Μια εκδήλωση πριν είκοσι, περίπου, χρόνια στο Λονδίνο προς τιμήν του συνθέτη Γιάννη Χρήστου,ήταν η αφορμή να ξεκινήσει ο μουσικογράφος Θωμάς Ταμβάκος τη συλλογή, καταλογογράφηση κι αρχειοθέτηση ενός πολύτιμου υλικού, που αφορά στους Ελληνες και ελληνικής καταγωγής συνθέτες, "λόγιας" ή "σοβαρής" μουσικής, από τον 15ο αιώνα μέχρι τις μέρες μας. Σήμερα, το πλουσιότατο, πλέον, "Αρχείο Ελλήνων Μουσουργών Θωμά Ταμβάκου" συγκεντρώνει στοιχεία για 2.500 συνθέτες, στη δημιουργία των οποίων αντιστοιχούν περίπου 23.000 έργα. Δισκογραφικό υλικό, παρτιτούρες, φωτογραφίες, δημοσιεύματα, αφίσες, προγράμματα συναυλιών, βιβλία και οτιδήποτε αφορά στις καλλιτεχνικές δραστηριότητες των συνθετών, περιλαμβάνονται στους εκατοντάδες φακέλους του αρχείου, για κάθε συνθέτη ξεχωριστά. Ενα σημαντικό μέρος αυτού του πολύτιμου αρχείου, παρουσιάστηκε πριν λίγες μέρες στο πλαίσιο της έκθεσης "Εργα Ελλήνων και ελληνικής καταγωγής συνθετών λόγιας μουσικής σε δίσκους ακτίνας (CDs)",που πραγματοποίησε ο Θ. Ταμβάκος στο ωδείο "Νάκας", με την αρωγή της Ενωσης Ελλήνων Μουσουργών.Παρουσιάστηκαν 650 CD, που έχουνεκδοθεί ανά την υφήλιο με έργα της "λόγιας" μουσικής (ορισμένα πολύ σπάνια) 210 συνθετών - μάρτυρες της υψηλής δημιουργικής έμπνευσης των Ελλήνων συνθετών.

"Η ελληνική μουσική φιλολογία, αναφέρει ο Θ. Ταμβάκος, είναι πλούσια από θησαυρίσματα σε όλες τις μορφές και τεχνικές επεξεργασίας του πρωτογενούς υλικού. Οσα από τα μουσικά αυτά έργα ξεπέρασαν τους σκοπέλους των παραγωγικών διαδικασιών και δισκογραφήθηκαν, αποτελούν έξοχα δείγματα της "λόγιας" μουσικής πιστοποιώντας την αξία της. Δυστυχώς όμως η σπανιότητα της διάθεσης και αυτών ακόμα των ελαχίστων - συγκριτικά με το σύνολο των μουσικών συνθεμάτων - δισκογραφικών εκδόσεων, σε συνδυασμό με τη δυσκολία "ανακάλυψής" τους, αποτέλεσε επίσης σημαντικό λόγο για τη διοργάνωση της έκθεσης". Ελπίζοντας η έκθεση να γίνει αφορμή κι έρεισμα για "την ευρύτερη διάδοση του δισκογραφημένου έργου λόγιας μουσικής", ο Θ. Ταμβάκος σημειώνει ότι "είναι απογοητευτική η καταγραφή 670 δισκογραφημάτων μόνον που περιέχουν έργα 230 συνθετών από ολόκληρο το φάσμα της "λόγιας" μουσικής, αν αναλογιστεί κανείς ότι οι καταχωρήσεις ονομάτων στο αρχείο υπερβαίνουν τις 2.500".

