Εχει επικρατήσει, οι ταξιδιωτικές εξορμήσεις, να είναι ανάλογες του καιρού. Ετσι, λιγότεροι ταξιδιώτες προτιμούν να περάσουν κάποιες μέρες σ' ένα βουνό, το καλοκαίρι. Οσο για τις θάλασσες, τις λίμνες και τα ποτάμια, οι επισκέπτες τους είναι σαφώς λιγότεροι τις κρύες μέρες του έτους.

Προτείνουμε, λοιπόν, να σπάσουμε σήμερα το «κατεστημένο» και να κάνουμε μες στο Οκτώβρη μια παραλίμνια βόλτα. Θα φτάσουμε στη λίμνη Οχρίδα, στο τμήμα που ανήκει στη γειτονική μας ΠΓΔΜ. Μια φευγαλέα, γλυκιά φθινοπωρινή μελαγχολία θα κάνει την εμφάνισή της. Ωστόσο, οι εκπλήξεις που μας περιμένουν δεν είναι λίγες...

Ο φυσικός πλούτος της περιοχής βοήθησε τους ανθρώπους να αναπτύξουν πολιτισμούς από τη νεολιθική και προϊστορική κιόλας εποχή. Οι Φρύγες και οι Αχαιοί ήταν οι παλαιότεροι κάτοικοί της. Η πόλη της Οχρίδας κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν Λυχνίς και ήταν πάνω στην Εγνατία Οδό, η οποία συνέδεε την Αδριατική θάλασσα με το Αιγαίο πέλαγος. Κατακτήθηκε τον 4ο π.Χ. αιώνα από τον Φίλιππο τον ΙΙ, αργότερα από τους Ρωμαίους και τους Βυζαντινούς. Τα αρχαιότερα μνημεία, είναι Ρωμαϊκά (ένα μέρος του Ρωμαϊκού αμφιθεάτρου έχει αποκατασταθεί στην παλιά πόλη).

Το πρώτο σλαβικό πανεπιστήμιο ιδρύθηκε εδώ το 893 από τον Επίσκοπο Κλημέντιο της Οχρίδας, μαθητή των Αγ. Κύριλλου και Μεθόδιου. Από τον 9ο αιώνα μ.Χ. έγινε γνωστή με την ονομασία Αχρίδα. Εκεί ο Σαμουήλ, ηγεμόνας των Βουλγάρων, οργάνωσε τον αγώνα του εναντίον του Βυζαντίου με άξονα το φρούριο της περιοχής και την κατέκτησε. Μετά το θάνατό του, η Αχρίδα αναδείχτηκε σε αυτοκέφαλη αρχιεπισκοπή της ξανακατακτημένης από τους Βυζαντινούς Βουλγαρίας. Την περίοδο εκείνη, η πόλη ήταν σημαντικό εκκλησιαστικό και πολιτιστικό κέντρο και χτίστηκαν πολλές βυζαντινές εκκλησίες. Το 1467 καταλήφθηκε από τους Τούρκους, ενώ στη Σερβία περιήλθε το 1912. Σήμερα, είναι το μεγαλύτερο τουριστικό κέντρο της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας και έχει περίπου 65.000 κατοίκους.

Η πόλη είναι αμφιθεατρικά χτισμένη στις όχθες της ομώνυμης λίμνης. Η λίμνη Οχρίδα είναι μια από τις αρχαιότερες φυσικές τεκτονικές λίμνες του κόσμου (σχηματίστηκε πριν από το 4 εκατ. χρόνια) και σε ηλικία μπορεί να συγκριθεί με την Τικιτάκα και την Ταγκανίκα. Είναι, επίσης, η μεγαλύτερη των Βαλκανίων (2770 χλμ. μήκος, 2 χλμ. πλάτος και 286 μέτρα βάθος), μοιάζει με θάλασσα και τη διαρρέει ο ποταμός Δρίνος. Βρίσκεται σε υψόμετρο 695 μέτρων και επικοινωνεί υπογείως με την Πρέσπα (το 1/3 της ανήκει στην Αλβανία). Τα ολοκάθαρα νερά της αποτελούν πηγή ζωής για όσους κατοικούν στις όχθες της.

Το κεντρικό κομμάτι της πόλης μοιάζει με μουσείο, με τα γραφικά πλακόστρωτα δρομάκια, τα παλιά αρχοντικά και τα μικρομάγαζα με τα είδη λαϊκής τέχνης και κεραμικής. Περίπου 30 πολιτιστικά μνημεία στην περιοχή, κρατάνε υψηλό το ενδιαφέρον των επισκεπτών.

