Την Τρίτη 8 του Μάη, εκτός απροόπτου, η Βόρεια Ιρλανδία θα έχει κυβέρνηση. Φαντάζει, ή, καλύτερα, ακούγεται σχεδόν αδύνατο ειδικά εάν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι η κυβέρνηση που θα σχηματιστεί θα αποτελείται, αμιγώς σχεδόν, από «άσπονδους εχθρούς». Τους Ρεπουμπλικανούς του Σιν Φέιν, πολιτικού σκέλους του Ιρλανδικού Δημοκρατικού Στρατού (IRA), και τους εξτρεμιστές του «Δημοκρατικού Ενωτικού Κόμματος» (DUP) υπό τον 80χρονο αιδεσιμότατο Ιαν Πέισλι.

Απίθανο και όμως αληθινό. Ο σχηματισμός κυβέρνησης έρχεται ως απόρροια της συμφωνίας μεταξύ του Σιν Φέιν και του DUP που επιτεύχθηκε στις 26 του Μάρτη, ακριβώς στην εκπνοή της διορίας που είχαν δώσει η ιρλανδική και η βρετανική κυβέρνηση στο πλαίσιο της συμφωνίας του Σεντ Αντριους (Οκτώβρης του 2006) για την άρση της «ακυβερνησίας». Θυμίζουμε ότι στις 4 του Οκτώβρη 2002 ο τότε Βρετανός υπουργός Βόρειας Ιρλανδίας, Τζον Ριντ, είχε διαλύσει το Στόρμοντ (τοπική κυβέρνηση) με αιτιολογικό την «κατασκοπία» της κυβέρνησης και του Κοινοβουλίου εκ μέρους του IRA μέσω του Σιν Φέιν. Η συμφωνία επίσης αναβιώνει τη μέχρι πρότινος ημιθανή ειρηνευτική συμφωνία της «Μεγάλης Παρασκευής» (10 του Απρίλη 1998).

Η συμφωνία από τους περισσότερους αναλυτές χαρακτηρίστηκε «ιστορική». Στη δήλωσή του μετά τη συμφωνία σημείωσε χαρακτηριστικά ο ογδοντάχρονος Πέισλι: «Θέλω να καταστήσω σαφές ότι δεσμεύομαι σε αυτή την κυβέρνηση όχι μόνο έναντι αυτών που ψήφισαν το κόμμα μου αλλά και όλων των άλλων πολιτών της Β. Ιρλανδίας. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε στη δικαιολογημένη αγανάκτηση που νιώθουμε στην καρδιά μας και στις τραγωδίες του παρελθόντος να μας εμποδίσουν να διαμορφώσουμε ένα καλύτερο και πιο σταθερό μέλλον για τα παιδιά μας». Ο δε Ανταμς τόνισε: «Το Σιν Φέιν θέλει να χτίσει γέφυρες ανάμεσα στο πορτοκαλί των ενωτικών και το πράσινο των καθολικών αλλά και ανάμεσα σε όλα τα άλλα χρώματα. Ολοι οι πολίτες θα πρέπει να ζήσουν σε ένα ειρηνικό μέλλον με ευημερία και δικαιοσύνη».

Πάντως, τα απρόοπτα δε λείπουν... Τις τελευταίες τρεις μέρες 7 βουλευτές του DUP δήλωσαν ότι αποχωρούν από το κόμμα εξαιτίας της διαφωνίας τους σχετικά με τη συμφωνία που επιτεύχτηκε για συνεργασία με το Σιν Φέιν αλλά θα παραμείνουν «ανεξάρτητοι βουλευτές». Προς το παρόν αυτό που συμβαίνει είναι ότι ψαλιδίζεται ακόμη περισσότερο η διαφορά του DUP, πρώτου σε δύναμη κόμματος, από το Σιν Φέιν. Το DUP και το Σιν Φέιν είναι τα δύο κόμματα που τερμάτισαν πρώτα στις περιφερειακές βουλευτικές εκλογές της 7ης του Μάρτη, με ποσοστά 30,1% και 26,2%, αντίστοιχα, καταλαμβάνοντας 36 και 28 από τις 108 έδρες της Βορειοϊρλανδικής Συνέλευσης. Κατ' αυτόν τον τρόπο περιπλέκεται και η κατανομή των περίπου δέκα υπουργικών χαρτοφυλακίων, όπου πάντα κατά τη συμφωνία τα δύο κόμματα θα μοιράζονταν τα περισσότερα.