Το μεράκι και η συνεχής προσπάθεια του Θ. Ταμβάκου να ανακαλύψει ολοένα και περισσότερα κομμάτια αυτού του δημιουργικού παζλ, έφερε στο φως πολύ σημαντικά δισκογραφημένα έργα όπως: η έξοχη όπερα "Φροσύνη" του Γεράσιμου Τσαντούλα,κατοίκου των Μάρσαλ Αϊλαντς του Ειρηνικού Ωκεανού, η ξεχασμένη όπερα "Η ξανθούλα" του λατρεμένου από τον Πουτσίνι, Σπυρίδωνος Σαμάρα,το πολυερμηνευμένο "Matre's Dance" για κρουστά και πιάνο του "Νεοζηλανδού" Γιάννη Ψαθά,η έξοχη "Αντιγόνη" του "Αμερικάνου" Ντίνου Κωνσταντινίδη,το μεγαλειώδες "Largo Sinfonico" του κορυφαίου Νίκου Σκαλκώτα,τα χορωδιακά μελίσματα του "Λετονού" Πέτρου Πλακίδη και "Αμερικάνου" Παναγιώτη Ζη,το πρωτοποριακό "Magma" της "Ορουγουανής" Γκρατσιέλλας Παρασκευαϊδη,το σπουδαίο "Κοντσέρτο για βιολί" του Δημήτρη Δραγατάκη.

Σημειώνοντας ότι η ελληνική πολιτεία και οι δισκογραφικές εταιρίες είναι αδιάφορες απέναντι στη λόγια μουσική και στους δημιουργούς της, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει σε άλλες χώρες, ο Θ. Ταμβάκος τονίζει την παντελή δισκογραφική απουσία πολλών λαμπρών Ελλήνων συνθετών, όπως οι "απόντες" Δήμας, Τζανής Μεταξάς, Κόντης, Σκαρλάτος, Λάλας κ.ά. "Στη χώρα μας, λέει, δεν υπάρχει ένα ινστιτούτο ή κέντρο μελέτης της λόγιας μουσικής, το οποίο θα μπορούσε να πληροφορήσει για όσα δημιουργήθηκαν σε αυτό τον τομέα από τον 15ο αιώνα μέχρι σήμερα. Ο,τι γίνεται κινείται σε επίπεδο ιδιωτικών πρωτοβουλιών, καθώς το ίδιο το κράτος αδιαφορεί. Οι αρμόδιοι φορείς πιστεύω ότι αδιαφορούν σκόπιμα και όχι από άγνοια, μιας και πρόθεσή τους είναι να τροφοδοτούν τον κόσμο με υποπροϊόντα, τα οποία και αναδεικνύουν". Παρ' όλα αυτά ο ίδιος προσπάθησε μέσα από την έκθεση να συμβάλει στην "πληροφόρηση και ευαισθητοποίηση του κοινού, των μουσικών και κυρίως των αρμοδίων για τα καλλιτεχνικά θέματα φορέων, προκειμένου ν' ασχοληθούν με την καταξιωμένη διεθνώς "λόγια" μουσική των Ελλήνων συνθετών" όπως και στο "ν' αναπτυχθούν οι πρωτοβουλίες ώστε να αυξηθεί η χαμηλή δισκογραφική παραγωγή".

Αναφερόμενος στο "Αρχείο Ελλήνων Μουσουργών", λέει ότι εντείνει την προσπάθειά του "κυρίως, στις περιπτώσεις των συνθετών, που έχουν φύγει από τη ζωή και οι οποίοι πρόσφεραν όλες τους τις δυνάμεις τους στη μουσική. Στόχος μου είναι να βγει στην επιφάνεια το έργο τους, γιατί έχει πολλά να δώσει, κυρίως στις νεότερες γενιές. Το υλικό που υπάρχει στο αρχείο είναι μεγάλο σε όγκο και για να μπορέσει ν' αναπτυχθεί θα χρειαζόταν ένα μεγάλο χώρο, ας πούμε το χώρο ενός διαμερίσματος". Με στόχο την καλύτερη ανάδειξη και αξιοποίηση του αρχείου ο Θ. Ταμβάκος έχει απευθυνθεί σε πολλούς φορείς - και στο ΥΠΠΟ - όμως, όπως λέει χαρακτηριστικά... "φωνή βοώντος εν τη ερήμω". Ισως επειδή ο ερευνητής, μουσικογράφος (και ηλεκτρονικός μηχανικός) Θ. Ταμβάκος δεν κινείται βάσει της "οδού" των "δημοσίων σχέσεων", που επιλεκτικά προσφέρουν "αντικλείδια" και ανοίγουν "πόρτες".

Ρουμπίνη ΣΟΥΛΗ