Η στασιμότητα των εργασιών αναστήλωσης και συντήρησης στο Πρωτάτο του Αγίου Ορους (με σοβαρά στατικά προβλήματα και προβλήματα διατήρησης των τοιχογραφιών), η διαφαινόμενη πρόθεση της Ιεράς Κοινότητας Αγίου Ορους να παίξει αποφασιστικό ρόλο παρακάμπτοντας τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟ, οι πληροφορίες για μελλοντική εμπλοκή ιδιωτικών γραφείων μάνατζμεντ, και η ανεξέλεγκτη εμπλοκή μοναχών σε εργασίες συντήρησης χωρίς την έγκριση της αρμόδιας υπηρεσίας, είναι το παρασκήνιο όσων έχουν προγραμματιστεί στο εν λόγω μνημείο.

Χτες, συνεδρίασε η Επιτροπή Πρωτάτου, στην οποία μεταξύ άλλων μετέχουν οι: Ν. Ζίας (Διεύθυνση Βυζαντινών Μνημείων), Ν. Μίνως (Διεύθυνση Συντήρησης), Χαρ. Μπούρας, Κ. Φλώρος (Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών Μνημείων), Ι. Ταβλάκης (προϊστάμενος 10ης ΕΒΑ), πατέρας Βασίλειος (καθoδηγούμενος της μονής Ιβήρων), κ. Μπαλτογιάννης (τέως συντηρητής) κ. ά. Στη χτεσινή συνεδρίαση συμμετείχαν ο υπουργός Πολιτισμού και ο διοικητής του Αγίου Ορους, Σταύρος Ψυχάρης,επιβεβαιώνοντας με την παρουσία τους το προηγούμενο... παρασκήνιο. Αποφάσεις δεν πάρθηκαν, αλλά το κλίμα ήταν τεταμένο, αφούαπό το 1993 που συγκροτήθηκε η Επιτροπή οι εργασίες δεν έχουν προχωρήσει πέραν των σωστικών, άκρως απαραίτητων, επεμβάσεων. Αυτή τη στιγμή εκκρεμούν οι μελέτες συντήρησης και αναστήλωσης που πρέπει να γίνουν παράλληλα, παρότι οι αρμόδιες διευθύνσεις θέλουν να τις προχωρήσουν.

Το έργο φαίνεται μπλοκαρισμένο,προκαλώντας πολλά ερωτήματα. Μήπως η καθυστέρηση δίνει απλώς χρόνο και "άλλοθι" για εμπλοκή στο έργο ιδιωτικών εταιριών,που θα "παίξουν" και το ρόλο του πρότζεκτ μάνατζερ;Αυτό, άλλωστε, επιθυμούν η Κοινότητα Αγίου Ορους και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.Και όλα δείχνουν ότι ο Στ. Ψυχάρης παραβρέθηκε στη συνεδρίαση, ακριβώς για να προτείνει διορισμό εταιρίας μάνατζμεντ,ενώ η ανάθεση εργολαβιών, ακόμα και για συντήρηση, προτάθηκε και από άλλα μέλη.(Σημειώνουμε ότι το Κέντρο Διαφύλαξης Αγιορείτικης Κληρονομιάς ιδρύθηκε και για να έχει και ρόλο μάνατζμεντ. Μήπως πρόκειται να παραμεριστεί κι αυτό; ).

Στο μεταξύ η Πανελλήνια Ενωση Συντηρητών Αρχαιοτήτων (ΠΕΣΑ) σε υπόμνημα που έστειλε στον υπουργό Πολιτισμού, (4/2/97), καταγγέλλει το μοναχό Δικαίο Παύλο Πολίτη,ο οποίος στην Επιτροπή Πρωτάτου μετέχει ως γραμματέας, ύστερα από αίτημα της Κοινότητας του Αγίου Ορους και χωρίς υπουργική απόφαση (! ) Σύμφωνα με την ΠΕΣΑ ο μοναχός "προσποιείται ότι είναι κάτοχος πτυχίου Συντήρησης, ζητάει χρήματα από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και καταστρέφει έργα τέχνης".Επεμβάσεις - χωρίς την προβλεπόμενη άδεια της Υπηρεσίας - έκανε σε δεσποτικές εικόνες του Καθολικού της μονής Σταυρονικήτα, σε εικόνα του Χριστού Παντοκράτορα, στην εικόνα του "Αξιον Εστί" στο Πρωτάτο κ. ά. Η ΠΕΣΑ καταγγέλλει ότι σε προηγούμενη συνεδρίαση της Επιτροπής Πρωτάτου "ζήτησε 5 εκατ. προκειμένου να φωτογραφίσει το Πρωτάτο πριν τη συντήρησή του (! ) ".Παρόλο που οι συντηρητές ζήτησαν να μην παραστεί ο εν λόγω μοναχός στη χτεσινή συνεδρίαση, το αίτημά τους δεν έγινε δεκτό. Ο μοναχός κάθισε μεταξύ των επιστημόνων - μελών της Επιτροπής (! ).

Δ. ΜΥΡΙΛΛΑ