«Σουρία, από την αφήγηση στην αυγή»

Τι σημαίνει «οικολογική ταινία»; Μήπως ότι ασχολείται με το περιβάλλον; Με αυτή την έννοια, κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα έχει άμεση ή έμμεση σχέση με το περιβάλλον. Επόμενα, ίσως, όλες οι ταινίες θα χωρούσαν σε ένα οικολογικό φεστιβάλ. Η Λουκία Ρικάκη, η καλλιτεχνική διευθύντρια του ECOFILMS, το κατάλαβε αυτό και ανοίγει τον ορίζοντα του φεστιβάλ σε καλές ταινίες, που από πρώτη ματιά δεν αφορούν στο περιβάλλον. Αν εξετάσουμε την προβληματική τους προσεχτικά, θα δούμε ότι έχουν και παραέχουν σχέση. Λ.χ. η ταινία «Ταυτότητες» (2006), της Σοζάν Νταρβάζα, καταγράφει τα πορτρέτα τριών χορευτών - τρεις μικρές ιστορίες, σε μια ταινία μικρού μήκους που φαινομενικά δεν είναι καλλιτεχνική. Ομως, η καταγραφή των ταυτοτήτων και ο σεβασμός στο άτομο είναι μια υψηλή κατάκτηση της Τέχνης. Ζητούμενο σήμερα είναι και η καταγραφή του αποκλεισμού των ανθρώπων, που γεννά ή πολλαπλασιάζει τη βία. Ετσι φτάνουμε σε ένα θέμα καθαρά οικολογικό!

Στο φεστιβάλ είχαμε διαγωνιστικά τμήματα ταινιών μεγάλου, μικρού και μεσαίου μήκους, ταινιών για το νερό, αφιερώματα και παράλληλες εκδηλώσεις. Ενα πενθήμερο πρόγραμμα, που απλωνόταν από τη χειμερινή αίθουσα, στη θερινή το βράδυ και σε πολιτιστικά κέντρα για συζητήσεις, εκθέσεις, ημερίδες. Ετσι το Φεστιβάλ απλώθηκε σε όλη την πόλη, σχεδιασμένο λεπτομερώς, ώστε να αποφευχθεί ένα οργανωτικό χάος.

Οι καλλιτεχνικοί αρμόδιοι του φεστιβάλ αγαπούν αυτό που κάνουν. Ομως, οι κρατικοί και οι τοπικοί φορείς, που στηρίζουν το φεστιβάλ, αγνοούν τη σπουδαιότητά του. Ολο και λιγότερο βάζουν χέρι βαθιά στην τσέπη... Δίνουν όλο και λιγότερα λεφτά για το φεστιβάλ, θεωρώντας ότι η Τέχνη δε χρειάζεται πολλά λεφτά, αλλά την αγάπη και το ενδιαφέρον γι' αυτήν. 'Η, όπως είπε ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού του Δήμου Ρόδου, Κωνσταντίνος Ταρασλιάς, «η Τέχνη δεν έχει ανάγκη καθόλου από λεφτά». Μια καταστροφική αντίληψη, που λειτουργεί σαν βραδυφλεγής βόμβα για τον Πολιτισμό.

Το επίπεδο των φετινών διαγωνιζόμενων ταινιών ήταν ανεβασμένο. Είχαν προβληματισμό πολλές ταινίες, ποικιλία θεμάτων και διάφορες οπτικές. Ολα αυτά προσέλκυσαν το κοινό. Ο θερινός κινηματογράφος, που φτιάχτηκε πριν τρία χρόνια ειδικά για το φεστιβάλ, ήταν σχεδόν πάντα γεμάτος. Μπορούσε κανείς να δει τις ταινίες με φόντο τα αεροπλάνα που απογειώνονταν, οδηγώντας τους επιβάτες εκτός Ρόδου, ενώ οι ταινίες οδηγούσαν σε «ταξίδια» απροσδόκητα, όπως έλεγε και το «τρέιλερ» του φεστιβάλ, συμπυκνώνοντας, με τρόπο ευρηματικό, τη φιλοσοφία του.