Από τον κύριο πεζόδρομο του Αγίου Κλήμεντος της Οχρίδας της παλιάς πόλης, που είναι προστατευόμενη από την Unesco, ανεβαίνουμε για να επισκεφτούμε τα πολλά βυζαντινά μνημεία και ιδιαίτερα τις εκκλησίες. Πρώτα περνάμε από τη μητρόπολη της Οχρίδας την Αγία Σοφία με την καθήμενη Παναγία στην κόγχη του ιερού να εντυπωσιάζει. Μεγάλη βασιλική με τοιχογραφίες του 11ου και 14ου αιώνα. Δίπλα από τις τοιχογραφίες υπάρχει ένας τουρκικός άμβωνας από την εποχή που η εκκλησία ήταν τζαμί. Πιο πάνω, βρίσκεται ο Αγιος Παντελεήμονας η πιο παλιά εκκλησία της Οχρίδας. Στις παρυφές της πόλης ανάμεσα στα σπίτια βρίσκεται το ρωμαϊκό θέατρο 5.000 θέσεων του 1ου αιώνα μ.Χ. Ανηφορίζουμε, περπατώντας στα λιθόστρωτα δρομάκια και φτάνουμε στο ψηλότερο σημείο της πόλης όπου βρίσκεται το Φρούριο του Σαμουήλ, ένα από τα μεγαλύτερα της ευρύτερης περιοχής με καταπληκτική θέα. Μέσα στο φρούριο, βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Κλήμεντος, η οποία ανήκει στην Παλαιολόγειο εποχή. Ολοκληρώθηκε στο τέλος του 13ου αιώνα, υπήρξε Μητρόπολη και είναι φιλοτεχνημένη με ένα νέο τρόπο διακόσμησης, που ξεφεύγει από τις ανατολικές επιδράσεις. Κατεβαίνοντας από το φρούριο, βρισκόμαστε στο μικρό εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη χτισμένο στα βράχια της λίμνης. Μέσα στα βράχια είναι σκαλισμένα κάποια σπιτάκια - σπηλιές που χρησιμοποιούνται για καλοκαιρινές κατοικίες. Είναι το ομορφότερο σημείο της πόλης με πανοραμική θέα στη λίμνη και το κύμα να σκάει στα βράχια. Γυρίζουμε πίσω και κάνουμε μια βόλτα στην οδό της παλιάς αγοράς Στάρα Τσαρσίγια Ούλιτσα, ένας εμπορικός δρόμος με καφετέριες και καταστήματα.

Αξίζει να απομακρυνθούμε μόλις 30 χλμ. νότια της Οχρίδας, κοντά στα αλβανικά σύνορα, και να βρεθούμε στην κορυφή ενός λόφου, πάνω στη λίμνη, όπου βρίσκεται το μοναστήρι του Οσιου Ναούμ. Χτίστηκε το 900 μ.Χ. και δέκα χρόνια αργότερα κάηκε. Βρίσκεται σε ένα μοναδικό περιβάλλον. Το πράσινο γύρω, το γαλάζιο της λίμνης και οι κομψές αρχιτεκτονικές γραμμές του μνημείου προκαλούν το θαυμασμό. Σήμερα λειτουργεί σαν ξενοδοχείο για τις καλοκαιρινές διακοπές των ντόπιων. Μέσα στα κτίσματα υπάρχει η εκκλησία του Οσιου Ναούμ, του 14ου αιώνα. Μερικά παγόνια κόβουν βόλτες και φουντώνουν τα πολύχρωμα φτερά τους. Από την άκρη της αυλής του μοναστηριού αγναντεύουμε απέναντι την αλβανική πόλη Πόγραδετς. Κοντά στο μοναστήρι, οι πηγές του βουνού Γκαλιτσίτσα έχουν σχηματίσει μια πλούσια σε βλάστηση λίμνη και δύο μικρά νησάκια. Βαρκάρηδες περιμένουν εκεί τους επισκέπτες, για μια υπέροχη βόλτα.

Εκτός από τις μονές, τα τείχη της πόλης δίνουν στον επισκέπτη τη δυνατότητα να έχει από ψηλά τη γενική άποψή της, εστιάζοντας στον πεζόδρομο της πόλης όπου κάποιες στιγμές επικρατεί το αδιαχώρητο από κόσμο που ψωνίζει και κάνει βόλτες. Βέβαια, η οικονομική κατάσταση των περισσότερων κατοίκων δεν είναι καλή, ωστόσο στέκονται με αξιοπρέπεια. Τα βράδια - καιρού επιτρέποντος - κάτοικοι και επισκέπτες γεμίζουν τα καλντερίμια και τον παραλίμνιο δρόμο με τα μπαράκια και τα καφενεία, πίνοντας το τοπικό τσίπουρο που το ονομάζουν Ζόλτα. Οι άνθρωποι φιλόξενοι και ζεστοί, αποδεικνύουν ότι οι λαοί των Βαλκανίων δεν έχουν διαφορές - ούτε οι προλετάριοι πατρίδα!