Με μεγάλη άνεση, το απόγευμα του Σαββάτου, αρχαιοκάπηλοι χτύπησαν το νυχτοφύλακα του αρχαιολογικού χώρου του Ραμνούντος (την ανασκαφή και μελέτη του χώρου έχει κάνει ο γενικός γραμματέας της Αρχαιολογικής Εταιρείας Β. Πετράκος), έσπασαν την πόρτα της αποθήκης, εισέβαλαν και άρπαξαν: Μία επιτύμβια στήλη,(δεύτερο μισό του 4ου π. Χ. αι., από πεντελικό μάρμαρο, που σώζεται ακέραιη) και επιτύμβιο άγαλμα νεαρής δούλης (β μισό 4ου π. Χ. αι.), το οποίο ανήκε στον επιτύμβιο ναϊσκο του περιβόλου του Διογείτωνος.Η στήλη παρουσιάζει έφηβο, ενώ από το άγαλμα (είχε συγκολληθεί από οχτώ κομμάτια) λείπει ο αριστερός βραχίονας και το δεξί χέρι από τον αγκώνα και κάτω.

Ιδού, λοιπόν, που οι αρχαιολογικοί χώροι φυλάσσονται υποτυπωδώς, αναδεικνύονται υποτυπωδώς και το κράτος υποτυπωδώς τιμά την ιστορία του, αλλά και τον κόπο των αρχαιολόγων. (Θυμίζουμε τις κλοπές στο Μουσείο Κορίνθου, στο Μουσείο Ακρόπολης, στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, στην Αιγίνα κ. α.).

Ο αρχαιολογικός χώρος του Ραμνούντος φυλάσσεται από 3 ημερήσιους φύλακες και 2 νυχτοφύλακες.Οταν κάποιος ημερήσιος φύλακας ή ο ένας από τους δύο νυχτοφύλακες έχει ρεπό, τότε μένουν κενές βάρδιες. Με άλλα λόγια, συχνά κάποιες ώρες της μέρας ή της νύχτας ο χώρος και οι αποθήκες δε φυλάσσονται (!). Γι' αυτό και ο Ραμνούς πρόσφατα δέχτηκε άλλες τρεις άκαρπες, ευτυχώς, επιθέσεις (9/1/96, 26/7/96, 29/8/96). Τότε είχαν σταλεί, από τη Β Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων (ΕΠΚΑ), επείγοντα σήματα στο ΥΠΠΟ, επισημαίνοντας φόβους και για άλλες επιθέσεις. Το ΥΠΠΟ, φαίνεται, δε θορυβήθηκε, αφού οι συνθήκες της φύλαξης δεν άλλαξαν.

Επιπλέον, ο αρχαιολογικός χώρος δεν είχε ηλεκτροδότηση από το Μάρτη, αλλά ούτε τηλέφωνο από το καλοκαίρι.Τον περασμένο Δεκέμβρη το ΚΑΣ ενέκρινε την εκπόνηση μελέτης ηλεκτροδότησης, κόστους 52 εκατ., η οποία παρουσιάστηκε και εγκρίθηκε (5/2). Επομένως, η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική από αυτή που προσπάθησε να παρουσιάσει το ΥΠΠΟ στην ανακοίνωσή του (16/2), ισχυριζόμενο ότι "τα τελευταία τρία χρόνια το ΥΠΠΟ έχει εκπονήσει ειδικό πιλοτικό πρόγραμμα συστημάτων ασφαλείας για τους αρχαιολογικούς χώρους και τα Μουσεία της Αττικής, το κέντρο του οποίου στεγάζεται στο Μουσείο του Πειραιά" (!!!).

Η Β ΕΠΚΑ απασχολεί περίπου 80 αρχαιοφύλακες, για περισσότερους από 15 αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία.Αυτή η εικόνα είναι μόνο η μικρογραφία της κατάστασης στους αρχαιολογικούς χώρους και τα μουσεία ανά την Ελλάδα. Συνολικά απασχολούνται 1.900 ημερήσιοι φύλακες και 300 νυχτοφύλακες,για περισσότερους από 2.000 αρχαιολογικούς χώρους επισκέψιμους και μη (οι επισκέψιμοι είναι περίπου 370). Από τους 2.200 φύλακες, σχεδόν 200 είναι αποσπασμένοι σε γραφεία.Δηλαδή, σε κάθε αρχαιολογικό χώρο αναλογεί λιγότερος από ένας φύλακας!Αν συνυπολογίσουμε ότι οι Εφορείες ελέγχουν η κάθε μία από 4 ή 5 τουλάχιστον νομούς, τη στιγμή που ο αριθμός των αρχαιολόγων δεν ξεπερνά του 400,τότε θα πρέπει το ΥΠΠΟ να ιεραρχήσει τις προτεραιότητές του και να αρχίσει από τα... βασικά: Να προωθήσει άμεσα την ορθολογική οργάνωση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας,την αύξηση του αριθμού των αρχαιολόγων και αρχαιοφυλάκων,την προστασία των αρχαιοτήτων με σύγχρονα μέσα και τη συστηματική συντήρησή τους.Γιατί, κατά τ' άλλα, τα φωτάκια, τα δρομάκια και οι ταμπελίτσες (βλ. πρόγραμμα 70 αρχαιολογικών χώρων) είναι η "βιτρίνα" του σαθρού "οικοδομήματος" που λέγεται προστασία της αρχαιολογικής κληρονομιάς.

Δ. ΜΥΡΙΛΛΑ