Ο ΗΓΕΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ

Οι έννοιες ηγετικός, πρωτοποριακός ρόλος του Κόμματος

Σχετίζονται μεταξύ τους δεν ταυτίζονται. Ετσι και αλλιώς το Κόμμα είναι το πιο πρωτοπόρο τμήμα της εργατικής τάξης, οι κομμουνιστές είναι στην πρωτοπορία, δηλαδή στην πρώτη γραμμή του αγώνα. Μπορεί να είσαι πρωτοπορία, αλλά να μην ασκείς ηγετικό ρόλο στο κίνημα, να μην μπορείς να καθοδηγήσεις συνολικά το κίνημα λόγω συσχετισμού δύναμης. Η κατάκτησή του είναι θέμα συσχετισμού, εφόσον υπάρχει σωστή πολιτική. Αν, όμως, δεν είσαι πρωτοπόρος στην πράξη, δεν μπορείς και να κατακτήσεις ηγετικό ρόλο στην πορεία.

Στα ντοκουμέντα του 15ου Συνεδρίου τονίζουμε ότι προϋπόθεση για να έχει αποτελέσματα και προοπτική το Μέτωπο είναι η κατάκτηση του ηγετικού ρόλου της εργατικής τάξης και του Κόμματος.

Ο ηγετικός ρόλος του Κόμματος και της εργατικής τάξης πραγματοποιείται μέσα από την κοινή δράση στο κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο. Αφορά και την πολιτική συνεργασιών με άλλα κόμματα και κινήσεις, πολιτικούς σχηματισμούς, που μπορεί να εμφανιστούν στην πορεία. Αντανακλάται στις συμφωνίες και στη διαπάλη για την τήρησή τους ή τη λύση τους, αν έτσι απαιτεί το γενικότερο συμφέρον του αγώνα. Ο καθοδηγητικός ρόλος του Κόμματος ασκεί επίδραση στη στάση των άλλων πολιτικών δυνάμεων που στηρίζουν το Μέτωπο. Δημιουργεί προϋποθέσεις, ώστε να μετριάζει έως και να αναιρεί - όσο είναι δυνατό - την ασυνέπεια ή την ταλάντευση που αυτές οι δυνάμεις δείχνουν όταν μπαίνουν στην ημερήσια διάταξη βαθιές ανατροπές, που θίγουν το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα και οδηγούν στην κατάργησή του.

Να είμαστε προετοιμασμένοι ότι οι συμφωνίες δε θα γίνονται πάντα σεβαστές από τις άλλες πολιτικές δυνάμεις, που εκφράζουν ταλαντευόμενα κοινωνικά στρώματα, τα οποία φοβούνται ριζικές αλλαγές ή τα ιδιαίτερα συμφέροντά τους δεν ταυτίζονται με τη συνολική κατεύθυνση και κυρίως την τελική έκβαση αυτών των αλλαγών.

Ο καθοδηγητικός ηγετικός ρόλος του Κόμματος κρίνεται σε κρίσιμα και σοβαρά ζητήματα και όχι στις επιμέρους πλευρές ενός αγώνα. Δεν πρέπει να συγχέεται με την τακτική των αναγκαίων συμβιβασμών που καλείται να κάνει το Κόμμα σε ορισμένες φάσεις ή συγκεκριμένες στιγμές, ειδικότερα στις συμφωνίες με άλλα πολιτικά κόμματα, ή στους αναγκαίους συμβιβασμούς, ώστε να μην απειλείται η κοινωνική συμμαχία, η κοινή δράση στα πλαίσια του μαζικού κινήματος.

Αλλο πράγμα οι συμφωνίες και άλλο τα λάθη και η προδοσία. Η πολιτική των συμβιβασμών πρέπει να διασφαλίζει και να μην απειλεί τη γενικότερη τακτική και στρατηγική του Κόμματος. Δεν υπάρχουν συνταγές για τους συμβιβασμούς, χρειάζονται "όμως τα μάτια δεκατέσσερα".

