BARILLA εξαγόρασαν τις αντίστοιχες ελληνικές "Μέλισσα", "Πελαργός" (STAR) και MISKO (BARILLA). Η ελβετική JACOBS SUCHARD εξαγόρασε τον "Παυλίδη" και το 25% της ΙΟΝ, ενώ η επίσης ελβετική NESTLE τον "Λουμίδη". H αμερικάνικη PEPSIKO την TASTY FOOD και την BEST FOOD, ενώ ο καφές FIESTA εξαγοράστηκε από την επίσης αμερικανική πολυεθνική KRAFT GENERAL FOODS. Αξιοσημείωτη είναι η εξαγορά του 10% του μετοχικού κεφαλαίου της ΔΕΛΤΑ από τη γαλλική πολυεθνική BSN. Σημαντικές εξαγορές πραγματοποίησαν και οι μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις. Η ΦΑΓΕ (οικογένεια Φιλίππου) εξαγόρασε τις εταιρίες "Αλλατίνη" (κλάδος μπισκότων), ELITE, "Κανάκης", ΕΒΓΑ, ΠΙΝΔΟΣ (51%) και το τυροκομείο Βακάλη. Η ΔΕΛΤΑ (οικογένεια Δασκαλόπουλου), ο άλλος μεγάλος του χώρου, εξαγόρασε τις εταιρίες EYROFEED και "Κυρίτσης", ενώ προχωρεί σε στρατηγική συμμαχία με τη γαλλική πολυεθνική BSN. Εξαγορές επιχειρήσεων πραγματοποιούν η GLOBE ("Σειρήνα", "Θαλασσινά Τρόφιμα"), ο "Μπουτάρης" ("Βοσινάκη") και ο "Μπαρμπα- Στάθης" (STAR FOOD το 1992 και "Αττική" 1993). Στη συνέχεια η "Φρόζα" (Ομιλος ΔΕΛΤΑ) εξαγοράζει το 51% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρίας "Μπαρμπα - Στάθης". Η "Αλλατίνη" (αλευροβιομηχανία) εξαγόρασε το 1992 την ΚΡΙΣ - ΚΡΙΣ, ενώ το 1993 ο όμιλος Δαυίδ - Λεβέντη εξαγόρασε με τη σειρά του την "Αλλατίνη".

Κυρίαρχες και στις εξαγορές - συγχωνεύσεις ελληνικών επιχειρήσεων στο χώρο των ποτών, είναι οι ξένες πολυεθνικές εταιρίες. Συνολικά, την περίοδο 1987 - 1994 πραγματοποιήθηκαν 20 εξαγορές - συγχωνεύσεις επιχειρήσεων, 11 από ελληνικές και 9 από ξένες πολυεθνικές εταιρίες.

Αναλυτικότερα, η πολυεθνική 3Ε (Κόκα Κόλα) εξαγόρασε τις εταιρίες ΒΟΤΡΥΣ, ΒΑΘΥΠΕΤΡΟΥ, ΒΕΛΚ και ΤΕΛΕΡΕΞ, ενώ η PEPSICO προχώρησε σε σημαντική εξαγορά της ΗΒΗ. Η γαλλική πολυεθνική BSN επιχειρεί διείσδυση στην αγορά της μπίρας με την εξαγορά της HENNINGER το 1988, αλλά το 1992 παραχωρεί το 67% του μετοχικού κεφαλαίου στην εταιρία "Μπουτάρη". Η τελευταία το 1991 είχε εξαγοράσει από την Εθνική Τράπεζα το 67% της εταιρίας ΚΑΜΠΑΣ, ενώ το Φλεβάρη του 1993 αγοράζει τη ΒΟΤΡΥΣ από την 3Ε. Το Σεπτέμβρη του ίδιου χρόνου προχωρεί σε ίδρυση εταιρίας μεικτού κεφαλαίου (Joint Venture) με τη δανική πολυεθνική TUBORG. Η διεθνούς φήμης εταιρία ΜΕΤΑΞΑΣ εξαγοράστηκε από την αγγλική πολυεθνική GRAND METROPOLITAN, αφού προηγουμένως ο ΜΕΤΑΞΑΣ είχε εξαγοράσει την εταιρία ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ (ΟΥΖΟ 12). Οι εταιρίες τέλος ΤΣΑΝΤΑΛΗΣ και ΜΠΟΥΚΟΥΡΑΣ εξαγόρασαν το ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ ΡΑΨΑΝΗΣ ο πρώτος και την ΙΡΙΣ ο δεύτερος.