Το αρχικό "σοκ" από τον πόλεμο ξεπεράστηκε και άρχισε ο αγώνας δρόμου για την κάλυψη του χαμένου χρόνου και κέρδους. Οι μεγάλες ξενοδοχειακές επιχειρήσεις εντατικοποιούν τους ρυθμούς, μεγιστοποιούν την εκμετάλλευση, αναπληρώνουν με κάθε τρόπο ό,τι έχασαν τους δύο μήνες της "κρίσης", που φυσικά εννοούν να το εισπράξουν πολλαπλάσιο. Οι μικρές επιχειρήσεις αδυνατούν να συνέλθουν από το τεράστιο πλήγμα που δέχτηκαν. Οσο για τους εργαζόμενους, χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Σ' αυτούς που μένουν άνεργοι για φέτος και σ' αυτούς που θα "πληρώσουν τα σπασμένα", δουλεύοντας κάτω από ακόμα πιο σκληρές συνθήκες.

Σε ένα ...διαφορετικό είδος πελατείας άνοιξαν φέτος τις πόρτες τους τα ξενοδοχεία της Θεσσαλονίκης. Οι διανυκτερεύσεις που πραγματοποίησαν οι ΝΑΤΟικοί στρατιώτες εξισορρόπησαν τη "χασούρα" των ξενοδοχείων από τη μη έλευση των Γιουγκοσλάβων τουριστών, καθώς και όσων επισκέπτονταν την πόλη από χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, οδικώς μέσω της Γιουγκοσλαβίας.

Ετσι, οι μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες προσπέρασαν την κρίση, που όμως έχει κάνει έντονη την παρουσία της στην αγορά της πόλης. Οι εργαζόμενοι με τη σειρά τους προσπέρασαν τον κίνδυνο της αύξησης της ανεργίας, όμως τώρα έχουν να διαβούν το Γολγοθά της ακόμα πιο σκληρής εκμετάλλευσης. Την πρωτοπορία σε αντεργατικότητα διεκδικούν και φέτος το "Μακεδονία Παλλάς" του γνωστού Ν. Δασκαλαντωνάκη,αλλά και το καινούριο ξενοδοχειακό συγκρότημα "Χαγιάτ" του Δ. Λιβανού.

Από τα σοβαρότερα προβλήματα που θα αντιμετωπίσουν φέτος οι εργαζόμενοι είναι αυτό των απλήρωτων υπερωριών. Πάρα πολλά ξενοδοχεία με τον... τρόπο τους υποχρεώνουν τους εργαζόμενους σε υπερωριακή απασχόληση ακόμα και 7 ωρών την ημέρα, με την υπόσχεση παροχής ρεπό!

Η ανεργία θα ταλανίσει και φέτος πολλούς εργαζόμενους, στην πλειοψηφία τους επαγγελματίες, αφού η επίτευξη του στόχου των επιχειρήσεων για όσο το δυνατόν μεγαλύτερα κέρδη "περνά" και μέσα από τη χρησιμοποίηση φτηνού και ανειδίκευτου εργατικού δυναμικού, που αποτελείται κύρια από αλλοδαπούς.

Η διαπλοκή των μεγάλων ξενοδοχείων της Χαλκιδικής με τους τουρ οπερέιτορς λειτούργησε συγκυριακά υπέρ τους, εξασφαλίζοντάς τους ικανοποιητικές πληρότητες. Εξάλλου, έχουν εξασφαλισμένη και την κρατική συνδρομή, όπως έγινε και στον Πόλεμο του Κόλπου. Τότε το κράτος υπήρξε εξαιρετικά γενναιόδωρο απέναντί τους, χορηγώντας τους τεράστιες οικονομικές ενισχύσεις.

Οι χαμένοι της ιστορίας είναι τα μικρότερα ξενοδοχεία, κυρίως στο Ορος και στην Κασσάνδρα. Στην πλευρά των χαμένων και οι εργαζόμενοι. Σε 30% εκτιμάται το ποσοστό όσων δε θα επαναπροσληφθούν φέτος,ενώ όσοι πιάσουν δουλιά, κατά πάσα πιθανότητα θα κληθούν να υπογράψουν ιδιωτικά συμφωνητικά για δουλιά 30 μέρες το μήνα, 12 ώρες τη μέρα, με μισθό όχι πάνω από 200.000 δραχμές και με 3 έως 7 ένσημα!