Οσο για την πορεία μέχρι αυτή την «ιστορική» συμφωνία; Αναλυτές επισημαίνουν τους πιο βασικούς παράγοντες:

1) Το ρεπουμπλικανικό κίνημα, κυρίως ο IRA, αναγνώρισε ότι δε θα μπορούσε να νικήσει συνεχίζοντας τον ένοπλο αγώνα ειδικά σε ένα δυσμενές διεθνές περιβάλλον και έτσι στα χρόνια που πέρασαν αφοπλίστηκε, αποκήρυξε τη βία και τελικά ανακήρυξε τη σιγή των όπλων από τις 6 το απόγευμα της 28ης του Ιούλη 2005. Με επίσημη ανακοίνωση του IRA κάλεσε όλους τους εθελοντές του αγώνα να αφήσουν τα όπλα και να υπακούσουν στις οδηγίες που έχουν λάβει για «να βοηθήσουν στην ανάπτυξη αμιγώς πολιτικών και δημοκρατικών προγραμμάτων, μέσω αποκλειστικά ειρηνικών μέσων. Οι εθελοντές δε θα πρέπει στο εξής να εμπλακούν σε άλλες δραστηριότητες».

2) Οι ψηφοφόροι επανειλημμένα κατέστησαν σαφές ότι θέλουν «ειρήνη» και ένα ελάχιστο ποσοστό τους υπερψηφίζουν κόμματα που απορρίπτουν την ειρηνευτική διαδικασία.

3) Το θέμα της κυριαρχίας παραμένει ανοιχτό παρά το γεγονός ότι για να επιτευχθεί η συμφωνία της «Μεγάλης Παρασκευής» η Ιρλανδική Δημοκρατία άλλαξε τα άρθρα 2 και 3 του Συντάγματος περί ένταξης της Βόρειας Ιρλανδίας στη «Δημοκρατία». Εξάλλου, η συμφωνία της «Μεγάλης Παρασκευής», με ενεργό το ρόλο του πρώην Προέδρου των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον και του Βρετανού πρωθυπουργού, Τόνι Μπλερ, είχε ως στόχο την ένταξη τόσο της Ιρλανδίας όσο και κυρίως της Βόρειας Ιρλανδίας στο «διεθνές περιβάλλον» και το παράδειγμα της ανάδυσης ενός «κέλτικου τίγρη» ως «αποικίας των πολυεθνικών» ήταν περισσότερο δελεαστικό για τη Βόρεια Ιρλανδία του 45% ανεργίας απ' ό,τι το μισητό «βρετανικό στέμμα».

Η βρετανική πολιτική για το «ιρλανδικό ζήτημα» είναι γνωστή, θεσπίστηκε από το 1916 από τον Λόιντ Τζορτζ και επισφραγίστηκε με την πράξη που όριζε τη διακυβέρνηση της Ιρλανδίας το 1920. Οπου οι Βρετανοί επέβαλαν χωριστό Κοινοβούλιο για τις έξι κομητείες του Ολστερ και έτσι απομόνωναν το (βιομηχανικό) ένα πέμπτο του ιρλανδικού εδάφους από το υπόλοιπο (κατά κύριο λόγο αγροτικό και υπανάπτυκτο) νησί.

Συνεπώς καθοριστικοί υπήρξαν και οι οικονομικοί παράγοντες. Η Βρετανία παρουσίασε στα κόμματα το «καρότο» και το «μαστίγιο», όπως σημειώνουν οι «Financial Times». Ο Βρετανός υπουργός Οικονομικών και κατά πάσα πιθανότητα μελλοντικός πρωθυπουργός, Γκόρντον Μπράουν, «πρόσφερε» 1 δισεκατομμύριο λίρες στερλίνες εάν συναπτόταν συμφωνία. Εάν τα κόμματα όμως αποτύχαιναν να τηρήσουν τη συμφωνία θα επιβάλλονταν υψηλότατοι φόροι σε όλη τη Βόρεια Ιρλανδία. Παράλληλα, η ιρλανδική κυβέρνηση σπεύδει να συνεισφέρει 400 εκατομμύρια λίρες για την ανάπτυξη της υποδομής στις συνοριακές περιοχές, π.χ., επέκταση του αεροδρομίου του Ντέρι στη Βόρεια Ιρλανδία αλλά και σύνδεση της ηλεκτροδότησης της Βόρειας Ιρλανδίας με την υπόλοιπη χώρα και όχι με τη Βρετανία που ισχύει σήμερα.

Παρ' όλες τις εξελίξεις, είναι σίγουρο ότι θα περάσουν χρόνια μέχρι να κλείσουν οι πληγές που αιμορροούν και κυρίως μέχρι να δικαιωθεί ο αγώνας τόσων αγωνιστών, που δεν πάλευαν απλώς και μόνο για την ένωσή τους με την Ιρλανδία, αλλά για μία άλλη «ελεύθερη και δίκαιη Ιρλανδία». Αυτή η πάλη θα κριθεί από το δυνάμωμα των αγωνιστικών ταξικών δυνάμεων της χώρας.