Ως είθισται, σχεδόν μία φορά το χρόνο, οι, «πάντα ανησυχούντες για την ανθρωπότητα», διεθνείς οργανισμοί και οργανώσεις, πραγματοποιούν μια σύνοδο για το λεγόμενο ζήτημα των «παιδιών - στρατιωτών». Η πείρα έχει διδάξει ότι, τις περισσότερες φορές, απώτερος στόχος των συνόδων αυτών είναι η ταύτιση θύτη - θύματος, ο παραλληλισμός ανταρτικών απελευθερωτικών κινημάτων με παραστρατιωτικές δολοφονικές ομάδες και κυβερνητικούς στρατιωτικούς μηχανισμούς θανάτου, η ισοπέδωση αρχών, αξιών και ιδεολογιών με όλες εκείνες τις μηχανές που λειτουργούν με γνώμονα το κέρδος και τα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα.

Αυτή τη φορά, η σύνοδος, υπό την αιγίδα της Unicef και την αρωγή της γαλλικής κυβέρνησης, διοργανώθηκε στο Παρίσι, πριν από δύο περίπου βδομάδες. Συμμετείχαν 50 αντιπροσωπείες από κυβερνήσεις, επίσημα ιδρύματα, οργανισμούς και κυβερνητικές οργανώσεις. Και αυτή τη φορά, όπως αναμενόταν, δεν παραλείφθηκε ο συμψηφισμός όλων ανεξαιρέτως των περιπτώσεων σε μια κατηγορία. Τα παιδιά που συμμετέχουν στα ανταρτικά ή απελευθερωτικά κινήματα παλεύοντας για μια καλύτερη ζωή, για έναν άλλο κόσμο, παιδιά - ήρωες του λαού, συμψηφίστηκαν με τα παιδιά που σέρνονται από τη βία, υπό απειλές ή υπό το καθεστώς της ανείπωτης μιζέριας, σε παραστρατιωτικές ομάδες και κυβερνητικά στρατεύματα.

Ορισμένα, πάντως, από τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν είναι ενδιαφέροντα. Εκτιμάται ότι περισσότερα από 300.000 παιδιά, μικρότερα των 15 χρόνων, είναι μέλη παραστρατιωτικών οργανώσεων και κυβερνητικών στρατευμάτων. Παίρνουν μέρος σε μάχες ή ακόμη και σφαγές. Είναι στρατιώτες, κατάσκοποι, επιμελητειακό προσωπικό, και αν πρόκειται για κορίτσια, συχνά αποτελούν το σεξουαλικό αντικείμενο ολόκληρης της ένοπλης ομάδας. Το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως σε χώρες της Αφρικής και της Ασίας.

Συνολικά, 36 χώρες αναφέρονται στον μακρύ αυτό κατάλογο. Και σε πολλές από αυτές, τα παιδιά - στρατιώτες δε χρησιμοποιούνται μόνο από παραστρατιωτικές οργανώσεις, αλλά και από κυβερνητικά στρατεύματα, όπως στην Ερυθραία, στην Αιθιοπία, στο Τσαντ, αλλά και στη «σεβαστή» Βρετανία! Προσφάτως, με βάση επίσημες δηλώσεις Βρετανών αξιωματούχων, έχουν αποσταλεί στο Ιράκ περισσότερα από 15 άτομα μικρότερα των 17 ετών!

Οι προσωπικές δραματικές ιστορίες των «παιδιών - στρατιωτών» είθισται να είναι παρόμοιες με ελάχιστες παραλλαγές. Ορφανά από οικογένεια, που συνήθως έχει σκοτωθεί σε μάχες ή σε «εκκαθαριστικές» επιχειρήσεις, προσφυγόπουλα μεταξύ αγνώστων από τον τόπο που γεννήθηκαν και το μοναδικό που γνώρισαν, βρίσκουν (είτε ηθελημένα είτε καταναγκαστικά) μια νέα «οικογένεια» στις αγκάλες ενός στρατιωτικού ή παραστρατιωτικού μηχανισμού... Η φτώχεια, η απελπισία και η μιζέρια είναι κοινός παρονομαστής σε όλες ανεξαιρέτως τις αφηγήσεις.

Το διεθνές νομικό πλαίσιο, καθώς και οι ξεχωριστές αποφάσεις των διεθνών οργανισμών, που απαγορεύουν ρητώς τη χρησιμοποίηση «παιδιών - στρατιωτών» και θεωρούν τη συγκεκριμένη πράξη έγκλημα πολέμου, παραβιάζεται. Αλλωστε, δε θα πρέπει να ξεχνά κανείς ότι ακόμη και κυβερνητικά στρατεύματα χωρών δήθεν «υπεράνω υποψίας» διαθέτουν «παιδιά - στρατιώτες», π.χ. Βρετανία και προφανώς πολλές άλλες «αξιοσέβαστες» δυνάμεις που απλώς δεν το έχουν παραδεχτεί επισήμως.

Οι συμμετέχοντες στη Σύνοδο, λοιπόν, φρόντισαν να καταλήξουν σε ένα νέο πιο «αυστηρό» νομικό πλαίσιο, καθώς και σε σειρά μέτρων που θα πρέπει να ληφθούν για την εφαρμογή του. Συμφώνησαν, επίσης, ότι το σημαντικότερο είναι να ενισχυθούν τα προγράμματα «επανένταξης» και εκπαίδευσης. Πάντως, οι κατευθύνσεις των αποφάσεων της συνόδου και των προβληματισμών των συμμετεχόντων δε φαίνεται να πάνε στην ουσία του ζητήματος και να θέτουν τα απαραίτητα ερωτήματα:

Ποιοι βρίσκονται πίσω από τις εμφύλιες συρράξεις και τους πολέμους; Ποια είναι τα πραγματικά αίτια; Ποια είναι τα συμφέροντα; Πώς λειτουργεί το όλο κεφαλαιοκρατικό σύστημα; Δεν είναι αυτονόητο (ως ανάγκη του) ότι θα οδηγηθεί σε ιμπεριαλιστικούς πολέμους; Πώς είναι δυνατόν να γλιτώσουν τα παιδιά από αυτήν την απόλυτη λαίλαπα, αν δεν κατονομαστεί και δεν ηττηθεί η γενεσιουργός αιτία;