Λίγο μετά την περσινή εκλογική επιτυχία του, ο σοσιαλδημοκράτης Καγκελάριος Γκέρχαρντ Σρέντερ είχε δηλώσει ότι στο τέλος της τωρινής τετράχρονης θητείας του θέλει να τον μετρήσουν με τη "φανερή μείωση" της μαζικής ανεργίας, που είχε δημιουργηθεί στα χρόνια της προκάτοχης κυβέρνησης. Επανέλαβε, επίσης, στις αρχές Αυγούστου στο "ΣΠΙΓΚΕΛ" ότι γι' αυτόν και την "κοκκινοπράσινη" κυβέρνησή του εξακολουθεί το θέμα της μείωσης της ανεργίας να αποτελεί το "πιο σημαντικό ζήτημα".

Πόσο απέχει αυτή η δήλωση - υπόσχεση από την πραγματικότητα το επιβεβαιώνουν τα αποτελέσματα της δεκάμηνης διακυβέρνησης της Γερμανίας από τον νέο καγκελάριο: Η στρατιά των Γερμανών και ξένων ανέργων εξακολουθεί να είναι στα ίδια υψηλά επίπεδα, όπως και επί καγκελαρίας του χριστιανοδημοκράτη Χέλμουτ Κολ. Πάνω από 4.000.000 οι άνεργοι τον Ιούλη, αναφέρουν τα επίσημα στατιστικά στοιχεία της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Εργασίας στη Νυρεμβέργη. Αλλά υπάρχουν και τα ανεπίσημα στοιχεία, οι αριθμοί που σπάνια βλέπουν το φως της δημοσιότητας... Για το "κρυφό" αυτό μέγεθος ανεργίας γράφει η εφημερίδα "ΝΤΕΡ ΤΑΝΓΚΕΣ - ΣΠΙΓΚΕΛ" σε κύριο άρθρο στις 6 του τρέχοντος μήνα: "Αν (στα 4.000.000 ανέργους) συνυπολογιστεί η "σιωπηλή εφεδρεία", τότε λείπουν 6.000.000 έως 7.000.000 θέσεις εργασίας. Η τραγικότητα που ενυπάρχει στο πολύ υψηλό αυτό μέγεθος ανεργίας γίνεται κατάδηλη, όταν κοιτάξει κανείς τους αριθμούς από κρατίδιο σε κρατίδιο, και από δυτικογερμανική σε ανατολικογερμανική (την πρώην ΓΛΔ) περιοχή. Διαπιστώνεται, δηλαδή, ότι το μικρότερο ποσοστό ανεργίας που ανέρχεται στο 6,3% υπάρχει στη Βαυαρία και το ανώτατο στην ανατολικογερμανική Σαξονία - Ανχάλτη, που φθάνει στο 21,7%.Γενικά, στη Δυτική Γερμανία, μόνον το κρατίδιο της Βρέμης έχει το υψηλότατο ποσοστό (15,5%), ενώ στην Ανατολική Γερμανία, το κατώτατο ποσοστό ανεργίας έχει η Θουριγγία (16,2%) και τα υπόλοιπα τέσσερα ανατολικογερμανικά κρατίδια παρουσιάζουν ποσοστό από κει και πάνω ως το 21,7% της Σαξονίας - Ανχάλτης. Κατά μέσο όρο, λέει η Στατιστική Υπηρεσία, η Δυτική Γερμανία έχει ποσοστό ανεργίας 9,6%, ενώ η πρώην ΓΛΔ 18,8%.

Είναι περιττό να σημειωθεί για άλλη μία φορά ότι αυτή η κατάσταση είναι αποτέλεσμα του τρόπου με τον οποίο έγινε η ένωση της Γερμανίας, δηλαδή της προσάρτησης της σοσιαλιστικής στην καπιταλιστική οικονομία και της εξαφάνισης της βιομηχανίας της.