Η πιο επικίνδυνη οπορτουνιστική και ρεφορμιστική άποψη είναι αυτή που αρνείται τον ηγετικό ρόλο του Κόμματος και του προλεταριάτου στο εργατικό λαϊκό κίνημα, είναι αφοπλισμός.

Το βασικό καθήκον του κόμματος να κερδίσει την ενεργητική υποστήριξη της πλειοψηφίας της εργατικής τάξης, ώστε να αναδειχτεί σε τάξη απελευθερώτρια της κοινωνίας από κάθε μορφή εκμετάλλευσης

Η εργατική τάξη προϋπήρχε του Κόμματος και δρούσε πριν την εμφάνισή του με διάφορες μορφές και περιεχόμενο, ανάλογα με τις βαθμίδες της πάλης. Πριν την εμφάνιση του Κόμματος υπήρξαν οι ξεχωριστές συγκρούσεις του εργάτη με τον αστό εργοδότη του, στη συνέχεια άρχισε η μάχη αυτή να παίρνει ορισμένα στοιχεία πάλης ανάμεσα σε δύο τάξεις, πράγμα που οδήγησε στην εμφάνιση εργατικών ενώσεων, διάφορων μορφών συνασπισμών. Τα συνδικάτα, στο αρχικό στάδιο ανάπτυξης του καπιταλισμού, αποτελούσαν ένα τεράστιο άλμα στα ζητήματα της οργάνωσης, ήταν η πρώτη σοβαρή οργάνωση που έδινε στοιχεία ταξικής συνείδησης στην εργατική τάξη. Σε σχέση όμως με το Κόμμα, το συνδικάτο (ως μαζική οργάνωση της εργατικής τάξης), και το πιο ταξικό, έχει χαρακτηριστικό του γνώρισμα τη στενότητα του ορίζοντα, ένανορισμένο συντεχνιασμό, αυθορμητισμό που περιέχει εμβρυακά και μόνο στοιχεία του συνειδητού. Αυτά πρέπει να καλλιεργούνται και να αναπτύσσονται συνεχώς, καθώς η δράση γεννάει νέα προβλήματα και απαιτήσεις.

Το Κόμμα ξεχωρίζει από τις σεχταριστικές ομάδες γιατί πριν απ' όλα ασχολείται με την πολιτική διαπαιδαγώγηση και οργάνωση της εργατικής τάξης και του λαού, στηρίζεται στις μάζες, υπολογίζει τη συνειδητότητά τους και το βαθμό οργάνωσής τους.

Η θεωρία μας αναφέρεται σε πολλά έργα των κλασικών στη διαφορά και τη σχέση ανάμεσα στο αυθόρμητο και το συνειδητό.

Το πέρασμα από το αυθόρμητο στο συνειδητό είναι μια διαρκής πορεία. Σε κάθε φάση ανάπτυξης του κινήματος, το επίπεδο συνείδησης διαφέρει. Σήμερα, η αντιμονοπωλιακή, αντιιμπεριαλιστική συνείδηση αποτελεί ένα κριτήριο για την εκτίμηση της ωρίμανσης της πολιτικής συνείδησης.

Υπογραμμίζουμε τις διαφορές κόμματος και εργατικής τάξης για να υπολογίζουμε τη διαφορά επιπέδου συνείδησης, οργάνωσης. Συνειδητοποιούμε την ανάγκη συνεχούς, επιτακτικής δουλιάς για πιο στενή σύνδεση και συγχώνευση. Για να αναδείξουμε τον πρωτοπόρο, ηγετικό ρόλο του Κόμματος, την ευθύνη του να βοηθήσει την εργατική τάξη να συνειδητοποιήσει την αποστολή της.

Το Κόμμα είναι η μαχητική πρωτοπορία που επιδιώκει να πάρει τις μάζες με το μέρος του. Ξέρει την κατεύθυνση που πρέπει να πάρει ο αγώνας, θα την πάρει αν πειστούν οι μάζες γι' αυτήν την κατεύθυνση.

