Την πλήρη αποδυνάμωση των Επιθεωρήσεων Εργασίας και την αποψίλωσή τους ουσιαστικά από κάθε αρμοδιότητα ελέγχου εφαρμογής της εργατικής νομοθεσίας και επιβολής κυρώσεων στους παραβάτες εργοδότες, προωθεί εγκύκλιος του υπουργού Εργασίας Μ. Παπαϊωάννου,με την οποία δίνονται οι γενικές κατευθύνσεις λειτουργίας του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ). Δυο μήνες σχεδόν μετά την έναρξη της ισχύος των διατάξεων του αντεργατικού νόμου 2639/'98 περί σύστασης Σώματος Επιθεωρητών - διάστημα κατά το οποίο οι Επιθεωρήσεις παρουσίασαν εικόνα πλήρους αποδιοργάνωσης - η εγκύκλιος έρχεται να δώσει ένα επιπλέον καθοριστικό χτύπημα στον ήδη βαριά λαβωμένο θεσμό, επιβεβαιώνοντας τις ανησυχίες και τις σχετικές καταγγελίες εργατικών σωματείων.

Αν και στην εγκύκλιο αναφέρεται ότι το ΣΕΠΕ είναι κατ' εξοχήν ελεγκτικός μηχανισμός για την εφαρμογή των διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας, οι όροι που θέτει για τη διενέργεια των ελέγχων στις επιχειρήσεις ουσιαστικά αναιρούν αυτό του το ρόλο. Ετσι, κατά τη διενέργεια ελέγχου του Επιθεωρητή σε χώρο της επιχείρησης, στην εγκύκλιο δεν καθορίζεται σαν υποχρεωτική η συμμετοχή των εκπροσώπων των εργαζομένων στον έλεγχο, αλλά σημειώνεται ότι είναι σκόπιμο "να επιδιώκεται επαφή με τους εκπροσώπους των εργαζομένων"! Επίσης θεωρείται σκόπιμο "να ειδοποιείται ο εργοδότης,εκτός της περίπτωσης που η παρουσία του θα ζημιώσει την αποτελεσματικότητα του ελέγχου"! Αυτό, όταν είναι γνωστό ότι για να έχουν κάποια αποτελεσματικότητα οι έλεγχοι, επιβάλλεται να είναι αιφνιδιαστικοί, ώστε να μην έχει κανένα περιθώριο ο εργοδότης να κουκουλώσει τις παρανομίες του.

Συνεχίζοντας η εγκύκλιος του υπουργού και... λησμονώντας ότι δουλιά των Επιθεωρήσεων είναι ο έλεγχος των εργοδοτών για τυχόν παραβιάσεις τους και όχι των εργαζομένων, προτρέπει σε "εξάντληση των μέσων του διαλόγου και της πειθούς προς τους εργοδότες και προς τους εργαζόμενους"! Επιπλέον στις περιπτώσεις που οι εργοδότες δε συμμορφώνονται με τις υποδείξεις των Επιθεωρητών, δεν ξεκινά αμέσως η διαδικασία επιβολής κυρώσεων, αλλά " οι επιθεωρητές μπορούν κατά περίπτωση και κατά την κρίση τους να δίνουν μια μόνο χρονική παράταση της προθεσμίας συμμόρφωσης"...

Η αποψίλωση των Επιθεωρήσεων Εργασίας από αρμοδιότητες, αποκτά δραματικές διαστάσεις στις περιπτώσεις των εργατικών ατυχημάτων. Ετσι, στην εγκύκλιο σημειώνεται ότι όλα τα ατυχήματα αναγγέλλονται στις τοπικές Τεχνικές Επιθεωρήσεις, αλλά μόνο "στις περιπτώσεις σοβαρών και θανατηφόρων ατυχημάτων είναι απαραίτητη η άμεση παρουσία του ΣΕΠΕ για την έρευνα των συνθηκών υπό τις οποίες συνέβησαν.Ο αρμόδιος διευθυντής του ΚΕΠΕΚ ενημερώνεται για το συμβάν, δίνει τις κατάλληλες οδηγίες και αποφασίζει αν απαιτείται συνδρομή των τεχνικών Επιθεωρητών με άλλους Επιθεωρητές"!

Οσο για το ποια είναι τα κριτήρια για να θεωρούνται τα ατυχήματα σαν σοβαρά, σημειώνεται: "ο αριθμός των θυμάτων (ομαδικό ατύχημα), το είδος του τραύματος (κάταγμα, ακρωτηριασμός), η διάρκεια παραμονής του θύματος στο νοσοκομείο (περισσότερες από 5 μέρες), η θέση εκτός λειτουργίας τμήματος ή μηχανήματος της επιχείρησης λόγω του εργατικού ατυχήματος".

Η συρρίκνωση των αρμοδιοτήτων των Επιθεωρήσεων είναι παρούσα και στο θέμα επιβολής κυρώσεων στους παραβάτες, αφού στην εγκύκλιο σημειώνεται ότι οι τοπικές Επιθεωρήσεις μπορούν να καλέσουν τον παραβάτη εργοδότη να καταθέσει γραπτή απολογία, όμως η απολογία μαζί με την εισήγηση της τοπικής υπηρεσίας, αποστέλλονται στην περιφερειακή διεύθυνση και "ο διευθυντής αποφασίζει αν θα συνεχίσει τη διαδικασία επιβολής των διοικητικών κυρώσεων ".

Να σημειωθεί ότι, εκτός από τα παραπάνω που προσδιορίζουν τις κυβερνητικές επιλογές στον τομέα αυτό, ακόμα και στην εγκύκλιο του υπουργού ομολογείται ότι η "νέα Επιθεώρηση Εργασίας" ξεκινά με δεδομένη την έλλειψη προσωπικού και την έλλειψη υλικοτεχνικής υποδομής και για το λόγο αυτό, "ζητείται η κατανόηση" των ενδιαφερομένων.

Να σημειωθεί, επίσης, ότι με την αναδιάρθρωση του θεσμού και τη δημιουργία του νέου Σώματος, ολόκληρες βιομηχανικές ζώνες, όπως Οινόφυτα - Σχηματάρι και βιομηχανικές περιοχές, όπως το Πέραμα, μένουν χωρίς Επιθεώρηση και αυτό παρά τη δραματική αύξηση των εργατικών ατυχημάτων!