Οι φωτογραφίες του παλαίμαχου τοπικού φωτογράφου Αντώνη Πάχου, με καταγραφές σημαντικών γεγονότων της Ρόδου, έσμιξαν με καλλιτεχνικές φωτογραφίες της Σμάρα Αγιακάτσικα, με ποιητικές εικόνες του Λευτέρη Ξανθόπουλου, στην ταινία για τον συγγραφέα Παπαδημητρακόπουλο, με τις καταγραφές των Αρη Φατούρου και Φώτου Λαμπρινού, με τις τρεις ταινίες του Ντανιέλ Πολέτ, όπου ξεδιπλώνεται ποιητικά η προσέγγιση διαφόρων θεμάτων. Εσμιξαν και με το εργαστήρι για τη συνεχώς μεταβαλλόμενη αγορά ντοκιμαντέρ και την ημερίδα για τον κινηματογράφο και τις εικαστικές τέχνες. Οι ταινίες που διαγωνίζονταν, οι ταινίες μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ, μας έβαλαν βαθιά μέσα στο «όνειρο».

Ο κινηματογράφος, οι εικαστικές τέχνες, η λογοτεχνία, η ιστορία, η ανθρωπολογία, θέματα που άγγιζαν όλες οι ταινίες, συνοψίζονταν στη δουλιά του Λοράν βαν Λάνκερ «Σουρία, από την αφήγηση στην αυγή». Εδώ είχαμε τη μεγάλη υπέρβαση του φεστιβάλ: φύγαμε από τα κοινότοπα μονοπάτια του κινηματογράφου για να πάμε σε μια παράσταση (Performance), όπου όλες οι τέχνες συναντιούνται και δημιουργούν μια νέα άποψη για τον κόσμο, αναγκάζοντάς μας να τοποθετηθούμε, να πάρουμε θέση, ιδεολογική και πολιτική, απέναντι στο θέμα. Ο θεατής μπορούσε να ανακαλύψει κατά πόσο ο άνθρωπος έχει αποκοπεί από τη φύση και πόσο αυτό τον οδηγεί σε πράξεις αλόγιστης βίας εναντίον άλλων ανθρώπων, και κατά της φύσης όπου ζει, σε μια αυτοκαταστροφική, τελικά, πορεία. Μια παράσταση που δικαίως κέρδισε τους θεατές και την κριτική επιτροπή.

Το φεστιβάλ έκλεισε με τις βραβεύσεις. Το Α' βραβείο ταινίας μεγάλου μήκους κέρδισε η «Σουρία, από την αφήγηση στην αυγή», του Λοράν βαν Λάνκερ (Βέλγιο). Το Β' βραβείο η ταινία «Παντοτινά», της Χέντι Χόνιγκμαν (Ολλανδία). Εύφημη μνεία πήρε η ταινία «Η πατρίδα μου, η πατρίδα μου», της Λόρα Πόιτρας (ΗΠΑ). Στις ταινίες μεσαίου μήκους ο Αρτσιλ Κεταγκούρι, με την ταινία «Οδός Αχμετελί, αριθμός 4» (Γεωργία - Ρουμανία), κέρδισε το Α' βραβείο, το Β' βραβείο«Ο δουλευταράς», του Αλέν Μαρί (Γαλλία). Στις ταινίες μικρού μήκους, το Α' βραβείο πήγε στις «Ταυτότητες», της Σόζαν Νταρβάζα (Ιορδανία - Δανία), το Β' βραβείο στην «Ιστορία των άστρων», του Αλεξέι Ποτσίβαλοφ (Ρωσία) και η εύφημη μνεία στις«Σπείρες», της Μαρί Ντανιέλ (Γαλλία).

Από τις ταινίες για το νερό βραβεύτηκε «Το μέτωπο του νερού», της Λιζ Μίλερ (ΗΠΑ). Από τις ελληνικές ταινίες, το Α' βραβείο πήρε η Μαριάννα Οικονόμου για την ταινία «Για μια θέση στο χορό» (3.000 ευρώ), και το Β' βραβείο η ταινία μικρού μήκους «Dehiscence», της Ζωής Μαντά (2.000 ευρώ). Αυτά τα βραβεία, τα μοναδικά με χρηματικό έπαθλο, αθλοθέτησε το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου. Τέλος, το βραβείο Κοινού της Κινηματογραφικής Λέσχης Ρόδου «Θέασις», δόθηκε στην ταινία «Σουρία, από την αφήγηση στην αυγή», βραβείο που βρήκε σύμφωνους κοινό και κριτική επιτροπή.