Στα πλαίσια των δραστηριοτήτων του Φεστιβάλ της εφημερίδας "ΑΒΑΝΤΕ", οργάνου της ΚΕ του Κομμουνιστικού Κόμματος Πορτογαλίας, (6/9/97) οργανώθηκε συζήτηση με θέμα "Η γυναίκα, το κοινωνικό πρόβλημα και η Ευρώπη". Το ΚΚΕ, που συμμετείχε στη συζήτηση, εκπροσώπησε η Μαρία Λαμπρινού, μέλος της ΚΕ του Κόμματος και υπεύθυνη του Τμήματος της ΚΕ για την Ισοτιμία και τη Χειραφέτηση των Γυναικών. Ο "Ρ" παρουσιάζει ολόκληρη την παρέμβαση στη συγκεκριμένη συζήτηση.

"Εκ μέρους της ΚΕ του ΚΚΕ θέλουμε να ευχαριστήσουμε το Κομμουνιστικό Κόμμα Πορτογαλίας για την πρόσκληση να συμμετέχουμε στη συζήτηση για τα γυναικεία προβλήματα στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Είναι μια επίκαιρη και συγχρόνως αναγκαία συζήτηση μπροστά στην κατάσταση που δημιουργείται και μετά τη Διακυβερνητική του Αμστερνταμ και την "Ατζέντα 2000" που ετοιμάζεται.

Τον τελευταίο χρόνο στη χώρα μας έχει αρχίσει να φυσάει ο άνεμος της δράσης, της ανασύνταξης του κινήματος. Ενα μεγαλύτερο τμήμα των γυναικών είναι στη δράση, στους αγώνες που πραγματοποιούνται από τους αγρότες, τους εκπαιδευτικούς και άλλους κλάδους εργαζομένων. Ενάντια στην πολιτική που εφαρμόζει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, υποστηριζόμενη και από τα άλλα φιλο-Μααστριχτικά κόμματα, ακολουθώντας κατά γράμμα τις επιλογές της ΕΕ και της "Λευκής Βίβλου".

Σε αυτό το αγωνιστικό τοπίο όπου αφυπνίζονται και ωριμάζουν συνειδήσεις και εμείς οι γυναίκες βλέπουμε τη δημιουργία του πρόσφορου εδάφους για τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων μας.

Σήμερα, βρισκόμαστε μπροστά σε μια ολόκληρη στρατηγική ρυθμίσεων και αναπροσαρμογών, που αναφέρονται στην εδραίωση και την ανασυγκρότηση του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος.

Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, με τη συναίνεση και των άλλων κομμάτων "κεντροδεξιάς" ή "κεντροαριστερής" απόκλισης, προωθεί αυτές τις στρατηγικές ρυθμίσεις υπέρ του κεφαλαίου, προωθώντας ταυτόχρονα τον "κοινωνικό διάλογο". Δηλαδή, καλεί τους φορείς του συνδικαλιστικού και μαζικού κινήματος να συναινέσουν στην εφαρμογή της αντιλαϊκής της πολιτικής. Μας ζητάνε προσαρμογή από κοινού (επιχειρηματίες, εργαζόμενοι, κράτος) και όχι αντιπαραθέσεις. Προσαρμογή δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν κεκτημένα για τους εργαζόμενους. Ισχυρίζονται ότι τα προβλήματα των εργαζομένων και ιδιαίτερα των γυναικών οφείλονται στις μεγάλες αλλαγές της εποχής μας με την πρόοδο των νέων τεχνολογιών. Το επιχείρημα που χρησιμοποιούν είναι ότι το ανειδίκευτο και γενικά απαίδευτο γυναικείο εργατικό δυναμικό, που είναι συγκεντρωμένο σε ορισμένους κλάδους που φθίνουν, δεν είναι προετοιμασμένο να ανταποκριθεί, γι' αυτό και οι γυναίκες αποτελούν π. χ. το 60% των ανέργων και το 70% των μακροχρόνια ανέργων. Σκόπιμα, όμως, αποκρύπτουν ότι η ανεργία δεν οφείλεται στην Επιστημονικο-Τεχνική Επανάσταση (ΕΤΕ), αλλά στην καπιταλιστική χρησιμοποίησή της.