Οφείλει να έχει γενικό και μόνιμο στόχο του να αφομοιώνεται από όσο γίνεται μεγαλύτερο μέρος της εργατικής τάξης η ιδέα της πολιτικής πάλης, δηλαδή της ταξικής πάλης που θέτει το πρόβλημα της πολιτικής εξουσίας. Η ιδέα αυτή δεν είναι δυνατό να κατακτηθεί από το σύνολο της εργατικής τάξης στις συνθήκες του καπιταλισμού. Θα την αφομοιώνει ο πολιτικά μορφωμένος και μαχόμενος με συνέπεια εργαζόμενος. Η συμπάθεια της πλειοψηφίας κατακτείται με μακρόχρονη δράση. Η πάλη για την κατάκτηση της επιρροής στην εργατική τάξη είναι και θα είναι εξαιρετικά σκληρή.

Το Κόμμα με τη δράση του μετατρέπει μια μερική μορφή πάλης σε πάλη γενικότερης σημασίας. Βοηθά την εργατική τάξη να κατανοεί την αναγκαιότητα να συμμετέχει στην πάλη και να αγωνίζεται σθεναρά για τα συμφέροντα όλων των καταπιεζομένων, εκμεταλλευομένων, επιδιώκει την εξουσία και να ασκεί επίδραση στις κρατικές υποθέσεις.

Η Ρόζα Λούξεμπουργκ έλεγε για το κόμμα του Λένιν: "Το κόμμα του Λένιν ήταν το μόνο που συνειδητοποίησε την αποστολή και το καθήκον ενός πραγματικά επαναστατικού κόμματος και με το σύνθημα "όλη η εξουσία στα χέρια του προλεταριάτου και της αγροτιάς", εξασφάλισε την επανάσταση και την προχωρητική της πορεία. Ετσι οι μπολσεβίκοι έλυσαν το περίφημο ζήτημα για την "πλειοψηφία του λαού"... ο δρόμος οδηγεί όχι μέσω της "πλειοψηφίας" στην επαναστατική τακτική, αλλά αντίθετα, με το μέσο της επαναστατικής τακτικής στην "πλειοψηφία"".

Ο Λένιν στο έργο του "ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ" αναλύει με πολλά παραδείγματα και σκέψεις το ρόλο του Κόμματος στο να μετατρέπει την πάλη της εργατικής τάξης, με επίκεντρο τα διάφορα προβλήματά της σε πάλη πολιτική, εξηγώντας ότι η πάλη γίνεται πολιτική στο βαθμό που γίνεται ταξική. Χαρακτηριστική είναι η φράση του ότι "η απεργία είναι σχολείο του πολέμου όμως δεν είναι ο ίδιος ο πόλεμος".

Μέσα στην εργατική τάξη υπάρχει ανομοιομορφία και από άποψη συνείδησης, αλλά και από άποψη συνθηκών ζωής και δουλιάς, χωρίς βεβαίως να αναιρείται ο χαρακτήρας της ως τάξης.

Η πορεία ενότητας δράσης της εργατικής τάξης είναι συνάρτηση του βαθμού της πολιτικής της ωρίμανσης, της συνείδησης και του βαθμού οργάνωσής της, του συσχετισμού δυνάμεων στο εσωτερικό, αλλά και σε διεθνές επίπεδο. Εξαρτάται από μια σειρά αντικειμενικούς εσωτερικούς, αλλά και εξωτερικούς, παράγοντες που επενεργούν στο εσωτερικό μιας χώρας.

Ανάμεσα σε αυτούς τους παράγοντες υπάρχει ένας που είναι μοναδικής σημασίας: η ενότητα του Κόμματος, δίχως την οποία είναι ανέφικτη η ενότητα της εργατικής τάξης ανεξάρτητα από το επίπεδο των άλλων ενοποιητικών παραγόντων.

Η ενιαία θέληση του Κόμματος μπορεί να γίνει ενιαία θέληση ενός μέρους της τάξης και στην πορεία ολόκληρης της τάξης.