Τέτοιες συμφωνίες έχουν ήδη γίνει στο ξενοδοχείο "Σάνι" - ξενοδοχείο με βεβαρημένο παρελθόν σε ό,τι αφορά στη "μαύρη" απασχόληση αλλοδαπών - του Α. Ανδρεάδη,ο οποίος είναι και πρόεδρος του Συνδέσμου Ξενοδόχων Χαλκιδικής. Είναι το ξενοδοχείο που σχεδόν πάντα δίνει "γραμμή" στα υπόλοιπα για το με ποιο τρόπο θα "ξεζουμίσουν" περισσότερο τους εργαζόμενους. Ετσι, στα χνάρια του βαδίζουν επαξίως τα ξενοδοχεία "Ποτίδαια Παλλάς","Αλεξάντερ" και άλλα, με εξευτελιστικούς μισθούς, εξαντλητικά ωράρια, ελάχιστα ένσημα. Οι εργαζόμενοι αναγκάζονται, υπό την πίεση της ανεργίας, να δέχονται τέτοιου είδους "συμφωνίες", πόσο μάλλον που είναι εντελώς αβοήθητοι από το κλαδικό τους σωματείο, που ελέγχεται απ' την ΠΑΣΚΕ.

Κενές παραμένουν οι περισσότερες από τις 35.000 κλίνες που διαθέτει η Πιερία σε επιπλωμένα διαμερίσματα και ενοικιαζόμενα δωμάτια. Η τουριστική βιομηχανία της περιοχής στηριζόταν κατά αποκλειστικότητα στους Γιουγκοσλάβους και στους τουρίστες άλλων ανατολικών χωρών, που επισκέπτονταν την περιοχή μέσω της Γιουγκοσλαβίας.

Να σημειωθεί ότι μεγάλα τουριστικά "πακέτα" με προορισμό τη Βόρεια Ελλάδα τελικά κατευθύνθηκαν στην Κρήτη, όπου ενώ αρχικά παρατηρήθηκε μείωση της τουριστικής κίνησης, στη συνέχεια οι πληρότητες άγγιξαν ακόμα και το 100%. Βέβαια, τον αυξημένο όγκο εργασίας κλήθηκαν να βγάλουν οι ίδιοι εργαζόμενοι, εντατικοποιώντας ακόμα περισσότερο την εργασία τους, ενώ συνδικαλιστές τονίζουν ότι μέχρι στιγμής μπορούν να μιλάνε για τις αθλιότερες συνθήκες εργασίας από κάθε άλλη σεζόν!

Μετά τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία, οι εργαζόμενοι της Ζακύνθου και της Κέρκυρας οπλίζονται με κουράγιο για να αντιμετωπίσουν τον πόλεμο που έχουν κηρύξει εναντίον τους οι επιχειρήσεις.

Στη Ζάκυνθο ανάμεσα στα ξενοδοχεία που διεκδικούν πρώτη θέση στον κατάλογο της αντεργατικότητας βρίσκονται τα "Κάκτεν", "Ζάντε Ρουαγιάλ Παλλάς", "Χρυσή Ακτή", "Ποσειδών" και πάρα πολλά ακόμα, από τα πλέον ονομαστά του νησιού κ. ά.

Χρόνο με το χρόνο οι συνθήκες εργασίας στις τουριστικές επιχειρήσεις του νησιού χειροτερεύουν. Οι συμφωνίες - "πακέτα" για τα ένσημα, αλλά και τους μισθούς, που έκαναν δειλά - δειλά την εμφάνισή τους πριν ένα - δύο χρόνια έχουν πλέον καθιερωθεί και προκαθορίζουν το μισθό και τα ένσημα ανεξάρτητα από τις μέρες εργασίας και τις συλλογικές συμβάσεις.

Η "μαύρη" εργασία επίσης χρόνο με το χρόνο παίρνει μεγαλύτερη έκταση. Η προσπάθεια εφαρμογής του αντεργατικού 2639/98 και ιδιαίτερα το μέρος που αφορά στη διευθέτηση του χρόνου εργασίας βρίσκεται σε εξέλιξη. Για παράδειγμα η επιχείρηση "Μισσίδης" ζητά από τους εργαζόμενους να δουλεύουν 9ωρα και 10ωρα για να αναπληρώσουν τα ρεπό που τους έδινε τον Απρίλη και τον Μάη, μήνες που η τουριστική κίνηση ήταν εξαιρετικά χαμηλή.

Η Κέρκυρα ήταν το νησί που δέχτηκε ίσως το μεγαλύτερο πλήγμα από τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία, πόσο μάλλον που εντάχθηκε από τις ΗΠΑ και σε "εμπόλεμη ζώνη". Σταδιακά η τουριστική κίνηση αποκτά τους φυσιολογικούς της ρυθμούς, όμως όσοι εργαζόμενοι δεν έμειναν άνεργοι, πληρώνουν ακριβά τα μεροκάματα που κάνουν.