Προπαγανδίζουν στις γυναίκες το δήθεν ενδιαφέρον της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αλλά και της κυβέρνησης γι' αυτές, μέσω της πολιτικής "ίσων ευκαιριών" που ασκείται, επιδιώκοντας έτσι και την εκτόνωση από τις αναμενόμενες αντιδράσεις, λόγω της διογκούμενης ανεργίας, αλλά και της πλήρους ενσωμάτωσης των γυναικών στο σύστημα.

Στα πλαίσια αυτής της νεοφιλελεύθερης πολιτικής βγήκαν στο φως της δημοσιότητας αυτό το διάστημα καταγγελίες εργαζόμενων γυναικών, που υπέγραφαν συμβάσεις εκβιαστικά, κάτω από την απειλή της απόλυσης, ότι δε θα έμεναν έγκυες για όσο διάστημα παρέμεναν στην επιχείρηση. Σε διαφορετική περίπτωση όχι μόνο θα απολύονταν, αλλά θα πλήρωναν με ολόκληρο το ποσό της αποζημίωσής τους τον εργοδότη τους.

Παρόμοιες καταγγελίες αποτελούν φαινόμενο μεμονωμένο και όχι καθολικό. Αυτό που διαπιστώνεται σήμερα και είναι ανησυχητικό γεγονός, αλλά αναστρέψιμο αν παρθούν ανάλογα μέτρα για την αντιμετώπισή του, είναι η υποχώρηση των γυναικών από την απαίτηση για διεκδίκηση λύσεων στα προβλήματά τους.

Τα τελευταία χρόνια, στο συνδικαλιστικό κίνημα έχει υποχωρήσει σημαντικά η διεκδίκηση, η δράση, ακόμα και αυτή η προβολή ή απλή αναφορά των προβλημάτων των γυναικών, που δεν αφορούν μόνο τις γυναίκες, αλλά ολόκληρη την εργατική τάξη. Την ίδια υποχώρηση στην οργάνωση των αγώνων και των διεκδικήσεων ακολουθεί και το γυναικείο κίνημα. Μπροστά στην καθολική επίθεση του κεφαλαίου η απάντηση του εργατικού και γυναικείου κινήματος πρέπει να είναι αντίστοιχη.

Ο αγώνας για ζητήματα όπως αυτά της προσβολής της προσωπικότητας, της υπο-εκπροσώπησης σε θεσμικά όργανα κλπ. είναι αναποτελεσματικός και από ένα σημείο και αποπροσανατολιστικός για τη λύση των λαϊκών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν με ιδιαίτερη οξύτητα οι γυναίκες.

Σε αυτές τις συνθήκες η γυναίκα χρειάζεται να παλέψει για να κρατήσει όσες κατακτήσεις της απέμειναν και συγχρόνως να αντιπαρατεθεί στην πολιτική που εφαρμόζεται.

Να διεκδικήσει τις λύσεις σε συνδυασμό με την πάλη για πολιτικές αλλαγές. Διαφορετικά, οι διεκδικήσεις δε θα κατακτιούνται, οι αγώνες θα μείνουν ανολοκλήρωτοι και η χειραφέτηση και η ισοτιμία των γυναικών θα μείνει μακρινό όραμα.

Τα ηγετικά στελέχη του συνδικαλιστικού και του γυναικείου κινήματος που συμφωνούν, υποτάσσονται ή ανέχονται την εφαρμοζόμενη νεοφιλελεύθερη πολιτική, όχι μόνο δεν μπαίνουν μπροστά στην οργάνωση της πάλης, αλλά ισχυρίζονται ότι ασκείται τέτοια πολιτική για τις γυναίκες που ανοίγει δρόμους για την ισοτιμία των γυναικών.

