Από την αξιόλογη στήλη «ΕΠΙΣΤΗΜΗ» του «Ριζοσπάστη» της Κυριακής 5 Νοέμβρη 2006, αναδημοσιεύουμε ένα μικρό μέρος από το περίφημο θέμα «Οι ειδικοί γίνονται δε γεννιούνται»:

Πολύχρονες μελέτες ειδικών επιστημόνων, εκπαιδευτικών και σκακιστών υποστηρίζουν ότι τα πλεονεκτήματα του σκακιού βοηθούν πολύ στη μελέτη της νόησης. Η ικανότητα στο σκάκι μπορεί να μετρηθεί, να αναλυθεί σε συστηματικά στοιχεία, να υποβληθεί σε εργαστήρια και πειράματα και να παρατηρηθεί εύκολα στο φυσικό της περιβάλλον, τους τόπους διεξαγωγής πρωταθλημάτων και τουρνουά. Γι' αυτό επιλέχτηκε το σκάκι για τον έλεγχο των θεωριών της νόησης.

Ο Α. Ερικσον, ένας από τους ερευνητές του τομέα, τονίζει ότι εκείνο που έχει σημασία, δεν είναι η εμπειρία αυτή καθαυτή, όσο η «κοπιώδης μελέτη», που αναγκάζει το μαθητή να αντιμετωπίζει συνεχώς προβλήματα, που είναι ένα μικρό βήμα πέρα από τις ικανότητες που ήδη κατέχει.

Οι κορυφαίοι στο σκάκι στις αρχές του 20ού αιώνα, αν έπαιζαν σήμερα θα ήταν πολύ κατώτεροι σε βαθμολογία από τους σημερινούς γκραντ μάστερς, γιατί στο πέρασμα των δεκαετιών το μέσο επίπεδο ανεβαίνει σε όλους τους τομείς. Σήμερα όμως στην εποχή του Κασπάροβ, υπάρχουν Η/Υ και βάσεις δεδομένων με ανοίγματα, φινάλε και κάθε λογής βαριάντες στο σκάκι, ενώ στην εποχή του Καπαμπλάνκα δεν υπήρχαν.

Ανθρωποι σαν τον Καπαμπλάνκα ή τον Μπαχ, τον Μότσαρτ και τον Μπετόβεν στη μουσική, έπρεπε να αντισταθμίσουν αυτή την έλλειψη με εξαιρετική δημιουργική δύναμη.

Αν και κανείς μέχρι σήμερα δεν έχει καταφέρει να προβλέψει ποιος θα γίνει βαθύς γνώστης ενός τομέα της ανθρώπινης γνώσης, ένα αξιοσημείωτο πείραμα έδειξε ότι σίγουρα μπορούν να γίνουν (ή ερασιτέχνες σκακιστές είναι ή γκραντ μάστερς) ειδικοί, με την κατάλληλη εκπαίδευση. Το πείραμα το έκανε ο Ούγγρος Λάζλο Πόλγκαρ, που εκπαίδευε στο σκάκι τις τρεις κόρες του (Σοφία, Σούσα και Τζούντιθ), επί έξι ώρες την ημέρα, με αποτέλεσμα να γίνουν, αντίστοιχα διεθνής μετρ - γκραντ μετρ γυναικών - μκραντ μετρ αντρών (η Τζούντιθ Πόλγκαρ), η οποία είναι πάντα μέσα στην πρώτη δεκάδα ή δεκαπεντάδα του Παγκόσμιου Σκακιού Αντρών!

Δεν είναι, επίσης τυχαίο, ότι τα παιδιά ιδιοφυία στο σκάκι, πολλαπλασιάστηκαν από την εποχή που ο Πόλγκαρ δημοσίευσε ένα βιβλίο για τον τρόπο που εκπαίδευσε τις κόρες του.

Αυτά και πολλά άλλα ενδιαφέροντα (ειδικά για τους μαθητές και μαθήτριες όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης) υπάρχουν στη σελίδα «ΕΠΙΣΤΗΜΗ του «Ρ» 5/11/2006, και για τους μαθητές που μας το ζήτησαν, αλλά και για κάθε σκακιστή που θέλει να ενημερωθεί, μπορούν να ζητήσουν το φύλλο του «Ρ» από τα γραφεία της εφημερίδας Σόλωνος 130 (και Θεμιστοκλέους) στον 1ο όροφο.

* Ο νέος Παγκόσμιος Πρωταθλητής Βλαντιμίρ Κράμνικ δεν έχει αποδεχτεί ακόμα το ματς ρεβάνς που ζητάει ο απωλέσας πρόσφατα τον τίτλο Βεσελίν Τοπάλοβ. Ο Ρώσος γκραντ - μετρ θα πρέπει να αγωνιστεί και να διατηρήσει τον επίζηλο τίτλο του, στη νέα φάση του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος που θα γίνει στο Μεξικό το φθινόπωρο του 2007. Η άρνησή του, ωστόσο, δεν αφορά μόνο το ματς ρεβάνς, όπου ο Βούλγαρος ομότιτλός του ήδη το έχει ορίσει για τις 3 Μάρτη του 2007 στη Σόφια, αλλά κι αυτό του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος το οποίο, απ' ό,τι φαίνεται, θέλει να το αποφύγει και να αντιμετωπίσει σε νέο ματς το... νικητή μόνο του νέου Παγκόσμιου Πρωταθλήματος. Περιμένουμε την απάντηση της FIDE! Υπάρχει όμως και ένα ματς για τον Κράμνικ στις 25 Νοέμβρη με 5 Δεκέμβρη στη Βόννη, με τον Η/Υ «Deep Fritz» σε έξι παρτίδες. Τα χρηματικά έπαθλα; Σε περίπτωση ήττας 1 εκατομμύριο δολάρια! Σε περίπτωση νίκης 2 εκατομμύρια δολάρια!!