Οι εργαζόμενοι στα ξενοδοχεία του Ρίζου, στο "Κέρκυρα", στο "Χίλτον" τα πληρώνουν με την κατάργηση του 5ήμερου και του 8ωρου, με το να εξαναγκάζονται σε υπερωριακή απασχόληση χωρίς αποζημίωση, με μείωση του χρόνου εργασίας σε 6,40 ώρες ημερησίως με μείωση αποδοχών, με τη χορήγηση 3-4 ή και 5 ημερών ρεπό τη βδομάδα χωρίς αποδοχές και ένσημα, με τη μερική απασχόληση, με...

Τα πληρώνουν "χρυσάφι" χωρίς να τους καταβάλλονται ούτε αυτές οι ισχνές αποδοχές τους. Οπως στο "Ακτή Μεσογγή" που χρωστά δεδουλευμένα από το 1998 και συγκεκριμένα Σεπτέμβρη, Οκτώβρη, άδεια, επίδομα άδειας και αυτά του '99. Οπως στο "Εύα Παλλάς" που οφείλει δεδουλευμένα του '97 και του '98. Οπως στο "Ερμονες" που οφείλει τα δεδουλευμένα μηνών του '98.

Τα πληρώνουν με τα ένσημά τους που δεν επικολλούνται όπως στο "Κόραλ" και το "Κόρφου Μαρίς".

Το απόλυτο χάος βασιλεύει στις ξενοδοχειακές μονάδες των Δωδεκανήσων, κύρια της Ρόδου και της Κω, που συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο μέρος της τουριστικής κίνησης κάθε χρόνο, αφού αποτελούν δύο από τους κλασικότερους παραθεριστικούς προορισμούς της χώρας.

Το πανέμορφο νησί της Ρόδου θα μπορούσε να αποτελέσει παράδειγμα για το πώς δεν πρέπει να αναπτύσσεται ο τουρισμός. Παράγοντες του νησιού δηλώνουν ανήσυχα ότι ο τρόπος που αναπτύχθηκε τουριστικά το νησί έχει βάλει σε σοβαρό κίνδυνο ακόμα και τον κοινωνικό ιστό.

Η Ρόδος μετρά σήμερα 22.000 εργαζόμενους σε τουριστικές επιχειρήσεις, από τους 28.000 του συνολικού εργατικού της δυναμικού.Επί σειρά ετών οι εργαζόμενοι του κλάδου αναγκάζονταν να υπογράφουν συμφωνίες με τους εργοδότες, προκειμένου μέσα από αμοιβαίες υποχωρήσεις, να διασφαλίζεται έστω η συμπλήρωση κάποιων συνταξιοδοτικών τους προϋποθέσεων, αφού δεν υπήρχε εναλλακτική πρόταση απασχόλησης.

Μέχρι πριν λίγα χρόνια η κατάσταση στην αγορά εργασίας θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ομαλή, ένας εργασιακός "παράδεισος", αν συγκριθεί με αυτό που επικρατεί σήμερα, με το εργασιακό καθεστώς που επέβαλαν οι πολυεθνικές μετά τη μαζική "εισβολή" τους στο νησί τα τελευταία 4 χρόνια. Μια "εισβολή" που εκτός των άλλων συνοδεύτηκε από εξαγορές μικρών επιχειρήσεων ή από το κλείσιμό τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέσα στο πρώτο εξάμηνο του '99 έχουν οδηγηθεί στο λουκέτο 60!

Μια "εισβολή", που συνοδεύτηκε από τη μείωση των θέσεων εργασίας και τη φοβερή εντατικοποίηση της εργασίας. Εντατικοποίηση που το 1998 έστειλε στο νοσοκομείο 250 εργαζόμενους - κύρια καμαριέρες - με νευρικό σοκ, με παθολογικά και ορθοπεδικά προβλήματα,σύμφωνα με στοιχεία του Εργατικού Κέντρου!

Τα ξενοδοχειακά συγκροτήματα μείωσαν στο κατώτερο δυνατό όριο το προσωπικό τους, που αναγκάζεται να δουλεύει με ξέφρενους ρυθμούς για να αντεπεξέλθει στον τεράστιο όγκο δουλιάς. Σε πολλά ξενοδοχεία 2 καμαριέρες - καθαρίστριες αναγκάζονται να καθαρίζουν 35-40 δωμάτια, πολλές φορές και περισσότερα! Το ίδιο συμβαίνει και με το προσωπικό της κουζίνας, όπου για παράδειγμα οι λαντζιέρες εκτελούν χρέη και βοηθών μαγείρων!