Η θέση αυτή είναι παραπλανητική, αποπροσανατολιστική για τις γυναίκες. Στο όνομα "των ίσων ευκαιριών" αυξάνονται τα όρια συνταξιοδότησης των γυναικών στα 65 χρόνια, δεν παίρνονται μέτρα επιπλέον για την υγιεινή και ασφάλεια των γυναικών, δε λειτουργούν υπηρεσίες προληπτικής ιατρικής, γενετικής κλπ. που ο γυναικείος οργανισμός έχει ιδιαίτερη ανάγκη από την παροχή τους.

Στα πλαίσια αυτής της πολιτικής είναι και η προτεινόμενη λύση για τις γυναίκες, του "συγκερασμού των επαγγελματικών και οικογενειακών υποχρεώσεών τους".

Λένε στις γυναίκες:

Θα δουλεύεις μερική απασχόληση ή ωρομίσθιο για να έχεις περισσότερο ελεύθερο χρόνο να ασχοληθείς με τις εκατοντάδες υποχρεώσεις, για να συγκεράσεις όλους τους ρόλους, δηλαδή, δουλιά και οικογένεια. Εξαπατούν με ωραία λόγια τις γυναίκες.

Με την πολιτική αυτή φιλοδοξούν να μειώσουν πλασματικά τους δείκτες ανεργίας, αλλά και να μειώσουν τις αντιδράσεις από το χτύπημα της δημόσιας οινωνικής πολιτικής και την υποβάθμιση της ποιότητας των παροχών για τη φροντίδα και την αναπαραγωγή της εργατικής οικογένειας, φορτώνοντας στις πλάτες των γυναικών την ευθύνη για την άσκησή της.

Η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση σχετικά με το ύψος των κοινωνικών δαπανών ως ποσοστό επί του ΑΕΠ (16%). Ενώ, ο μέσος όρος στην ΕΕ είναι 29%. Ισχυρίζονται ότι για τον εκσυγχρονισμό της κοινωνικής πολιτικής, για να συνδεθεί οργανικά με τον ανταγωνισμό, δε χρειάζεται η προστασία του κράτους. Η θέση τους είναι ότι το βασικό ρόλο πρέπει να παίζει το ιδιωτικό κεφάλαιο, οι πολυεθνικές, με το συντονισμό του κράτους. Με τον τρόπο αυτό, λένε ότι θα δημιουργηθούν και νέες θέσεις εργασίας σε τομείς "εθελοντικής προσφοράς" σε νοσοκομεία, γηροκομεία, στη φύλαξη παιδιών και ατόμων με ειδικές ανάγκες.

Στη βάση αυτής της πολιτικής χτυπιέται ο δημόσιος χαρακτήρας της παιδείας, υγείας, πρόνοιας, αθλητισμού, πολιτισμού κλπ.

Κυβερνήσεις, πολιτικοί και κοινωνικοί φορείς, που αποδέχονται αυτήν την αντεργατική, αντιλαϊκή πολιτική που σχεδιάζεται στα διάφορα ιμπεριαλιστικά κέντρα, ευρωπαϊκά και διεθνή και εφαρμόζεται στις πλάτες των λαών, προσπαθούν με διάφορα ιδεολογήματα να μας πείσουν ότι πρέπει να αποδεχτούμε την ενσωμάτωση στην ΕΕ των πολυεθνικών, ως μονόδρομο στα πλαίσια της παγκοσμιοποίησης.

Η απάντηση που μπορεί και πρέπει να δώσει το κίνημα σε αυτά τα πλαίσια είναι η δράση της Εργατικής Τάξης, των μικρομεσαίων, της αγροτιάς, του γυναικείου κινήματος και κάθε άλλου μαζικού κινήματος ενάντια σε αυτό το μονόδρομο του Μάαστριχτ. Διότι δεν πρόκειται να αλλάξουν τα πράγματα παγκόσμια, αν σε κάθε χώρα δεν υπάρχει και δεν αναπτύσσεται ρωμαλέο λαϊκό κίνημα και αν αυτό το κίνημα δε φιλοδοξήσει να γίνει ο κρίκος εκείνος που θα αδυνατίσει αυτόν τον παγκόσμιο συσχετισμό.

