Φρικαλεότητες που πολλές φορές έχουν στόχο τις γυναίκες, όπως και σε αντίστοιχη περίπτωση στη μεξικανική κοινωνία, ειδεχθή εγκλήματα με θύματα γυναίκες καταγράφονται με ανατριχιαστική συχνότητα στη Γουατεμάλα. Τα τελευταία επτά χρόνια, πάνω από 3.200 γυναίκες στη χώρα απήχθησαν - πολλές εκ των οποίων βιάστηκαν, βασανίστηκαν και ακρωτηριάστηκαν - και δολοφονήθηκαν. Ο αριθμός των θυμάτων σημειώνει τρομακτική αύξηση τα τελευταία χρόνια: εξακόσιες γυναίκες δολοφονήθηκαν μόνο μέσα στο 2006.

Τα θύματα συχνά προέρχονται από χαμηλής εισοδηματικής στάθμης οικογένειες, οι οποίες ξεριζώθηκαν από τις επαρχιακές ιδιαίτερες πατρίδες τους στη διάρκεια του εμφυλίου στη χώρα κι αναγκάστηκαν να συνωστιστούν στην Πόλη της Γουατεμάλας και άλλα αστικά κέντρα αναζητώντας εργασία.

Η αιματηρή ιστορία της εμφύλιας σύρραξης στη Γουατεμάλα είναι ακόμη νωπή. Από το 1962 έως το 1996, η λαϊκή εξέγερση ηττήθηκε από τη δολοφονική πολεμική μηχανή που είναι γνωστή ως οι Ενοπλες Δυνάμεις της Γουατεμάλας - οι οποίες εκπαιδεύτηκαν, δέχτηκαν συμβουλευτικές υπηρεσίες, χρηματοδοτήθηκαν και εξοπλίστηκαν από τις ΗΠΑ και την διαβόητη «Σχολή της Αμερικής». Η Επιτροπή Αληθείας του ΟΗΕ θεώρησε ότι μεγάλο μέρος των επιχειρήσεων για την κατάπνιξη της εξέγερσης αποτελούσε γενοκτονία σε βάρος των ιθαγενών Μάγια. Το ολοκαύτωμα άφησε 626 χωριά ολοκληρωτικά κατεστραμμένα και περίπου 200.000 νεκρούς κι εξαφανισθέντες - περιλαμβανομένων συνδικαλιστών ηγετών, στελεχών του φοιτητικού κινήματος, δημοσιογράφων, κληρικών. Εκατοντάδες χιλιάδες άλλοι πολίτες εκτοπίστηκαν εσωτερικά ή αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα.

Ολα αυτά τα χρόνια των ανεμπόδιστων σφαγών περιγράφουν το πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορεί να κατανοηθεί το σημερινό κύμα δολοφονιών γυναικών που σαρώνει τη χώρα. Οι ειρηνευτικές συμφωνίες του 1996 ανακήρυξαν το τέλος του μακελειού.

Εντούτοις ο πόλεμος συνεχίζεται, αμείωτος αλλά με πιο αποσπασματικό τρόπο, κυρίως εναντίον των γυναικών. Οι γυναίκες στη Γουατεμάλα, υφίστανται τις συνέπειες δεκαετιών βίας και απανθρωπισμού.

Ερευνητές καταγγέλλουν ότι στη μεγάλη τους πλειοψηφία, οι ακρότητες σε βάρος των γυναικών σήμερα διαπράττονται από πρώην μέλη των μυστικών υπηρεσιών και των παραστρατιωτικών ομάδων που έχουν μείνει «άνεργοι» και ουκ ολίγες φορές προκαλεί ταραχές με κορυφαίες αυτές γύρω από την υποψηφιότητα του πρώην δικτάτορα Εφρέν Ρίος Μοντ.

Εχοντας διαφύγει των διώξεων για τις αθρόες και κατάφωρες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις οποίες προέβησαν στη διάρκεια του εμφυλίου, οι εκπαιδευμένοι φονιάδες αυτοί εργάζονται πλέον σε ιδιωτικές εταιρείες ασφάλειας, στην αστυνομία και σε παραστρατιωτικές μονάδες, που ενέχονται, κατά όλο και περισσότερες ενδείξεις, στα εγκλήματα των τελευταίων επτά ετών.

Οι αρχές δε μοιάζουν να έχουν «διάθεση» να προσαγάγουν τους δράστες στη δικαιοσύνη. Ορισμένοι αξιωματούχοι έχουν φθάσει στο σημείο να κατηγορήσουν τα θύματα για τους ίδιους τους τους θανάτους: υπονόησαν ότι οι γυναίκες «έφταιγαν» διότι είχαν αναμειχθεί σε δραστηριότητες των συμμοριών, στο λαθρεμπόριο ναρκωτικών, ή, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, αρνούνταν να ζήσουν σωστές, τακτοποιημένες ζωές μέσα στα ασφαλή όρια μιας παραδοσιακής οικογένειας, κοινότητας, κοινωνίας.

Ορισμένα από τα θύματα μπορεί πράγματι να είχαν αναμειχθεί σε σκοτεινές υποθέσεις, όμως στην πλειοψηφία τους ήταν εργαζόμενες, ειδικά όσες ανήκαν σε φυλές των ιθαγενών, κι ήταν παγιδευμένες στη φτώχεια.

Εγιναν, έτσι, στόχοι μιας ευρύτερης «κοινωνικής εκκαθάρισης» που διεξάγουν «εξειδικευμένοι κακοποιοί» εναντίον ενός φάσματος κοινωνικών ομάδων. Θύματά τους τα παιδιά των δρόμων, οι έφηβοι, οι ομοφυλόφιλοι, οι άστεγοι...

Η «εκστρατεία» αυτή έχει στοιχίσει χιλιάδες ζωές και αποτελεί μια λειτουργία κοινωνικού καταναγκασμού, όπως κάθε μορφή κρατικής τρομοκρατίας. Η βία σε βάρος των γυναικών και άλλων περιθωριοποιημένων δημιουργεί ένα μόνιμο κλίμα φόβου και φρίκης στις οικογένειες και τις κοινότητες που θρηνούν θύματα, αποθαρρύνει τις κινητοποιήσεις και τις αντιστάσεις. Αντί να οργανώνονται σε κινήματα για να προβάλλουν διεκδικήσεις για έναν αριθμό κρίσιμων πολιτικοοικονομικών ζητημάτων, οι οικογένειες των θυμάτων, αποθαρρημένες και τραυματισμένες βαθιά, κατεβάζουν το κεφάλι και σιωπούν, ενώ και οι πολίτες αποκτούν ανοσία στη βία. Και ουσιαστικά αυτό το στάδιο αποτελεί το δεύτερο κύμα του «εμφύλιου πολέμου» εναντίον του λαού της Γουατεμάλας.