Την ίδια μέρα (5 Αυγούστου) ανακοινώθηκαν στη Νυρεμβέργη στοιχεία για την απελπιστική κατάσταση των νέων: Τέσσερις βδομάδες πριν την έναρξη (το Σεπτέμβρη) της νέας σχολικής χρονιάς, οι νέοι ήξεραν σε ποια επαγγελματική και επιστημονική σχολή θα μορφωθούν και θα σπουδάσουν. Οπως ήξεραν πού θα εργαστούν μετά το πέρας της μαθητείας και των σπουδών. Οι αριθμοί στην ενωμένη - καπιταλιστική Γερμανία δείχνουν μία εντελώς άλλη κατάσταση. "Νέοι και χωρίς προοπτική", όπως τιτλοφορεί το σχετικό ρεπορτάζ της παραπάνω εφημερίδας...

Σύμφωνα με τα στοιχεία μίας πρόσφατης μελέτης του Ινστιτούτου Ερμνιντ,1.300.000 νέοι, ηλικίας από 20 έως 30 χρόνων, που ισοδυναμούν με το 15,5% των νέων αυτής της ηλικίας, δεν έχουν τερματίσει κάποια επαγγελματική μόρφωση. Για διάφορους λόγους αναγκάστηκαν δηλαδή να εγκαταλείψουν το θρανίο και την επαγγελματική σχολή.

Η ομοσπονδιακή υπουργός Παιδείας, Εντελγκαρντ Μπούλμαν, εκτίμησε τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής ως "κοινωνικοπολιτική εκρηκτική ύλη". Κατά μέσο όρο, το 8% των Γερμανών νεαρών μένουν χωρίς επαγγελματική μόρφωση, ενώ το ποσοστό αυτό για τους αλλοδαπούς νέους ισοδυναμεί σχεδόν με το 1/3 του συνόλου τους. Πολλοί νέοι δεν τελειώνουν και το σχολείο, και συνεπώς δεν έχουν καμία δυνατότητα επαγγελματικής μόρφωσης.

Ενα ακόμα στοιχείο είναι ενδιαφέρον σ' αυτή τη μελέτη. Αναφέρεται ότι ο αριθμός των μικροεπιχειρήσεων τα τελευταία δέκα χρόνια μειώθηκε κατά 100.000 (αποτέλεσμα της συνεχούς συγχώνευσης, συγκεντροποίησης "παγκοσμιοποίησης"). Και ήταν ακριβώς αυτές οι μικροεπιχειρήσεις που δέχονταν και μόρφωναν επαγγελματικά "λιγότερο ταλαντούχους" νέους.

Για την αντιμετώπιση του μόνιμου αυτού κοινωνικού φαινομένου εκδίδονται από αρμόδιους και αναρμόδιους: από κυβέρνηση, πολιτικούς της συμπολίτευσης και αντιπολίτευσης, από επιστήμονες, από δημοσιογράφους και πολλούς άλλους, συνταγές με διάφορα φάρμακα, που τις περισσότερες φορές αλληλογρονθοκοπούνται μεταξύ τους. Για την καταπολέμηση της ανεργίας π. χ. βλέπουν μερική σωτηρία στη μείωση των υπερωριών, ώστε έτσι να δημιουργηθούν "μερικές εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας" (τις υπολογίζουν σε 400.000 - 900.000). Αντίθετα, το Γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομικής Ερευνας (DIW) εκτιμά ότι με μια "συνεπή μείωση των υπερωριών" θα προκύψουν το πολύ 20.000 κενές θέσεις. Ο λόγος γι' αυτό είναι ότι στη Δυτική Γερμανία το 1997 υπερωρίες έκαναν κυρίως οι "υψηλά εξειδικευμένοι" και μάλιστα σε ποσοστό 75%. Η γνώμη του ινστιτούτου είναι ότι οι εργαζόμενοι αυτού του είδους είναι αναντικατάστατοι στις υπηρεσίες τους και ότι δεν πληρώνονται εξτρά για τις υπερωρίες λόγω των ειδικών σχέσεων με τις επιχειρήσεις και των υψηλών αποδοχών που απολαμβάνουν, ή ότι αντί για χρηματική πληρωμή, ισοφαρίζουν τις υπερωρίες με ελεύθερες ημέρες από την υπηρεσία. Η μαζική ανεργία είναι πρόβλημα των ανειδίκευτων ή λίγο ειδικευμένων εργαζόμενων, ισχυρίζεται το DIW. Αντίθετα, το συνδικαλιστικό Ινστιτούτο Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών (WSI) επιμένει ότι "το βάθρο των πληρωνόμενων υπερωριών είναι αρκετά υψηλό", ότι εάν καταργηθούν αυτές θα εξοικονομηθούν τουλάχιστον 500.000 θέσεις εργασίας και ότι άνεργοι δεν είναι μόνον οι ανειδίκευτοι.