Ο ηγετικός ρόλος του Κόμματος στο εργατικό και γενικότερο λαϊκό κίνημα έχει στενή σχέση με την ικανότητά του να συνδέει, με σωστό τρόπο, σε κάθε φάση του κινήματος, την τακτική και τη στρατηγική. Από το ειδικό ζήτημα, στο μερικό πρόβλημα και το γενικό πολιτικό πρόβλημα.

Στο Πρόγραμμα του Κόμματος υπογραμμίζεται ότι "η αντιιμπεριαλιστική, αντιμονοπωλιακή δημοκρατική γραμμή πάλης συμβάλλει στη συσπείρωση της μεγάλης πλειοψηφίας του λαού, στην αντίσταση και υπεράσπιση των συμφερόντων του από την επιθετικότητα του μεγάλου κεφαλαίου. Είναι ο δρόμος που βοηθά να αλλάξει ο συσχετισμός δυνάμεων, να γίνει η προσέγγιση και, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, να πραγματοποιηθεί το πέρασμα στο σοσιαλισμό. Σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, ο αγώνας αυτός συνδέεται περισσότερο και εντάσσεται οργανικά στον αγώνα για την ανατροπή του καπιταλισμού".Αυτή η θέση εκφράζει την αναγκαιότητα σωστής σύνδεσης τακτικής και στρατηγικής.

Ο ηρωισμός μιας μακρόχρονης και δύσκολης οργανωτικής δουλιάς είναι από

μια άποψη απροσμέτρητα πιο δύσκολος από τον ηρωισμό των εξεγέρσεων. Απαιτείται ικανότητα να περνάμε από το ειδικό, στο μερικό και το γενικό, ώστε η καθημερινή δουλιά να παίρνει υπόψη τις αντικειμενικές συνθήκες, το συγκεκριμένο επίπεδο συνείδησης, αλλά με τρόπο που δεν επισκιάζει και δεν απωθεί στο περιθώριο τη βασική μας δράση για τη συγκρότηση του Μετώπου και τον αγώνα για το σοσιαλισμό. Το πρόβλημα της ανεργίας, της λιτότητας, το συνταξιοδοτικό ή το ασφαλιστικό δεν αποτελούν παρά εκφράσεις και προβλήματα του γενικότερου πολιτικού προβλήματος. Η σύνδεση ενός συγκεκριμένου προβλήματος με το γενικότερο πολιτικό πρόβλημα δε γίνεται ορατή άμεσα από τις λαϊκές μάζες, δένεται με ορατά και αόρατα - από το λαό - νήματα. Δική μας ευθύνη είναι να αποκαλύπτουμε και να αναδεικνύουμε με μαστοριά και τέχνη αυτήν τη διασύνδεση.

Η μακρόχρονη πείρα του Κόμματός μας έχει δείξει ότι η σύνδεση τακτικής και στρατηγικής, η υποταγή της καθημερινής δουλιάς (που διατηρεί την αναντικατάστατη αξία της) στο στρατηγικό σκοπό του ΚΚΕ δεν είναι μια εύκολη υπόθεση στην πράξη.

Οι βασικές προγραμματικές κατευθύνσεις και στόχοι πάλης που επεξεργάστηκε το 15ο Συνέδριο μπορεί να θεωρηθούν σαν ο κρίκος σύνδεσης της καθημερινής δουλιάς με τον άμεσο πολιτικό μας στόχο τη συγκρότηση του Μετώπου, τη θεμελίωση της κοινωνικής συμμαχίας, την οργάνωση της πάλης με προοπτική ριζικές αλλαγές που θίγουν τα βάθρα του καπιταλιστικού συστήματος.

