Διαπλοκή των λειτουργιών του χρηματιστηρίου με τις λειτουργίες της Πίστης

Τα πράγματα γίνονται πιο σύνθετα εφ' όσον υπάρχει διαπλοκή των λειτουργιών του χρηματιστηρίου με τις λειτουργίες της Πίστης στην κεφαλαιοκρατική παραγωγή.

Στις μέρες μας όχι μόνο διευρύνεται ο ρόλος του χρηματεμπόρου, ο ρόλος των τραπεζών, αλλά διευρύνεται η λειτουργία νέων μορφών χρηματεμπορίου (βλέπε νέο τύπο χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που λειτουργεί ενδιάμεσα στις τράπεζες και τα χρηματιστήρια, τις λεγόμενες "Ασφαλιστικές εταιρίες", τις χρηματιστηριακές εταιρίες, όπως η γιαπωνέζικη "Yamaichi Securities", που πρόσφατα πτώχευσε). Στα "σκαριά" βρίσκονται εξελίξεις που αφορούν κολοσσιαίες συγχωνεύσεις στο χρηματοοικονομικό κλάδο. Συγχωνεύσεις, που, παρά τους κάποιους νομοθετικούς περιορισμούς, φιλοδοξούν να αγκαλιάσουν όλο το κύκλωμα - τράπεζα, χρηματιστηριακές επιχειρήσεις. Στα πλαίσια αυτά κινείται η ένωση του Ομίλου παροχής χρηματοοικονομικών υπηρεσιών Travelers Group με τη Citicorp μητρική της Citibank (3).

Σε αυτές τις λειτουργίες οικοδομείται ένα ολόκληρο σύστημα αγυρτείας, απάτης σχετικά με την ίδρυση επιχειρήσεων, έκδοση μετοχών, εμπόριο μετοχών. Αδήριτη είναι η σχέση των αντιθέσεων στη διαδικασία της καπιταλιστικής παραγωγής με τις αντιθέσεις που εμφανίζονται στις λειτουργίες του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Αυτή την πραγματικότητα παραδέχονται σήμερα οι ίδιοι οι κεφαλαιοκράτες και οι πιο άμεσοι και επιφανείς εκπρόσωποί τους.

"Κάναμε όλοι λάθος όσον αφορά τις δυνατότητες ανάπτυξης της μεγαλύτερης περιοχής του κόσμου", τονίζει ο Ερνστ - Μόριτς Λιπ, μέλος του συμβουλίου της γερμανικής τράπεζας Dresdner.

Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Γκέντερ Ρέξροντ ομολογεί ότι ήταν λάθος η ενθάρρυνση των τραπεζών να εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες, που πρόσφεραν οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης της περιοχής, με αποτέλεσμα τώρα να είναι πολύ μεγάλη η έκθεση των γερμανικών τραπεζών, με μόνο αυτή της Deutsche Bank να ανέρχεται σε 31 δισ. μάρκα (4).

Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών, οι γερμανικές τράπεζες έχουν στην Ασία συνολικά ανοίγματα ύψους 47,2 δισ. δολαρίων, ενώ για τις γαλλικές τράπεζες το άνοιγμα υπολογίζεται μέχρι τα μέσα του 1997 - στα 40,4 δισ. δολάρια (5).

Τα περί "νέων" εκσυγχρονιστικών ιδεών για "οικονομίες", για "εγκράτεια" της βασικής παραγωγικής δύναμης, της εργατικής, για να γίνει πιο ανταγωνιστική η "εθνική" οικονομία, είναι στάχτη στα μάτια της εργατικής τάξης. Η κοινωνικοποίηση της παραγωγής οδήγησε στην προσαρμογή των σχέσεων παραγωγής (των σχέσεων ιδιοκτησίας) στα πλαίσια του συστήματος, σε μορφή μετοχική. Σε κάθε κρίση η Πίστη βοηθά στη συγκέντρωση της κοινωνικής παραγωγής στα χέρια λίγων. Ιστορικά αποτέλεσε τον κύριο μοχλό για τη βαθμιαία μετατροπή των κεφαλαιοκρατικών ιδιωτικών επιχειρήσεων σε κεφαλαιοκρατικές μετοχικές επιχειρήσεις.Σήμερα, λειτουργεί σαν μοχλός για τη συγκέντρωση πακέτου μετοχών ή και ολόκληρων μετοχικών επιχειρήσεων στα χέρια λίγων, σε μονοπωλιακές ενώσεις, ομίλους κλπ.

Η Πίστη επιταχύνει το προτσές παραγωγής γενικά, από τη μια πλευρά. Από την άλλη, επιτρέπει να κρατούν ξεχωριστές, για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, τις πράξεις αγοράς και πώλησης.

Το πιστωτικό σύστημα εμφανίζεται ως κύριος μοχλός της υπερπαραγωγής και της υπερκερδοσκοπίας στο εμπόριο. Αυτό γίνεται μόνο και μόνο γιατί το προτσές της αναπαραγωγής, που είναι ελαστικό, εντείνεται στα ακρότατα όρια, και έτσι επιταχύνονται τα βίαια ξεσπάσματα της αντίθεσης.

Εντείνεται, μάλιστα, για το λόγο ότι ένα μεγάλο μέρος του κοινωνικού κεφαλαίου χρησιμοποιείται από τους μη ιδιοκτήτες του, γι' αυτό ρίχνονται στην επιχείρηση εντελώς διαφορετικά από τον ιδιοκτήτη, που όσο δρα ο ίδιος, υπολογίζει με φόβο τα όρια του ατομικού κεφαλαίου του.

Εντείνεται, πολύ περισσότερο, από το γεγονός ότι υποκαταστάθηκε η σε χρυσό και άργυρο, άλλοτε, βάση των νομισματικών συστημάτων από το χάρτινο νόμισμα. Σήμερα το χάρτινο νόμισμα υποκαθίσταται σε μεγάλο βαθμό από το λεγόμενο "ηλεκτρονικό χρήμα", τόσο ως μέσο κυκλοφορίας (βλέπε πιστωτικές κάρτες) όσο και ως μέσο πληρωμών, στη λειτουργία του ως χρηματικό κεφάλαιο (π.χ. αγοραπωλησία μετοχών, μετατρεψιμότητα συναλλάγματος μέσω ηλεκτρονικών δικτύων).

"Η τράπεζα και η Πίστη, όμως, γίνονται ταυτόχρονα το πιο ισχυρό μέσο, για να οδηγηθεί η κεφαλαιοκρατική παραγωγή πέρα από τα δικά της όρια και ένας από τους πιο αποτελεσματικούς μοχλούς των κρίσεων και της απάτης.

Το τραπεζικό σύστημα, υποκαθιστώντας το χρήμα με διάφορες μορφές πιστωτικής κυκλοφορίας, δείχνει ακόμα, ότι το χρήμα δεν είναι στην πραγματικότητα τίποτα άλλο από μια ιδιαίτερη έκφραση του κοινωνικού χαρακτήρα της εργασίας και των προϊόντων της, που, επειδή βρίσκεται σε αντίθεση με τη βάση της ατομικής παραγωγής, οφείλει να εμφανίζεται πάντα σε τελευταία ανάλυση σαν ένα πράγμα, σαν ένα ιδιαίτερο εμπόρευμα δίπλα σε άλλα εμπορεύματα" (6).