Ενας μεγάλος αριθμός εργαζομένων αναγκάζεται να δουλεύει με χαμηλότερες αποδοχές και χωρίς ένσημα τους τρεις πρώτους μήνες της σεζόν, Μάρτη, Απρίλη και Μάη. Το Εργατικό Κέντρο πριν τρία χρόνια είχε διαπιστώσει ότι από την ανασφάλιστη εργασία αυτών των τριών μηνών το ΙΚΑ και ο ΟΑΕΔ είχαν χάσει 1 δισ. 700 εκατομμύρια δραχμές.Το ΕΚΡ ενημέρωσε τον ΟΑΕΔ ζητώντας να πραγματοποιήσει ελέγχους, που δεν έγιναν ποτέ παρά τις διαβεβαιώσεις του Οργανισμού για το αντίθετο.

Ανάμεσα στα ξενοδοχεία που εφαρμόζουν μέτρα σαν τα παραπάνω "φιγουράρουν" τα "Καψής", "Παράδεισος", "Μίρα Μάρε", "Εσπερίδες - Εσπερος",χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τα υπόλοιπα υστερούν σε αντεργατικότητα.

Ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Ρόδου Γ. Σαρικάς τονίζει σχετικά με τα όσα διαδραματίζονται στο νησί: "Τα προηγούμενα χρόνια, πριν δηλαδή τη διείσδυση του μεγάλου κεφαλαίου, υπήρχε ένα άλλο επίπεδο εργασιακών σχέσεων. Από όταν άρχισαν να εμφανίζονται όλοι αυτοί οι όμιλοι, με εξαγορές και συγχωνεύσεις, άρχισαν όλα να διαλύονται. Στη θέση μονάδων οικογενειακού χαρακτήρα "φύτρωσαν" τεράστια συγκροτήματα.

Εκλεισαν ξενοδοχεία, χάθηκαν θέσεις εργασίας και η πίεση προς τις μικρές επιχειρήσεις συνεχίζεται. Δυστυχώς η έλλειψη άλλων πηγών απασχόλησης έχει ως αποτέλεσμα να επιβάλλεται η εργοδοσία σε όλα τα επίπεδα. Αυτό θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί αν αναπτύσσονταν άλλοι παραγωγικοί τομείς. Η Ρόδος έχει παράδοση στα κεραμικά, στους χειροποίητους τάπητες κ. α. αλλά όλες αυτές οι βιοτεχνίες έκλεισαν, στερώντας από το νησί μια "πηγή" που θα μπορούσε να προσφέρει πολλές θέσεις εργασίας.

Αντ' αυτών αναπτύχθηκε ο τουρισμός, αναπτύχθηκαν οι δείκτες, π. χ. οι αφίξεις και οι διανυκτερεύσεις αυξάνονται, αλλά τι μένει στους εργαζόμενους και στην τοπική οικονομία; Τίποτα, το συνάλλαγμα που έρχεται εμείς δεν το βλέπουμε στα μάτια μας. Και σαν να μην έφτανε αυτό, πλέον στη Ρόδο διαταράσσεται ο οικογενειακός και κοινωνικός ιστός από τον έξαλλο ρυθμό που παρουσιάζουν οι δραστηριότητες αυτή την περίοδο.

Αυτή η βαβελική κατάσταση δημιουργεί προβλήματα και στο συνδικαλιστικό κίνημα, που προσπαθεί να περισώσει ό,τι μπορεί μόνο του, αφού από την πλευρά του κράτους δεν υπάρχει καμία παρέμβαση προς όφελος των εργαζομένων, του τόπου και των μικρομεσαίων".

Στην Κω η "κακή μέρα από το πρωί φάνηκε", αφού αμέσως μόλις άνοιξε η σεζόν άρχισαν τα παρατράγουδα, με ξενοδοχεία να αναγκάζουν τους εργαζόμενους να δουλεύουν σαν "σκυλιά", πραγματοποιώντας πολλές υπερωρίες, απλήρωτες μέχρι σήμερα ένα μήνα μετά και με κάποια άλλα να απολύουν, όπως το "Καράβια Μπιτς" και με άλλα, όπως το "Ραμίρα" και το "Νόριντα",να δίνουν ό,τι μισθούς θέλουν, ανεξάρτητα από προϋπηρεσία, συμβάσεις, μέρες και ώρες δουλιάς!

Το κλίμα τρομοκρατίας που έχει επιβληθεί στις μεγάλες μονάδες οξύνεται συνεχώς, με ξενοδοχεία να ζητάνε ακόμα και ποινικό μητρώο από εργαζόμενους προκειμένου να πιάσουν δουλιά! Ενώ το "Ιππόκρατες Πάλλας" έκανε έγκαιρα σαφείς τις αντεργατικές του διαθέσεις, όταν ο διευθυντής του κάλεσε τους εργαζόμενους, κάνοντάς τους παρατήρηση, επειδή τόλμησαν να επισκεφτούν το σωματείο τους για να ζητήσουν διευκρινίσεις και πληροφορίες σχετικά με τους μισθούς τους!