Ενας σοσιαλδημοκράτης πρωθυπουργός δυτικογερμανικού κρατιδίου θεωρεί σαν σοβαρή αιτία της ανεργίας τα υψηλά ημερομίσθια και προτείνει ένα μέρος της μελλοντικής αύξησης της παραγωγικότητας να επενδυθεί όχι σε αύξηση των ημερομισθίων, αλλά σε μεγαλύτερες απασχολήσεις. Τουλάχιστον επί μία διετία προτείνει να μη γίνουν αυξήσεις στους μισθούς και τα ημερομίσθια (όπως και στις συντάξεις), οπότε οι επιχειρηματίες θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας... Δε μαρτυράει, όμως, το μυστικό του ποιος και πώς θα αναγκάσει τους επιχειρηματίες προς αυτή την κατεύθυνση! Δε λείπουν και εκείνοι που βλέπουν την αιτία της μαζικής ανεργίας στις μεγάλες δευτερεύουσες παροχές προς τους εργαζόμενους - επιδόματα, όπως επιδόματα κακοκαιρίας, εορτών, ασθενείας, αλλά και στις εργοδοτικές εισφορές στα ταμεία συντάξεων των εργαζομένων. Και γι' αυτό ζητάνε τη μείωσή τους (ή και την κατάργησή τους), όπως και την καταβολή από τους επιχειρηματίες (κυρίως τους μεγαλοεπιχειρηματίες) μικρών φόρων, για να μπορούν να κάνουν επενδύσεις και συνεπώς να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας.

Οι συζητήσεις αυτές έχουν διεισδύσει και μέσα στο σοσιαλδημοκρατικό κόμμα και δεν είναι λίγα τα στελέχη του, και πολύ περισσότερο η βάση, που διαπιστώνουν ότι άλλα υπόσχονταν η ηγεσία σαν αντιπολίτευση - ακόμα και τον πρώτο καιρό μετά την εκλογική νίκη - και άλλα γίνονται σήμερα με τη συρρίκνωση του "κοινωνικού κράτους".

Αυτή τη δυσαρέσκεια δείχνουν και τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης που δημοσιεύτηκε στον γερμανικό Τύπο στις 7 του μήνα. Φέρνουν το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα και τους Πράσινους στην κατιούσα και προβλέπουν άσχημα μαντάτα στις εκλογές που θα διεξαχθούν από τις 5 Σεπτέμβρη και έπειτα σε πέντε γερμανικά κρατίδια.

Ο καθηγητής της Πολιτικής Οικονομίας στο πανεπιστήμιο της δυτικογερμανικής Φραγκφούρτης, Ιωακείμ Χιρς, εξηγεί το φαινόμενο με τα σοσιαλδημοκρατικά και τα "πράσινα" κόμματα. Δήλωνε μάλιστα σε βερολινέζικες εφημερίδες πως τα "ευρωπαϊκά σοσιαλδημοκρατικά κόμματα έχουν γίνει από καιρό νεοφιλελεύθερα και ότι από καιρό επίσης τόσο αυτά όσο και οι Πράσινοι έχουν γίνει κρατικοί μηχανισμοί, που σαν παλιοαυτοκίνητα καριέρας και διατήρησης της εξουσίας εξυπηρετούν μια "πολιτική τάξη""...

Θανάσης ΒΟΡΕΙΟΣ