Παρά την υποχώρηση του κομμουνιστικού κινήματος εξ αιτίας των ανατροπών, με σοβαρότατες συνέπειες στην ιδεολογική σταθερότητα των κομμουνιστών, υπάρχουν και διαμορφώνονται συνεχώς νέες προϋποθέσεις για τη ριζοσπαστικοποίηση της συνείδησης, λόγω της όξυνσης των αντιθέσεων και της πιο στενής σύνδεσης του οικονομικού και πολιτικού αγώνα. Η νεοφιλελεύθερη επίθεση που εξαπολύθηκε τα τελευταία χρόνια και συνεχώς κλιμακώνεται, αντικειμενικά διευκολύνει τη μεγαλύτερη πολιτικοποίηση, την ανάδειξη στο επίκεντρο των δύο στρατηγικών αντιλήψεων που συγκρούονται σήμερα στην ελληνική κοινωνία και γενικότερα στον καπιταλιστικό κόσμο. Ενδεικτικό παράδειγμα ο προεκλογικός αγώνας, οι τελευταίες συζητήσεις στη Βουλή που έβαλαν στο προσκήνιο τις δύο στρατηγικές.

Η μελέτη των τελευταίων μαζικών κινητοποιήσεων δείχνει ότι αρχίζει να γίνονται πιο ευδιάκριτοι οι δύο δρόμοι ανάπτυξης της ελληνικής κοινωνίας, η αντίθεση με τα μονοπώλια και τον ιμπεριαλισμό, η αντιπαράθεση ανάμεσα στις δυνάμεις που ενδιαφέρονται να διαιωνίσουν το καπιταλιστικό σύστημα και σε εκείνες που το αμφισβητούν και παλεύουν με προοπτική το σοσιαλισμό.

Συμπερασματικά, λοιπόν, το Κόμμα χρησιμοποιεί όλες τις εκδηλώσεις για μετεξέλιξη του αγώνα σε αντιιμπεριαλιστική, αντικαπιταλιστική επαναστατική πάλη. Η ουσία είναι η πάλη για τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα να κατανοείται ως πάλη για την αλλαγή της πολιτικής εξουσίας από τα πιο πρωτοπόρα τμήματα της κοινωνίας.

Η καθημερινή τρέχουσα δράση προετοιμάζει τη γενικότερη πολιτική δράση για την οικοδόμηση του Μετώπου και την οργάνωση της πάλης με προοπτική το σοσιαλισμό.

Το Κόμμα διεκδικεί την καθοδήγηση της εργατικής τάξης, την κερδίζει με σκληρή μάχη και συνεχή προσπάθεια. Βεβαίως βασίζεται: Στη γνώση και αφομοίωση της μαρξιστικής λενινιστικής θεωρίας. Στη χάραξη σωστής πολιτικής γραμμής. Στη στενή παρακολούθηση των εξελίξεων και των τάσεων. Στην επιστημονική τεκμηρίωση των θέσεων και προτάσεών του. Στη δύναμή του να συνδέεται με τις λαϊκές μάζες. Στην επεξεργασία θέσεων και κατευθύνσεων στα ειδικά ζητήματα που απασχολούν το λαό, σε όλα τα θέματα που συνδέονται με τις σύγχρονες ανάγκες του. Το ΚΚΕ αναδεικνύει την υπεροχή του σε όλα τα μέτωπα της πολιτικής ζωής, της κοινωνικής, του πολιτισμού, στις αξίες, κλπ.Εκτός των παραπάνω προϋποθέσεων χρειάζεται η συνεχής προσπάθεια για την ανάπτυξη της ικανότητας του Κόμματος να ασκεί καθοδηγητικό ρόλο, όπως λέμε δε φθάνει να θέλεις πρέπει και να παίρνεις τα μέτρα σου για να μπορείς.

Ο καθοδηγητικός ρόλος του Κόμματος, που πηγάζει από το χαρακτήρα και την αποστολή του, δεν πρέπει να θεωρείται ως ρόλος που ασκείται με το πνεύμα ή τη λογική της υποβάθμισης του ρόλου των μαζών, της αυτάρκειας και της έπαρσης, του αλάθητου. Αντίθετα, ο χαρακτήρας και η αποστολή του Κόμματος συνδέεται αναπόφευκτα με την ανάγκη το Κόμμα να διδάσκει, αλλά και να διδάσκεται από τις λαϊκές μάζες. Ο Λένιν, που έσκυψε πολύ βαθιά στη διδασκαλία για το Κόμμα, υπογράμμιζε την παραπάνω θέση πολύ συχνά, βγαλμένη μέσα από το καμίνι της πάλης και της προετοιμασίας της σοσιαλιστικής επανάστασης, της σοσιαλιστικής οικοδόμησης.