Η πολιτική πρόταση του ΚΚΕ προς τους εργαζόμενους της χώρας μας είναι η συγκρότηση του αντιιμπεριαλιστικού αντιμονοπωλιακού δημοκρατικού μετώπου πάλης, ως απάντηση στην επίθεση που δέχονται, με στόχο τη συνολική ρήξη.

Στα πλαίσια αυτά, για να είναι αποτελεσματική η πάλη του γυναικείου κινήματος, είναι ανάγκη το εργατικό, συνδικαλιστικό κίνημα να υιοθετήσει και να προβάλει επιθετικά αιτήματα που έχουν σχέση με την άρση της ανισοτιμίας της γυναίκας.

Τέτοια αιτήματα, που είναι αντικειμενικά ώριμα να βρουν τη λύση τους σήμερα, με τα επιτεύγματα της επιστημονικο-τεχνικής προόδου, είναι αυτά της πλήρους απασχόλησης για όλους και πλήρη ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα, λιγότερες ώρες δουλιάς με αύξηση των μισθών, για αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου, σύγχρονη δημόσια δωρεάν παιδεία, υγεία, πρόνοια, αθλητισμό, πολιτισμό.

Είναι αιτήματα που έρχονται σε σύγκρουση με την πολιτική της ΕΕ και καταργούν στην πράξη "Λευκή" και "Πράσινη Βίβλο".

Είναι χρέος των κομμουνιστών, να δείξουμε στο λαό, στις γυναίκες, ότι δεν αρκεί ο συνδικαλιστικός αγώνας, αλλά χρειάζεται να πάρουν πολιτική θέση στα ζητήματα. Να βοηθήσουμε τις γυναίκες, ιδιαίτερα αυτές των λαϊκών στρωμάτων να συνειδητοποιήσουν την πολιτική ουσία των καθημερινών τους προβλημάτων και τότε πιο μαζικά να μπουν στο προσκήνιο των επερχόμενων αγώνων. Υπάρχει ανάγκη να τοποθετηθούν σήμερα οι γυναίκες, εάν συμφωνούν ή όχι, εάν είναι προς το συμφέρον τους, εάν τελικά θα αποδεχτούν αυτές τις ρυθμίσεις, τις αναδιαρθρώσεις, την πολιτική της ΕΕ, που προωθείται στην κάθε χώρα. Με αυτόν τον τρόπο θα βοηθήσουμε τις γυναίκες να συνειδητοποιήσουν την ανάγκη συγκρότησης τέτοιου κοινωνικο-πολιτικού μετώπου απέναντι στην επίθεση του κεφαλαίου, που δέχονται όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς. Διότι η πολιτικοποίηση της δράσης είναι αυτή που μπορεί να δώσει νόημα, περιεχόμενο στον γυναικείο αγώνα, όπου και αν συμμετέχει η γυναίκα, είτε στο γυναικείο κίνημα είτε στο συνδικαλιστικό.

Στη βάση αυτή απαιτείται ο συντονισμός κινημάτων και σε ευρωπαϊκή και σε διεθνή κλίμακα. Η άλλη Ευρώπη των λαών θα γεννηθεί μέσα από την πάλη για τη διάλυση των αντιδραστικών ιμπεριαλιστικών οργανισμών τους και την κατάργηση της εξουσίας των καπιταλιστών.

Το 15ο Συνέδριο του Κόμματός μας διαπίστωσε ότι ο 21ος αιώνας θα είναι αιώνας ενός νέου κύκλου σοσιαλιστικών, κοινωνικών επαναστάσεων και μεγάλων κινημάτων. Η αισιοδοξία μας βασίζεται στην πραγματικότητα, στην επιστημονική ανάλυση και στο γεγονός ότι δε χάσαμε και δε θα χάσουμε με την εμπιστοσύνη μας στην εργατική τάξη, στις γυναίκες και στο λαό".