Βεβαίως, η διαδικασία πειθούς των λαϊκών μαζών, δεν είναι μια διαδικασία εύκολη και σχετικά σύντομη, χρειάζεται χρόνος, πολύ περισσότερο που οι λαϊκές μάζες δεν έχουν την ελευθερία και τη δυνατότητα να πληροφορούνται και να κρίνουν τα γεγονότα με τις γνωστές συνθήκες που κυριαρχούν στην καπιταλιστική κοινωνία. Οι προϋποθέσεις πειθούς συνδέονται με τη συμμετοχή ευρύτερων λαϊκών μαζών, πριν απ' όλα της εργατικής τάξης, στην ταξική πάλη, στις συγκρούσεις και αναμετρήσεις.

Η πλούσια πολιτική πείρα του κομμουνιστικού κινήματος και του σχεδόν 80χρόνου Κόμματός μας, όσο κι αν είναι γεμάτη εμπειρίες και διδάγματα, δεν επαρκεί. Δεν μπορεί να δίνει από μόνη της όλες τις αναγκαίες ιδέες και συμπεράσματα. Είναι εντελώς αναγκαίο να εμπλουτίζεται με την κριτική επεξεργασία και ανάλυση της πείρας, της δράσης και της πρωτοβουλίας των λαϊκών μαζών.

Τα άλλα πολιτικά κόμματα που επικρίνουν το ΚΚ (οι γνωστές αναφορές περί καπελώματος, παραβίασης της αυτοτέλειας του μαζικού κινήματος κλπ.), επίσης διεκδικούν την καθοδήγησή του και την καθοδήγηση της εργατικής τάξης όχι βεβαίως για να απελευθερώσουν τη δύναμη και την πρωτοβουλία της, αλλά για να την ενσωματώσουν στην πολιτική του συστήματος, να την αποτρέψουν από το δρόμο της πάλης και της αμφισβήτησης.

Ο Λένιν με τη διδασκαλία του για το Κόμμα θεμελίωσε τον καθοδηγητικό ρόλο του Κομμουνιστικού Κόμματος. Η παρακάτω θέση του περιγράφει την ουσία του όρου:

"Μόνο το πολιτικό κόμμα της εργατικής τάξης δηλαδή το ΚΚ είναι σε θέση να συνενώσει, να διαπαιδαγωγήσει, να οργανώσει την πρωτοπορία του προλεταριάτου και όλων των εργαζομένων μαζών, να αντιμετωπίζει τις αναπόφευκτες μικροαστικές ταλαντεύσεις αυτών των μαζών, τις αναπόφευκτες παραδόσεις και υποτροπές της επαγγελματικής στενότητας ή των επαγγελματικών προκαταλήψεων ανάμεσα στο προλεταριάτο και να καθοδηγεί όλη την ενιαία δράση του προλεταριάτου, να το καθοδηγεί πολιτικά και διά μέσου αυτού να καθοδηγεί όλες τις εργαζόμενες μάζες".

Οι οπορτουνιστικές απόψεις στο εργατικό κίνημα εκφράζουν στην ουσία τους, την αντίληψη ευθυγράμμισης του Κόμματος με τη συνείδηση των λαϊκών μαζών. Μια τέτοια αντίληψη έχει σοβαρές αρνητικές συνέπειες, γιατί επιδρά και στην πρακτική δράση, καταλήγει στην άρνηση της αναγκαιότητας και δυνατότητας της σοσιαλιστικής επανάστασης. Μετατρέπονται έτσι σε φορείς των αντιλήψεων της κυρίαρχης τάξης μέσα στο κίνημα.

Εμείς οφείλουμε να υπολογίζουμε κάθε φορά το επίπεδο συνείδησης και ωριμότητας των λαϊκών μαζών, που, ως γνωστόν, δε διαμορφώνεται σαν αποτέλεσμα ελεύθερης και ανεξάρτητης επιλογής, αλλά επηρεάζεται αποφασιστικά από την κατευθυνόμενη επιχείρηση ενσωμάτωσης, χειραγώγησης, πολύμορφης ανοιχτής ή συγκαλυμμένης τρομοκρατίας στις συνθήκες του καπιταλισμού. Με την επιδίωξη να κατακτάμε την ικανότητα να ασκούμε τον καθοδηγητικό μας ρόλο και να πείθουμε.

Επιδιώκουμε να αναδειχτεί το κόμμα στον πολιτικό ηγέτη του εργατικού και γενικότερου λαϊκού κινήματος. Αυτή η επιδίωξη δεν έχει καμία σχέση με τους τρόπους που πραγματοποιείται μια στρατιωτική διοίκηση. Αλλο πράγμα η πολιτική καθοδήγηση, άλλο πράγμα η στρατιωτική. Οι λαϊκές μάζες θα εκτιμήσουν και θα αναγνωρίσουν το ρόλο του Κόμματος μέσα από την πολιτική πείρα που κατακτούν. Οι κομμουνιστές παλεύουν ανοιχτά, προπαγανδίζουν τις απόψεις τους, ασκούν κριτική και κάνουν αντιπαράθεση με απόψεις που ζημιώνουν το λαϊκό κίνημα, υπολογίζοντας ότι έχουν να κάνουν με λαϊκές μάζες που πρέπει να πειστούν και να πειθαρχούν εθελοντικά στους σκοπούς του αγώνα και όχι με ένα στρατό που δρα με παραγγέλματα.

Το Κόμμα, ακόμα κι αν είναι πιο ισχυρό και μαζικό σε σχέση με το σημερινό του επίπεδο, δεν είναι δυνατό να "φτιάξει" ένα ισχυρό μαζικό λαϊκό κίνημα, να συγκροτήσει το Μέτωπο, ούτε να δώσει εντολή και να γίνει η σοσιαλιστική επανάσταση, δίχως την ενεργητική δράση και πρωτοβουλία πλατύτερων λαϊκών μαζών.

Το Κόμμα μπορεί να εμπνεύσει την πρωτοπόρο και επαναστατική δράση των λαϊκών μαζών, μπορεί να δώσει την ώθηση στη δημιουργία του Μετώπου, όμως δε θα είναι έργο μόνο των κομμουνιστών. Ακόμα και σε συνθήκες απότομης ανόδου του κινήματος, δεν είναι δυνατό στις συνθήκες του καπιταλισμού να ευθυγραμμίζεται η μεγάλη πλειοψηφία του λαού με την ιδεολογία, το Πρόγραμμα του Κόμματος. Μπορεί να ασκεί ηγετικό ρόλο στο λαϊκό κίνημα, με την έννοια ότι αναγνωρίζεται ο ρόλος του στην πρώτη γραμμή του αγώνα, το εμπιστεύονται ευρύτερες λαϊκές μάζες, και εκείνες που δεν ασπάζονται την κοσμοθεωρία μας και τη συνολική πολιτική μας.

Η παρακάτω ιδέα του Λένιν, τηρουμένων των αναλογιών, μπορεί να συνδεθεί και με τη δράση ολόκληρου του Κόμματος (1). Στα 1915 τόνιζε ότι "οι βουλευτές δεν έλαμπαν ούτε με τη χωρίς προηγούμενο ρητορεία, ούτε με τις "επισκέψεις" στα αστικά, διανοουμενίστικα σαλόνια, ούτε με την "καπατσοσύνη" του "Ευρωπαίου" δικηγόρου και του κοινοβουλευτικού άνδρα, αλλά με τους δεσμούς τους με τις εργατικές μάζες, με τη γεμάτη αυταπάρνηση δουλιά στις μάζες, με την εκπλήρωση της ταπεινής, άσημης, βαριάς, άχαρης και πολύ επικίνδυνης δουλιάς του παράνομου προπαγανδιστή και οργανωτή".